Ở Nghệ An, tính đến 20/8/2012, đã có trên gần 100% số tổ và trên 65% hội viên vay vốn tham gia hình thức tiết kiệm này với tổng số tiền huy động được trên 86 tỷ đồng. Số tiền huy động đã tạo điều kiện cho nhiều đối tượng chính sách khác được vay vốn; nâng cao ý thức tiết kiệm của các hộ nghèo, tăng khả năng chi trả lãi, gốc…, giúp giảm nghèo bền vững.
Thoát nghèo nhờ vốn vay ưu đãi dành cho hộ nghèo
Diễn Trung là xã đặc biệt khó khăn, thuộc vùng bãi ngang của huyện Diễn Châu, tỷ lệ hộ nghèo theo tiêu chí mới gần 23%. Nhu cầu vay vốn làm ăn thoát nghèo trên địa bàn xã hiện nay khá cao với 897 hội viên tham gia vay vốn của Ngân hàng Chính sách Xã hội huyện (NHCSXH), tổng số dư nợ đến cuối tháng 2/2013 lên tới hơn 14 tỷ đồng. Nhờ phát huy hiệu quả nguồn vốn vay, trên địa bàn xã đã có nhiều hộ vươn lên thoát nghèo, không tồn tại nợ quá hạn. Gia đình anh Hồ Công Bảy, một hộ nghèo ở xóm 7b là một trường hợp tiêu biểu.
Năm 2009, gia đình anh Bảy được NHCSXH huyện Diễn Châu cho vay số tiền 10 triệu đồng. Vay thêm bạn bè và người thân, gia đình anh mở dịch vụ thu mua nông sản, đem đi nhập ở các đại lý. Chỉ 2 năm sau, vợ chồng anh đã trả hết nợ, sắm xe tải để vận chuyển hàng hóa, tăng số vốn lưu động lên đến hơn 1 tỷ đồng. Đến nay, cuộc sống đã tạm ổn, công việc kinh doanh gặp nhiều thuận lợi, gia đình anh Bảy đã vươn lên trở thành hộ khá giả trong xã.
Ông Trần Văn Dung - Chủ tịch HĐND xã Diễn Trung cho biết: “Sở dĩ chương trình vốn vay ưu đãi dành cho hộ nghèo ở Diễn Trung phát huy hiệu quả, giúp nhiều hộ dân thoát nghèo là nhờ nghị lực, ý chí vươn lên làm giàu của các hộ dân. Hơn nữa, cũng phải thấy, chính sách ưu đãi của Ngân hàng CSXH cùng với việc huy động vốn tiết kiệm thông qua các tổ vay vốn đã nâng cao khả năng chi trả, nâng cao ý thức tiết kiệm của các hộ vay vốn. Đây là những yếu tố giúp hộ nghèo thoát nghèo bền vững. Tính đến thời điểm đầu tháng 2/2013, thông qua các tổ vay vốn, toàn xã đã huy động được trên 260 triệu đồng. Số tiền này sẽ tạo điều kiện cho nhiều hộ khó khăn khác được tiếp cận nguồn vốn. Chỉ tính riêng năm 2012, toàn xã đã có 41 hộ thoát nghèo bền vững nhờ nguồn vốn vay ưu đãi của NHCSXH huyện Diễn Châu”.
Cũng từ nguồn vốn vay ưu đãi dành cho hộ nghèo, đến cuối tháng 2/2013, toàn huyện Nghĩa Đàn đã có 100% tổ vay vốn, trên 90% hội viên tham gia chương trình huy động tiết kiệm với tổng số tiền lên đến trên 4,7 tỷ đồng. Nhiều hộ vươn lên thoát nghèo bền vững và xem việc tham gia huy động tiết kiệm thông qua các tổ vay vốn là một phần “trách nhiệm xã hội” của mình.
Nhờ vốn vay từ NHCSXH, gia đình ông Cù Đức Chung tại xã Nghĩa Lợi, huyện Nghĩa Đàn đã trồng được 7ha mây nếp tập trung
Nâng cao ý thức tiết kiệm của các hộ nghèo
Chương trình huy động tiết kiệm thông qua tổ TK&VV trên địa bàn tỉnh ta đạt được những kết quả khả quan nhưng theo ông Trần Khắc Hùng - Phó Giám đốc NHCSXH Nghệ An, quá trình thực hiện cũng gặp không ít khó khăn. Mặc dù NHCSXH tỉnh đã tổ chức tập huấn cho ngân hàng CSXH cấp huyện, cho các tổ chức được ủy thác nhưng vẫn có những cách hiểu sai dẫn đến những cách làm sai lệch chủ trương. Để thực hiện tốt chương trình, điều quan trọng nhất là phải làm cho hội viên vay vốn hiểu được lợi ích, ý nghĩa, từ đó tiết kiệm trên tinh thần tự nguyện.
Lúc mới triển khai chương trình huy động tiết kiệm thông qua các tổ vay vốn, không ít hộ dân phản đối. Nhiều hội viên cho rằng đây là việc làm “trái khoáy” bởi có nghèo mới phải vay vốn làm ăn, lấy đâu ra tiền để gửi tiết kiệm? Tại sao lãi suất huy động lại quá thấp so với lãi suất cho vay (lãi suất cho vay đối với hộ nghèo là 0,5%/tháng trong khi lãi suất huy động chỉ 0,2%/tháng)? Ngay cả cán bộ xã cũng có nhiều băn khoăn không biết phải làm sao để người dân hiểu và tham gia.
Ông Trần Văn Dung - Chủ tịch HĐND xã Diễn Trung cho biết thêm: “Ở xã Diễn Trung, ngay sau khi các tổ chức Hội ND, Hội CCB, Hội Phụ nữ nhận ủy thác của NHCSXH huyện Diễn Châu, UBND xã đã chỉ đạo các xóm rà soát và triển khai làm thủ tục cho vay đúng đối tượng, tuyên truyền để các hội viên vay vốn sử dụng hiệu quả nguồn vốn, hiểu rõ ý nghĩa chính sách huy động tiết kiệm của NHCSXH Việt Nam. Chúng tôi được NHCSXH huyện giao chỉ tiêu nhưng không phải là chỉ tiêu cứng, có nghĩa là không bắt buộc, vận động được nhiều hội viên vay vốn tham gia tiết kiệm càng tốt. Sau đó, chúng tôi được cán bộ ngân hàng giải thích, đây là hình thức gửi tiết kiệm không kỳ hạn, có thể chủ động rút khi có nhu cầu, có thể chuyển sang trả lãi, gốc… Lợi ích của việc tiết kiệm là sẽ tạo ý thức cho người nghèo trong việc tích lũy…”.
Chương trình huy động tiết kiệm thông qua tổ TK&VV trên địa bàn Nghệ An đang cho thấy những hiệu quả tích cực. Với số tiền huy động được hàng năm, NHCSXH bổ sung vào nguồn vốn cho vay gần 100 tỷ đồng, tạo điều kiện mở rộng diện cho vay phát triển sản xuất, vươn lên làm giàu cho các hộ dân. Chương trình góp phần nâng cao ý thức tiết kiệm của người nghèo, tạo lập vốn tự có để ổn định cuộc sống và phát triển sản xuất.
Văn Dũng
.