Nghệ An là tỉnh có địa bàn rộng, dân cư đông gần 3 triệu người và là một trong những địa phương có tỷ lệ phát triển hành nghề y - dược ngoài công lập cao nhất cả nước. Do đó công tác quản lý Nhà nước và quản lý hành nghề y dược ngoài công lập nói riêng gặp không ít khó khăn.
Đặc biệt, công tác quản lý Nhà nước về lĩnh vực dược có lúc còn chồng chéo, nhiều ngành cùng kiểm tra, thanh tra gây khó khăn trong hoạt động cho các cơ sở. Tuy nhiên, do nhân lực đội ngũ thanh tra chuyên ngành và phòng y tế còn mỏng nên việc triển khai kiểm tra, thanh tra không đồng đều, toàn diện trên các lĩnh vực.
Theo số liệu thống kê của Sở Y tế, hiện nay trên địa bàn toàn tỉnh có xấp xỉ trên dưới 500 đại lý và quầy thuốc của các chi nhánh dược có đủ điều kiện kinh doanh. Bên cạnh đó, còn có hơn 450 cơ sở khám chữa bệnh tư nhân, trong đó có 8 bệnh viện tư nhân đang đi vào hoạt động, 24 phòng khám đa khoa, 135 phòng khám chuyên khoa, 98 phòng Y học cổ truyền và 191 cơ sở dịch vụ y tế.
Cơ quan chức năng kiểm tra một cơ sở hành nghề y dược tư nhân
Đó là chưa kể số lượng nhà thuốc mới nộp hồ sơ xin giấy phép vẫn ngày một đông, các cơ sở bán thuốc và khám chữa bệnh hiện được phân bố rải rác khắp tất cả địa bàn từ thành phố đến thị trấn và các huyện. Bên cạnh những cơ sở đủ điều kiện hành nghề, việc cung ứng nguồn thuốc được đảm bảo chất lượng, giá cả hợp lý được niêm yết công khai thì vẫn còn tồn tại rất nhiều đại lý, quầy thuốc kinh doanh không có giấy phép kinh doanh. Đây là vấn đề cộm lên gây bức xúc trong xã hội.
Kết quả thanh, kiểm tra mới đây cho thấy vẫn còn tồn tại một số công ty dược mở các đại lý thuốc thiếu sự kiểm tra, giám sát khai thác và bán thuốc sai quy định, không thực hiện đầy đủ các quy chế chuyên môn, việc vận chuyển và phân phối thuốc không đúng quy định. Công tác báo cáo của các cơ sở hành nghề không thực hiện hoặc thực hiện không nghiêm túc.
Việc thực hiện quy chế chuyên môn y và quy chế dược chưa tốt. Công tác thanh, kiểm tra đối với cơ sở hành nghề của thanh tra chuyên ngành còn ít, nhiều cơ sở hoạt động nhiều năm liền không được thanh, kiểm tra. Vai trò tham mưu của Phòng Y tế và công tác quản lý hành nghề y dược của địa phương chưa thường xuyên và quyết liệt, vẫn để tình trạng nhiều cơ sở hành nghề bất hợp pháp tồn tại và ngang nhiên hoạt động trong một thời gian khá dài.
Trong tổng số 83 cơ sở (57 cơ sở hành nghề dược, 26 cơ sở hành nghề y) được đoàn thanh, kiểm tra, có 21 cơ sở chấp hành đúng các quy định; 57 cơ sở vi phạm bị phạt hành chính bằng hình thức phạt tiền và đình chỉ hành nghề, trong đó đình chỉ hành nghề và giao cho Phòng Y tế - UBND cấp huyện giám sát 14 cơ sở, phạt tiền 43 cơ sở.
Lỗi vi phạm chủ yếu của các cơ sở là: Biển hiệu sai quy định; sắp xếp thuốc còn để lẫn thuốc với các mặt hàng không phải là thuốc như thực phẩm chức năng, mỹ phẩm, điều kiện bảo quản thuốc không đảm bảo theo quy định; cơ sở bán lẻ thuốc không có hóa đơn, chứng từ hợp lệ. Số tiền xử phạt vi phạm hành chính đã nộp Kho bạc Nhà nước 67.800.000 đồng.
Qua công tác thanh, kiểm tra, đoàn cũng đã có những kiến nghị và đề xuất: Việc thẩm định cấp phép các cơ sở hành nghề y dược ngoài công lập phải thực hiện nghiêm túc, nhất là các cơ sở đã phân cấp cho phòng y tế cấp huyện thẩm định. Kiên quyết không đề nghị cấp phép đối với các cơ sở không đủ điều kiện, phổ biến các quy định của pháp luật trước khi cấp phép.
Tạm dừng việc cấp phép đối với một số loại hình như đại lý, quầy thuốc, phòng khám chuyên khoa răng hàm mặt, các cơ sở làm răng giả, dịch vụ y tế và có giải pháp đề ra một số quy định cho phù hợp với mô hình và sự phát triển của xã hội hiện nay.
Tạo điều kiện về phương tiện và kinh phí để thanh tra chuyên ngành tiến hành thường xuyên theo quy định. Đặc biệt, Nhà nước có quy hoạch trong công tác đào tạo nhân lực y dược không để tình trạng dư thừa như hiện nay. Cần có sự phân công phân cấp rõ ràng hơn trong quản lý các ngành tránh chồng chéo và hiệu quả không cao.
Thiết nghĩ, cần tăng cường hơn nữa công tác thanh tra, kiểm tra trên địa bàn toàn tỉnh về hành nghề y dược ngoài công lập theo quy định của pháp luật, từ đó từng bước chấn chỉnh hoạt động hành nghề y dược đi vào nề nếp. Đảm bảo quyền lợi người tiêu dùng cũng như kỷ cương và công bằng xã hội.
Lê Hoa
.