Miến gạo là một thực phẩm có truyền thống lâu đời ở nước ta, được dùng để chế biến nhiều món ăn hàng ngày hoặc trong các dịp lễ Tết. Miến gạo là sản phẩm có nguồn gốc chủ yếu từ gạo tẻ nên có tính thuần, lại được phơi khô và có thể dự trữ lâu ngày. Đặc biệt, vào những tháng cuối năm khi thời tiết se lạnh và sát dịp Tết Nguyên đán, lượng tiêu thụ miến gạo thường tăng gấp nhiều lần. Tuy nhiên, việc chế biến thành phẩm miến gạo tại một số cơ sở sản xuất trên địa bàn huyện Đô Lương đã và đang làm mất an toàn vệ sinh thực phẩm.
Những ngày này, khi đi qua về lại đoạn đường thuộc xóm 11 xã Đà Sơn (thị trấn Đô Lương) chúng ta sẽ dễ dàng chứng kiến hàng chục sạp phơi miến gạo sát Quốc lộ 46. Điều đáng nói là các sạp miến gạo này được phơi chỉ cách mặt đất chưa đến 50cm, phía dưới là những rãnh thoát nước đang bốc mùi hôi thối, nước đen đặc quánh.
Thỉnh thoảng trên các sạp miến, những chú gà vẫn vô tư nhảy từ sạp này qua sạp khác, vài chú dê con thản nhiên trườn xuống sạp miến kiếm ăn, vô tình những sợi miến lại có dịp chà xát trên lưng dê. Thêm vào đó đoạn đường này mỗi ngày có hàng ngàn lượt xe cộ qua lại, và mỗi lần xe ô tô chạy qua là khói bụi bay mịt mù.
Chỉ trong vòng 30 phút chúng tôi ngồi uống nước ở một quán nhỏ gần các sạp phơi miến, khi quay ra chiếc yên xe máy đã phủ đầy lớp bụi trắng.
Miến được phơi ngay trên rãnh thoát nước đen ngòm, hôi thối
Công nghệ sản xuất miến gạo ở đây được tiến hành hết sức đơn giản, nhưng cũng không kém phần mất vệ sinh. Gạo tẻ sau khi được xay thành bột mịn, sú và ủ với lượng nước vừa đủ rồi đưa vào máy cán thành sợi.
Ba người phụ nữ được phân công thực hiện công việc, một người múc bột cho lên khay máy cán sợi, người khác dùng tay gạt nhẹ từng lượt cho bột vào hộc nén, người còn lại ngồi phía dưới máy cán sợi dùng kéo cắt miến do máy đùn ra.
Sau khi sản phẩm đã ra lò, những nhân công khác có nhiệm vụ rải từng lượt miến thành phẩm lên cây sào rồi mang ra đường hong khô, nếu trời nắng chỉ cần một buổi là có thể cho vào đóng gói. Tuy nhiên, các công đoạn sản xuất này nhân công đều không được trang bị các dụng cụ bảo hộ lao động như: găng tay, khẩu trang, mũ…, nhiều chị em nhân công vô tư giẫm đạp, ngồi lên cả miến thành phẩm.
Thậm chí miến thành phẩm sau khi hong khô được chất thành từng đống ngay giữa nền nhà mà không hề có tấm lót và dụng cụ che chắn.
Chị Thủy, một công nhân sản xuất miến cho biết: Nhờ có chiếc máy liên hợp (nghiền bột, cán sợi) công suất lớn, nên mỗi ngày cơ sở sản xuất miến gạo của chị chế biến 500 - 700kg gạo, đồng thời cũng cho ra sản phẩm miến khô gần tương đương với lượng gạo đã xay.
Ngồi, giẫm lên miến thành phẩm
Sản phẩm này được các tiểu thương đến tận nơi thu mua rồi mang đi tiêu thụ khắp nơi. Mỗi nhân công làm việc tại đây được trả công 80.000 đồng/ngày.
Như vậy, chỉ mấy cơ sở sản xuất miến gạo ở xóm 11, Đà Sơn đã cung ứng ra thị trường hàng tấn miến thành phẩm không đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm. Mong rằng các ngành chức năng huyện Đô Lương sớm có biện pháp kiểm tra, xử lý kịp thời những cơ sở sản xuất này, góp phần đảm bảo sức khỏe và quyền lợi của người tiêu dùng.
Đức Thắng - Phan Tuyết
.