Hưng Trung là một trong những xã nghèo nhất của huyện Hưng Nguyên, nơi kinh tế còn gặp nhiều khó khăn, tỷ lệ hộ nghèo cao. Diện tích đất nông nghiệp tuy lớn nhưng thường xuyên bị lũ lụt, hạn hán nên năng suất thấp, thông thường người dân chỉ sản xuất được vụ Đông Xuân, còn vụ Hè Thu thường xuyên mất mùa do lũ lụt tàn phá. Cùng với đó, diện tích đất xấu, trũng thấp, diện tích mặt nước rộng chưa được khai thác gây lãng phí quỹ đất.
Trước thực trạng đó, trong Đại hội nhiệm kỳ 2005 - 2010, Đảng uỷ xã Hưng Trung đã ra nghị quyết thực hiện dự án thuỷ sản với tham vọng biến 200 ha đất nông nghiệp năng suất thấp và diện tích mặt nước chưa được sử dụng vào nuôi trồng thủy sản. Phương án, kế hoạch được xây dựng, triển khai và UBND xã đã làm tờ trình lên UBND huyện Hưng Nguyên xem xét. Thấy dự án hay trên vùng đất khó nên UBND huyện Hưng Nguyên đồng ý, cho người về khảo sát và xây dựng dự án rất quy mô, hoành tráng.
Theo dự án thì diện tích đất nông nghiệp trên địa bàn xã Hưng Trung gần như “biến mất”, thay vào đó là những ao nuôi trồng thủy sản rộng hàng trăm ha nối tiếp nhau, dự án còn được quy hoạch chi tiết với hệ thống kênh dẫn nước, kênh thải nước, hệ thống ống thoát nước, bờ kè bê tông kiên cố…
Diện tích nuôi trồng thủy sản không phát huy hiệu quả
Dự án này được đưa ra lấy ý kiến nhân dân và được nhân dân đồng tình ủng hộ, người dân sẵn sàng nhường đất, tạo điều kiện để dự án được nhanh chóng triển khai.
Năm 2006, dự án được triển khai nhưng nhà thầu mới đào được vài ao thì dân không cho đào tiếp vì sai với thiết kế. UBND xã là đơn vị giám sát cũng yêu cầu đơn vị thi công dừng lại vì đào ao quá sâu, múc sai chỉ giới và không có bờ kè, hệ thống cấp thoát nước. Khi nhà thầu mới đào được 6 ao cá với diện tích 35.000m2 ở xóm 5 và xóm 12 thì dừng lại. Người dân yêu cầu thu hồi đất ruộng để làm thủy sản thì phải bố trí đất khác cho dân canh tác nhưng chính quyền xã và huyện không tìm ra giải pháp nên dự án phải dừng vĩnh viễn.
Khi dự án dừng lại, chính quyền xã buộc phải hỗ trợ cho người dân diện tích đất bị thu hồi để đào ao. Theo đó, mỗi năm chính quyền phải đền bù trung bình 100kg thóc/sào, bình quân mỗi năm xã Hưng Trung phải chi trả hơn 30 triệu cho người dân bị mất đất sản xuất trong khi tiền thu được từ diện tích nuôi trồng thủy sản không đáng là bao.
Trao đổi với chúng tôi về vấn đề này, ông Nguyễn Hữu Kiêu - Chủ tịch UBND xã Hưng Trung cho biết: “Chúng tôi làm tờ trình lên huyện và được chấp nhận, sau đó có bản vẽ chi tiết huyện gửi về để thông qua ý kiến nhân dân. Chủ dự án là ai, đơn vị thi công là ai chúng tôi đều không biết, chúng tôi chỉ là đơn vị giám sát. Nghe đâu tổng kinh phí dự án là 3,2 tỷ đồng nhưng việc quyết toán như thế nào chúng tôi cũng không biết, chỉ biết xã đang vất vả chi trả tiền hỗ trợ dân bị mất đất”.
Dự án đã đổ bể nhưng chính quyền huyện Hưng Nguyên không có giải pháp nào để khởi động lại dự án cho hợp lòng dân. Nếu dự án thủy sản được triển khai thành công, bộ mặt xã Hưng Trung có thể đã khác, nhưng sự thiếu đồng bộ, thiếu sâu sát của chủ dự án đã làm dự án đổ bể gây thiệt hại cho nhân dân và chính quyền xã Hưng Trung. Một bài học nữa về việc triển khai dự án ảnh hưởng trực tiếp tới quyền lợi của người dân.
Ngọc Hùng
.