Nam Cát là xã đồng bằng chiêm trũng, người dân sống chủ yếu bằng nông nghiệp nên đang gặp nhiều khó khăn. Năm 2005, hệ thống điện, trường, trạm, đường giao thông ở Nam Cát vẫn đang rất tạm bợ.
Nước sạch cũng là nhu cầu hết sức bức thiết của người dân, không có hồ đập lớn chứa nước sạch nên người dân phải ăn, uống nước kênh thủy lợi vừa ô nhiễm vừa bấp bênh. Mùa nắng, hạn hán người dân trong xã thậm chí không có nước để ăn uống vì hệ thống kênh thủy lợi không có nước.
Trước thực trạng đó, năm 2005, xã Nam Cát, huyện Nam Đàn xây dựng dự án Nhà máy nước sạch với chủ trương Nhà nước và nhân dân cùng làm. Theo đó, Nhà máy nước có tổng kinh phí 5 tỷ đồng cung cấp nước sạch cho 7 xóm với trên 3.000 khẩu, trong đó Nhà nước hỗ trợ 40%, nhân dân đóng góp 60%.
Phương án xây dựng nhà máy đưa ra lấy ý kiến nhân dân thì được mọi người ủng hộ rất cao nên xã quyết định lấy kinh phí Nhà nước hỗ trợ (2 tỷ đồng) xây dựng và lắp đặt nhà máy nước gồm các bể lắng, thiết bị lọc nước, bơm… còn kinh phí dân đóng góp sẽ xây dựng hệ thống đường ống. Cuối năm 2005, nhà máy xây xong vận hành thử rồi chính quyền vận động người dân đóng góp xây dựng hệ thống ống dẫn nước thì người dân chần chừ không đóng.
Nhà máy nước đã bỏ hoang 7 năm nay
Khi họp lấy ý kiến người dân thống nhất cao là thế nhưng mỗi hộ dân phải đóng góp trung bình 4 triệu đồng vào thời điểm năm 2005 thì thật khó cho dân nghèo Nam Cát. Sau nhiều cuộc họp xóm, xã, một số hộ khá giả đồng ý đóng tiền, tuy nhiên hầu hết hộ nghèo không có đủ khả năng tài chính nên xin không đóng. Vậy là nhà máy nước xây xong từ đó cho đến nay không hoạt động, người dân thì tiếp tục dùng nước ô nhiễm.
Trao đổi về vấn đề này, ông Nguyễn Xuân Bình - Chủ tịch UBND xã Nam Cát cho biết: “Năm 2005 là thời điểm xã xây dựng nhiều công trình lớn như đường, trường, trụ sở UBND nên kinh phí xã có hạn, mặt khác người dân cũng đóng góp xây dựng nhiều nên dự trù đóng góp xây dựng hệ thống ống dẫn nước không thực hiện được. Những năm gần đây chính quyền xã vẫn tiếp tục vận động nhân dân thực hiện tiếp dự án cung cấp nước sạch nhưng người dân vẫn chưa thống nhất”.
Được biết hiện nay, xã Nam Cát đang xúc tiến thực hiện tiếp dự án nhà máy nước có công suất lớn hơn để cung cấp đủ 12/12 xóm với gần 6.000 dân.
Theo phương án này thì nhà máy nước sẽ được sửa chữa nâng cấp, hệ thống đường ống sẽ chi tiết hơn và người dân chỉ phải đóng góp 40% kinh phí, 60% sẽ xin hỗ trợ cấp trên nhưng phương án này vẫn chưa được phê duyệt.
Mùa nắng nữa lại đến, người dân Nam Cát lại phải phụ thuộc vào hệ thống nước thủy lợi để sinh hoạt. Rất mong các cấp chính quyền, cơ quan chức năng có phương án hỗ trợ nhân dân Nam Cát hoàn thành dự án nhà máy nước để người dân bớt khó khăn trong cuộc sống.
Ngọc Hùng - Xuân Thống
.