Gia đình xã hội
Bộ Y tế kêu gọi đảm bảo vệ sinh để phòng bệnh Whitmore
09:52, 21/11/2020 (GMT+7)
Trong lúc cứu hộ người dân bị bão lũ, một người ở tỉnh Quảng Bình đã nhiễm bệnh Whitmore và tử vong. Bộ Y tế vừa có công văn chỉ đạo 9 tỉnh miền Trung có các biện pháp phòng chống bệnh, trong đó hạn chế thấp nhất các trường hợp tử vong do Whitmore.
Theo báo cáo từ đầu tháng 10/2020 đến nay, tại khu vực các tỉnh Miền Trung ghi nhận một số trường hợp mắc bệnh Melioidosis (bệnh Whitmore) – bệnh nhiễm trùng ở người và động vật do vi khuẩn Burkholderia pseudomallei gây ra.
Sau các mưa lũ làm cho vệ sinh môi trường tại các vùng dân cư ở khu vực miền Trung bị ô nhiễm, tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn sinh sôi, phát triển, nên trong thời gian tới sẽ tiếp tục ghi nhận thêm nhiều trường hợp mắc bệnh Melioidosis. Đây tuy là bệnh ít gặp, không gây thành dịch, nhưng bệnh cảnh thường tiến triển nặng, có tỷ lệ tử vong cao, đặc biệt ở những đối tượng có nguy cơ cao.
Cũng theo PGS. Đỗ Duy Cường, Giám đốc Trung tâm Bệnh Nhiệt đới, Bệnh viện Bạch Mai, từ đầu năm đến nay, Trung tâm Bệnh Nhiệt đới đã điều trị cho khoảng 30 bệnh nhân Whitmore, trong đó riêng từ đầu tháng 11 đến nay có 6 bệnh nhân. Hiện vẫn còn 3 trường hợp mắc bệnh Whitmore đang điều trị tại đây, đến từ các tỉnh Sơn La, Nghệ An và Hà Tĩnh.
Các bệnh nhân này đều trên 50 tuổi và có tiền sử bị bệnh đái tháo đường, sưng đau khớp gối, nhiễm trùng nặng, có bệnh nhân bị áp xe phổi... Do có biểu hiện lâm sàng đa dạng nên bệnh Whitmore rất dễ chẩn đoán nhầm sang bệnh khác khiến việc điều trị không hiệu quả.
 |
| PGS Đỗ Duy Cường đang khám cho 1 bệnh nhân bị bệnh Whitmore |
Điển hình là trường hợp bệnh nhân Trần Văn T. (67 tuổi, Cẩm Xuyên, Hà Tĩnh), làm nghề nông, thường xuyên chăn nuôi, lội nước, ao hồ,.. Bệnh diễn biến 1 tháng nay với khởi phát là sốt, sưng đau khớp gối phải. Trước vào viện 1 tuần, bệnh nhân xuất hiện sưng đau tăng, sốt cao 39-40 độ C. Bệnh nhân nhập bệnh viện huyện 2 ngày điều trị không đỡ sốt, chuyển BVĐK tỉnh Hà Tĩnh, được chọc dịch khớp gối phải, ra dịch vàng đục, chẩn đoán theo dõi nhiễm khuẩn huyết/viêm phổi/viêm mủ gối, điều trị 3 ngày không đỡ sốt, bệnh nhân được chuyển đến Khoa Cơ xương khớp, Bệnh viện Bạch Mai ngày 6/11. Kết quả cấy máu và cấy dịch mủ gối ra vi khuẩn B.pseudomallei, bệnh nhân được chuyển đến Trung tâm Bệnh nhiệt đới để điều trị theo phác đồ của bệnh Whitmore.
Tương tự, bệnh nhân Phạm Đức L. (Hưng Nguyên, Nghệ An) cách vào viện 25 ngày bệnh nhân xuất hiện ho khan, ho húng hắng kèm sốt cao 39-40 độ C, rét run, mệt nhiều, ăn uống kém. Tại BVĐK TP Vinh, Nghệ An, Bệnh nhân được chẩn đoán viêm phổi trên nền bệnh nhân đái tháo đường tuýp 2, nghi ngờ ung thư phổi. Bệnh nhân hết sốt được 2 ngày, ra viện 3 ngày xuất hiện sốt lại với tính chất trên, kèm ho đờm xanh, vàng, khó thở nhẹ. Bệnh nhân được chuyển đến Trung tâm Hô hấp, Bệnh viện Bạch Mai, được cấy máu ngày 13/11 ra vi khuẩn B.pseudomallei, bệnh nhân được chuyển đến Trung tâm Bệnh nhiệt đới ngày 16/11.
Theo PGS.TS Đỗ Duy Cường, Whitmore là bệnh truyền nhiễm cấp tính nguy hiểm do vi khuẩn Burkholderia pseudomallei gây nên. Vi khuẩn này có trong đất và đường lây nhiễm chủ yếu do vùng da tổn thương tiếp xúc với đất nhiễm khuẩn hoặc hít phải các hạt bụi đất chứa vi khuẩn này. Bệnh được phát hiện ở Việt Nam từ những năm 50 của thế kỷ trước và lưu hành lẻ tẻ tại một số tỉnh phía Nam. Gần đây các ca bệnh được báo cáo có xu hướng gia tăng, cao điểm của các ca bệnh thường xảy ra vào mùa mưa lũ, tập trung từ tháng 9-11.
Bệnh có biểu hiện lâm sàng rất đa dạng (bao gồm sốt, với các kiểu như sốt cơn hoặc sốt kèm theo lạnh run, sốt kéo dài, suy hô hấp, loét da, viêm đường tiết niệu, viêm phổi, áp xe ở gan, lách, nhiễm trùng huyết, suy đa phủ tạng...). Bệnh khó chẩn đoán và có tỷ lệ tử vong cao, có thể tới 40% do biến chứng viêm phổi nặng, nhiễm trùng huyết và sốc nhiễm trùng. Những người có bệnh nền (đái tháo đường, bệnh gan, thận, phổi mạn tính, suy giảm miễn dịch...) có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.
Bệnh Whitmore không lây truyền từ người sang người. Hiện chưa có vaccine phòng bệnh. Các biện pháp phòng bệnh chủ yếu là đảm bảo vệ sinh cá nhân, vệ sinh môi trường, sử dụng bảo hộ lao động khi làm việc có tiếp xúc với đất, bùn, nước bị nhiễm khuẩn hoặc trong môi trường không đảm bảo vệ sinh, vệ sinh diệt khuẩn vết rách da, trầy xước hoặc bỏng bị nhiễm bẩn và thực hiện ăn chín uống chín…
Để chủ động có các biện pháp phòng chống hiệu quả đối với bệnh Whitmore trên địa bàn 9 tỉnh từ Hà Tĩnh vào đến Bình Định, Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế yêu cầu các tỉnh tăng cường giám sát chặt chẽ tình hình bệnh Whitmore, phát hiện sớm các trường hợp mắc mới, thực hiện lấy mẫu xét nghiệm các trường hợp nghi ngờ và các đối tượng nguy cơ cao để phát hiện sớm các trường hợp mắc và xử lý điều trị, đặc biệt là tại các vùng nguy cơ cao, đã có bệnh nhân mắc bệnh.
Bộ Y tế cũng yêu cầu các địa phương tổ chức thu dung, cấp cứu bệnh nhân, điều trị tích cực để hạn chế mức thấp nhất các trường hợp tử vong. Chỉ đạo các đơn vị y tế tổ chức điều tra, phân tích về dịch tễ các trường hợp mắc bệnh, phân tích nguy cơ và các biện pháp phòng chống bệnh. Đẩy mạnh các hoạt động tuyên truyền về để người dân hiểu và chủ động thực hiện; đưa các trường hợp nghi ngờ bị mắc bệnh đến ngay các cơ sở y tế để được khám và điều trị, đặc biệt chú ý đối với các đối tượng nguy cơ cao mắc bệnh Whitmore.
Nguồn: Trần Hằng/CAND