Khốn khổ khi sống cạnh mỏ đá

(Congannghean.vn)-Trong thời gian mở đường vào khu vực khai thác, việc nổ mìn phá đá đã làm ảnh hưởng đến đời sống của nhân dân trong vùng. Do không có hiệu quả nên mỏ khai thác này đã từng bị UBND tỉnh Nghệ An đề nghị chấm dứt hoạt động, đến khi quay trở lại khai thác, mỏ đá này tiếp tục “hành dân”.

Mỏ đá nằm sát với khu dân cư nên quá trình khai thác đã ảnh hưởng đến người dân

Mỏ đá “hành dân”?

Người dân xóm Kẻ Bục, xã Đồng Văn, huyện Tân Kỳ phản ánh, thời gian vừa qua, họ rất bức xúc khi việc nổ mìn khai thác đá, mở đường vào mỏ tại khu vực lèn Bục đã hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống của họ. Việc đơn vị khai thác tiến hành nổ mìn hằng ngày, do vị trí mở đường sát với nhà dân nên đã làm cuộc sống của người dân bị đảo lộn, thậm chí có trường hợp đất, đá văng vào vườn nhà dân nhưng không xử lý.

Bà Trương Thị Cảnh (62 tuổi) trú tại xóm Kẻ Bục, xã Đồng Văn, một trong những hộ dân sinh sống cạnh mỏ đá cho biết: Hầu như ngày nào phía đơn vị khai thác cũng tiến hành nổ mìn. Mỗi lần nổ là vợ chồng bà lại phải “chạy trốn” vào nhà vì sợ đất đá văng trúng đầu. Có những đợt mìn nổ liên tục, gây dư chấn, giật rung đồ đạc trong nhà. Kế bên nhà bà Cảnh là nhà của chị Phan Thị Hiên. Vào thời điểm cuối năm 2017, quá trình nổ mìn phá đá để làm đường, do bất cẩn nên đơn vị thi công đã làm đá rơi thẳng vào vườn nhà, sát tường khiến 2 vợ chồng bất an, phải gọi chính quyền đến lập biên bản sự việc vì sợ ảnh hưởng đến con nhỏ.

Theo quan sát của chúng tôi, khoảng cách từ mỏ khai thác đá này đến nhà của các hộ dân trong khu vực là quá gần, nhà gần nhất chỉ khoảng hơn 100 m. Thậm chí ngay dưới chân mỏ đá, người dân bản địa vẫn tiến hành lao động sản xuất, trồng các loại cây cối. Vì vậy, mặc dù việc nổ mìn phá đá đã được quy định giờ giấc hằng ngày nhưng vẫn tiềm ẩn nhiều nguy hiểm, bởi xóm Kẻ Bục phần lớn người dân là đồng bào dân tộc thiểu số, nhận thức pháp luật còn hạn chế. Được biết, có khoảng 20 hộ dân sinh sống và bị ảnh hưởng bởi mỏ đá này. Ngoài việc ảnh hưởng từ việc nổ mìn, ô nhiễm tiếng ồn và ô nhiễm môi trường, khói bụi cũng là nỗi khổ “từ trên trời rơi xuống” từ sau khi mỏ đá này đi vào hoạt động, khai thác mà người dân xóm Kẻ Bục phải gánh chịu hằng ngày.

Đã từng bị đề nghị rút giấy phép

Trao đổi với chúng tôi, ông Phan Đức Quang, Chủ tịch UBND xã Đồng Văn cho biết, có sự việc công ty khai thác làm đất đá văng vào vườn nhà dân nhưng sự việc đã được chính quyền địa phương phối hợp xử lý dứt điểm. Về các thủ tục liên quan, công ty đã được cấp phép đầy đủ, song quá trình thi công, hiện tượng đá văng vào vườn nhà dân và tình trạng khói bụi, tiếng ồn khi tiến hành nổ mìn mở đường vào mỏ là có thật.

Trong khi đó, theo ông Nguyễn Văn Thanh, Trưởng phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Tân Kỳ, mỏ đá này nằm gần khu vực phòng thủ an ninh quốc phòng, tuy nhiên đã được cấp phép từ Bộ Tài nguyên Môi trường và có ý kiến từ Bộ Quốc phòng. Cụ thể, mỏ đá được cấp phép từ ngày 6/3/2009, đơn vị được khai thác là Công ty CP Đầu tư và Thương mại Kim Việt, có trụ sở tại Hà Nội, được UBND tỉnh Nghệ An cấp giấy chứng nhận đầu tư lần đầu vào tháng 1/2009. Theo đó, phương pháp khai thác là khai thác đá vôi ốp lát bằng phương pháp lộ thiên, diện tích khai thác 25,3 ha, thời gian khai thác là 28 năm.

Sau khi được cấp phép, trong thời gian 4 năm, công ty này không triển khai bất cứ hoạt động nào liên quan nên ngày 1/12/2017, UBND tỉnh Nghệ An đã có Quyết định số 5823/QĐ.UBND đề nghị chấm dứt hoạt động, thu hồi giấy chứng nhận đầu tư và hủy bỏ các văn bản pháp lý có liên quan đến dự án này.

Tuy nhiên, sau khi phía Công ty Kim Việt có ý kiến và đề nghị trở lại, ngày 15/3/2018, UBND tỉnh đã có Quyết định 889/QĐ-UBND, hủy bỏ kiến nghị tại Quyết định số 5823, tiếp tục cho phép công ty này được thực hiện dự án theo giấy phép đã được cấp. Đồng thời, đề nghị công ty tập trung nguồn lực và hoàn thành các thủ tục pháp lý liên quan để hoạt động khai thác theo đúng quy định của pháp luật. Theo ông Thanh, cán bộ Phòng Tài nguyên và Môi trường cũng đã tiến hành kiểm tra hiện trường, quá trình nổ mìn là để mở đường lên mỏ đá, tuy nhiên có ảnh hưởng đến đời sống của người dân sinh sống ở lân cận.

Về vấn đề này, bà Phan Thị Giang, Phó Giám đốc Công ty CP Đầu tư và Thương mại Kim Việt cho rằng, quá trình đầu tư khai thác mỏ đá tại xóm Kẻ Bục, Công ty đã tiến hành đền bù cho người dân, đồng thời đã thực hiện đầy đủ các cam kết theo quy định của pháp luật. Thời gian này, Công ty đang thuê 1 đơn vị khác nổ mìn phá đá mở đường lên khu vực khai thác, giờ nổ mìn đã được thông báo cho bà con, hằng ngày từ 9  - 11 giờ và từ 15 - 17 giờ.

Bà Giang cũng thừa nhận, quá trình thi công các hạng mục để chuẩn bị khai thác đá tại đây, có ảnh hưởng đến cuộc sống của một số hộ dân. Tuy nhiên, đây mới chỉ là giai đoạn mở đường vào mỏ nên Công ty có sử dụng mìn để phá đá. Sau này, khi tiến hành khai thác, sản phẩm là đá khối nên chủ yếu sử dụng phương pháp cắt đá chứ không dùng đến mìn để khai thác, nên những ảnh hưởng này sẽ được khắc phục. Do đó, quá trình khai thác, Công ty cam kết sẽ tuân thủ các quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường để không làm ảnh hưởng đến đời sống của người dân trên địa bàn.