Liệt sỹ hy sinh hơn 60 năm vẫn chưa được cấp bằng Tổ quốc ghi công

(Congannghean.vn)-Là liệt sỹ từ thời chống Pháp, thân nhân được hưởng các chế độ đối với người có công nhưng đến nay vẫn chưa có hồ sơ công nhận liệt sỹ và chưa được cấp bằng Tổ quốc ghi công, chưa có danh sách lưu tại Cục Người có công. Lý giải về vấn đề này, ngành chức năng cho rằng, vì thân nhân liệt sỹ đang xảy ra tranh chấp thờ cúng nên chưa làm hồ sơ đề nghị.

Hy sinh hơn 60 năm, chưa được cấp bằng Tổ quốc ghi công

Liệt sỹ Hà Văn Tam được ghi danh tại bia tưởng niệm liệt sỹ xã từ nhiều năm nay

Tháng 8/2016, Báo Công an Nghệ An đăng bài viết: “Có hay không việc giả mạo hồ sơ liệt sỹ?”, phản ánh việc ông Hà Khắc Liêm (85 tuổi) trú tại xóm 7A, xã Nam Thanh, huyện Nam Đàn từ nhiều năm qua có đơn gửi các cấp chính quyền và cơ quan hữu quan, về việc liệt sỹ Hà Văn Tam (SN 1925) nhập ngũ năm 1948, hy sinh năm 1951, bị người khác mạo danh hồ sơ để hưởng chế độ.

Theo đó, tháng 8/2013, ông Liêm làm hồ sơ xin cấp bằng Tổ quốc ghi công cho liệt sỹ Hà Văn Tam, lúc này ngành Lao động, Thương binh và Xã hội (LĐ,TB&XH) tra cứu hồ sơ thì mới biết rằng, ông Tam chưa có hồ sơ công nhận liệt sỹ, chưa được cấp bằng Tổ quốc ghi công và cũng chưa có danh sách lưu tại Cục Người có công, dù hy sinh đã 63 năm. Tuy nhiên, Sở LĐ,TB&XH lại cung cấp cho ông Liêm một tờ khai lý lịch mà đơn vị này đang quản lý, ghi tên liệt sỹ Hồ Viết Tam trú tại xóm 7A, xã Nam Thanh, được lập ngày 10/12/1976, ngoài ra không có gì khác.

Theo đó, một gia đình khác là bà Lê Thị Thỉu trú tại xóm 1A, xã Nam Thanh là người đã đứng ra lập hồ sơ này để hưởng chế độ thờ cúng liệt sỹ. Năm 2003, bà Thỉu qua đời, người con dâu là bà Nguyễn Thị Tứ tiếp tục hương hỏa cho người có tên là liệt sỹ Hồ Viết Tam. Ngay sau đó, ông Hà Khắc Liêm đã có đơn tố cáo hồ sơ của liệt sỹ Hồ Viết Tam là giả mạo.

Sở LĐ,TB&XH Nghệ An đã vào cuộc và nhận thấy, tố cáo này là có cơ sở nên đã thu hồi tiền hưởng sai chế độ mà Nhà nước đã cấp cho bà Lê Thị Thỉu, đồng thời đề nghị ông Hà Khắc Liêm liên hệ với cơ quan quân sự địa phương để xác lập hồ sơ đề nghị liệt sỹ đối với quân nhân Hà Văn Tam. Tuy nhiên, từ đó đến nay, ông Hà Khắc Liêm chưa nhận được sự hướng dẫn cụ thể nào từ phía cơ quan quân sự có thẩm quyền.

Về vấn đề này, ngày 15/2/2017, Cục Chính sách - Bộ Quốc phòng đã có công văn đề nghị Bộ CHQS tỉnh Nghệ An kiểm tra, xác minh; nếu đủ điều kiện, lập hồ sơ đề nghị báo tử, xác nhận liệt sỹ đối với quân nhân Hà Văn Tam theo quy định tại Nghị định số 31/2013/NĐ-CP ngày 9/4/2013 của Chính phủ và Thông tư số 202/2013/TT-BQP ngày 7/11/2013 của Bộ Quốc phòng.

Tiếp đó, sau khi tiếp nhận đơn thư của ông Hà Khắc Liêm, ngày 22/5/2017, Cục Chính sách, thuộc Tổng cục Chính trị đã có công văn đề nghị Cục Chính trị QK4, Bộ CHQS tỉnh Nghệ An phối hợp với ngành LĐ,TB&XH hướng dẫn thân nhân xác lập hồ sơ đề nghị liệt sỹ đối với quân nhân Hà Văn Tam theo quy định tại Thông tư 202 của Bộ Quốc phòng. 

Về vấn đề này, theo ông Nguyễn Đăng Dương, Phó Giám đốc Sở LĐ,TB&XH tỉnh Nghệ An, quân nhân Hà Văn Tam đã được công nhận liệt sỹ, được chính quyền địa phương tôn vinh, giải quyết các quyền lợi vào các ngày lễ, Tết và thân nhân đã nhận trợ cấp một lần vào năm 2011. Tuy nhiên, việc xác lập hồ sơ để công nhận liệt sỹ và cấp bằng Tổ quốc ghi công thì chưa thực hiện. Hiện tại, Sở LĐ,TB&XH chỉ lưu giữ một tờ khai tóm tắt lý lịch đối với liệt sỹ Hồ Viết Tam, ngoài ra không có bất cứ loại giấy tờ gì khác đối với hồ sơ liệt sỹ.

Theo yêu cầu của gia đình, Cục Người có công đã trích lục hồ sơ liệt sỹ nhưng qua tra cứu danh sách hồ sơ liệt sỹ đang quản lý tại Cục thì không thấy tên của liệt sỹ Hà Văn Tam. Như vậy, quân nhân Hà Văn Tam chưa có hồ sơ công nhận liệt sỹ và chưa được cấp bằng Tổ quốc ghi công, chưa có danh sách lưu tại Cục Người có công.

Ông Hà Khắc Liêm, người đã 18 năm đi đòi quyền lợi cho liệt sỹ Hà Văn Tam nhưng chưa có kết quả

Tranh chấp thờ tự nên không hướng dẫn thân nhân làm thủ tục?

Trong khi đó, theo nội dung Công văn số 2775/BCH-CT ngày 18/8/2017 của Bộ CHQS tỉnh Nghệ An, do Thượng tá Thái Đức Hạnh, Chính ủy ký thì ngay sau khi có ý kiến chỉ đạo từ Cục Chính sách, ngày 31/5/2017, Bộ CHQS tỉnh Nghệ An đã chỉ đạo Ban CHQS huyện Nam Đàn phối hợp với địa phương để làm rõ các nội dung liên quan đến khiếu nại của ông Hà Khắc Liêm; đồng thời, trực tiếp làm việc với chính quyền địa phương và Sở LĐ,TB&XH tỉnh để xác minh, làm rõ.

Kết quả cho thấy, liệt sỹ Hà Văn Tam hy sinh ngày 29/12/1951, có mẹ là bà Trần Thị Cường, mất năm 1982, lúc bấy giờ sổ sách thể hiện bà Cường đã được nhận trợ cấp chế độ thân nhân liệt sỹ là 10 đồng/tháng. Sau khi bà Cường mất, do liệt sỹ không có vợ con nên năm 1983, Sở LĐ,TB&XH tỉnh đã cắt chế độ.

Lúc bấy giờ, việc thờ cúng được giao lại cho con gái là bà Lê Thị Thỉu, em cùng cha khác mẹ với liệt sỹ đảm nhận. Từ đó, hằng năm, bà Thỉu được hưởng chế độ, quyền lợi. Đến năm 2013, bà Thỉu qua đời, giao lại việc thờ cúng cho con dâu là bà Nguyễn Thị Tứ. Năm 2014, sau khi ông Hà Khắc Liêm có đơn tố cáo, Sở LĐ,TB&XH đã vào cuộc xác minh, đã thu hồi số tiền trợ cấp thờ cúng liệt sỹ một lần (600.000 đồng) đã cấp cho bà Thỉu vào năm 2011.

Tuy nhiên, sau đó ông Liêm có đơn bãi nại, rút đơn tố cáo nên UBND huyện Nam Đàn đã ra quyết định chấp nhận rút đơn; đồng thời, giao UBND xã Nam Thanh hướng dẫn bà Tứ lập hồ sơ đề nghị Sở LĐ,TB&XH tỉnh giải quyết chế độ thờ cúng hằng năm. Từ đó đến nay, việc mâu thuẫn, bất đồng giữa gia đình bà Tứ và ông Liêm vẫn chưa được giải quyết.

Bộ CHQS tỉnh Nghệ An khẳng định, quân nhân Hà Văn Tam đã được công nhận liệt sỹ (nhưng chưa xác định được thời gian công nhận), gia đình cũng đã được hưởng các chế độ theo quy định. Hiện nay, UBND xã Nam Thanh còn lưu giữ được sổ ghi danh liệt sỹ có tên Hà Văn Tam, lập năm 1980, Lịch sử Đảng bộ xã và Đài tưởng niệm liệt sỹ xã đều có tên liệt sỹ Hà Văn Tam.

Hiện nay, Bộ CHQS tỉnh và Sở LĐ,TB&XH đều thống nhất việc, khi nào gia đình bà Nguyễn Thị Tứ và ông Hà Khắc Liêm giải quyết được mâu thuẫn trong việc tranh chấp thờ cúng liệt sỹ Hà Văn Tam, người được giao thờ cúng có trách nhiệm lập hồ sơ đề nghị ngành LĐ,TB&XH các cấp xem xét, thẩm định trình Thủ tướng Chính phủ cấp bằng Tổ quốc ghi công thì Bộ CHQS tỉnh sẽ phối hợp xác minh và cấp giấy báo tử theo thẩm quyền.

Theo ông Hà Khắc Liêm, bản thân ông không tranh chấp, khiếu nại chế độ thờ cúng liệt sỹ, mà mong muốn duy nhất của ông và cũng là của dòng họ Hà là các ngành chức năng sớm giải quyết các thủ tục để cấp bằng Tổ quốc ghi công cho liệt sỹ Hà Văn Tam.