Nan giải truy thu tiền chi trả cho 'thương binh giả'

(Congannghean.vn)-Chỉ trong mấy đợt thanh tra, rà soát trong thời gian gần đây, cơ quan chức năng đã phát hiện hàng trăm trường hợp có hành vi gian lận hồ sơ để được hưởng lợi bất chính chế độ chi trả cho người có công với cách mạng. Mặc dù đã bị dừng, tạm dừng chi trả đối với các hồ sơ có sai phạm hoặc hồ sơ có dấu hiệu gian lận nhưng việc thu hồi lại số tiền hàng chục tỉ đồng đã chi trả trước đây cho các đối tượng này xem ra rất khó khăn.

Năm 2014, Thanh tra Bộ LĐTB&XH kiểm tra ngẫu nhiên 1.500 hồ sơ thuộc các huyện Đô Lương, Hưng Nguyên và TP Vinh, phát hiện gần 100 trường hợp không đảm bảo tính pháp lý

Sau đợt thanh tra, kiểm tra hồ sơ ngẫu nhiên của Thanh tra Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội (LĐTB&XH), năm 2016, ông Võ Đình Lập (SN 1958) trú tại xã Hưng Tây, huyện Hưng Nguyên (hiện đang là Chủ tịch Mặt trận Tổ quốc xã Hưng Tây), bị Sở LĐTB&XH Nghệ An ra Quyết định cắt chi trả và truy thu số tiền gần 96 triệu đồng đã chi trả trước đó. Lý do bị cắt chi trả và truy thu số tiền nói trên là do trong quá trình kiểm tra hồ sơ “thương binh” của ông Lập, Đoàn thanh tra của Thanh tra Bộ LĐTB&XH xác định hồ sơ của ông Lập không có hồ sơ gốc. Mặc dù Sở LĐTB&XH Nghệ An cũng như Phòng LĐTB&XH huyện Hưng Nguyên đã có các thông báo gửi ông Lập truy thu số tiền nói trên, song đến nay ông Lập vẫn chưa nộp lại.

Mới đây, qua trao đổi sự việc trên với phóng viên, ông Lập cho biết: Sau khi bị cắt chế độ chi trả thương binh, bản thân tôi rất buồn. Năm 2016, ông bị cách chức Thường vụ Đảng ủy xã, chịu hình thức kỷ luật về Đảng, coi như mọi phấn đấu đều mất hết. Liên quan đến hồ sơ thương binh của mình, ông Lập đổ lỗi: “Cái sai này thuộc về các cơ quan chức năng Nhà nước, tại sao không có hồ sơ gốc mà họ vẫn cấp giấy chứng thương cho tôi? Ngoài ra, để được hưởng chế độ thương binh, chúng tôi đã được Hội đồng Giám định y khoa tỉnh giám định thương tật, chứ không đơn giản để hưởng được chế độ thương binh. Do đó, tôi yêu cầu các cơ quan chức năng phải làm rõ các ngành, đơn vị liên quan, anh nào làm sai, anh đó phải chịu. Không thể đổ lỗi mọi sai phạm này cho bản thân tôi”.

Trường hợp tương tự khác, đó là ông Đinh Thanh Bình (SN 1960) trú tại xã Hưng Phúc, huyện Hưng Nguyên, hiện là kế toán xã Hưng Thịnh, huyện Hưng Nguyên. Theo tìm hiểu của phóng viên, ông Bình cũng bị cắt chi trả và truy thu số tiền hơn 105 triệu đồng đã nhận trước đó. Tuy nhiên, đến nay ông Bình vẫn chưa trả lại số tiền nói trên.

Trao đổi với chúng tôi, ông Bình cho biết, quá trình kiểm tra hồ sơ thương binh của ông, Đoàn Thanh tra của Bộ LĐTB&XH kết luận, ông Bình không có tên trong danh sách tại đơn vị (nơi ông Bình công tác trước đây - P.V). Ông Bình cho rằng, kết luận như vậy chưa thỏa đáng, hiện ông đang làm hồ sơ khiếu nại lên các cơ quan chức năng. “Đối với tôi, danh dự cá nhân, gia đình là chính, là trên hết. Tôi muốn được đối chất sự việc trực tiếp với các cơ quan chức năng liên quan”. Ông Bình hồ nghi, nếu không có tên trong danh sách bị thương tại đơn vị thì cơ sở nào để đơn vị cấp giấy chứng thương cho ông?

Ngoài ra, ông Bình cũng phản ánh, bản thân ông cảm thấy không đồng tình với cách làm của Đoàn Thanh tra Bộ LĐTB&XH, đó là kiểm tra hồ sơ ngẫu nhiên (trong hàng nghìn bộ hồ sơ thương binh, đoàn kiểm tra sẽ rút ngẫu nhiên một số hồ sơ để kiểm tra - P.V).

Qua trao đổi thông tin, bà Nguyễn Thị Hồng, Trưởng phòng LĐTB&XH huyện Hưng Nguyên cho biết: Theo Kết luận số 178/KL của Đoàn Thanh tra, Bộ LĐTB&XH thì huyện Hưng Nguyên có 42 trường hợp thương binh bị cắt chi trả và có quyết định truy thu số tiền đã chi trả. Tuy nhiên, đến nay chỉ có 5 trường hợp đã trả lại đầy đủ số tiền đã nhận trước đây, 2 trường hợp xin được trả dần, số còn lại chưa ai chịu trả.

Theo bà Hồng, hiện Phòng LĐTB&XH huyện Hưng Nguyên đã thống kê, rà soát, kiểm tra từng đối tượng cụ thể, qua đó tiếp tục tham mưu cho UBND huyện có phương án thu hồi; đồng thời, chúng tôi cũng sẽ đề nghị cơ quan Công an vào cuộc, nếu các đối tượng chây ì, không chịu trả lại số tiền đã nhận trước đây. Theo bà Hồng, sau khi có kết luận thanh tra, các đối tượng nếu muốn khôi phục lại chế độ chi trả thì phải chứng minh được hồ sơ gốc, còn không thì phải trả lại số tiền đã nhận trước đó.

Tại huyện Đô Lương, qua trao đổi, bà Phạm Thị Bích Thủy, Phó Trưởng phòng LĐTB&XH huyện này cho biết: Theo Kết luận số 178 của Thanh tra Bộ LĐTB&XH, toàn huyện có 28 trường hợp bị đình chỉ chi trả thương binh (sau đó phục hồi chi trả cho 3 trường hợp), tạm đình chỉ chi trả 18 trường hợp (sau đó phục hồi được 5 trường hợp). Hiện tại, còn 38 trường hợp cần phải truy thu số tiền hơn 4 tỉ đồng. Tuy nhiên, theo bà Thủy, mặc dù đã có thông báo truy thu gửi cho các đối tượng nhưng đến nay vẫn chưa ai trả lại tiền. Cái khó là tiền họ nhận hàng năm đã sử dụng hết, ngoài ra nhiều trường hợp hiện đang có kinh tế khó khăn và họ cũng không có chế độ chi trả nào khác để có thể trừ dần.

Hiện nay, theo thống kê của Phòng LĐTB&XH TP Vinh, toàn thành phố cần truy thu số tiền hơn 14,5 tỉ đồng của 131 trường hợp đã ngừng chi trả chế độ thương binh. Thế nhưng, hiện tại thành phố mới chỉ có 1 trường hợp ở xã Hưng Lộc, TP Vinh trả lại số tiền 105 triệu đồng vào năm 2015.

Từ thực tế trên, qua kiểm tra, xác minh một số hồ sơ thuộc diện người có công, chúng tôi nhận thấy, thời điểm trước đây, đa số các hồ sơ được lập để hưởng các chế độ chưa thực sự chặt chẽ, thậm chí còn sơ sài, sơ hở. Do đó, lợi dụng các quy định chưa chặt chẽ này, có không ít người vì động cơ cá nhân đã giả mạo hồ sơ để được hưởng chế độ ưu đãi của Đảng, Nhà nước đối với người có công với cách mạng. Hành vi này cần bị lên án, cần xử lý nghiêm khi phát hiện các hồ sơ giả mạo hoặc có dấu hiệu giả mạo, nếu không chứng minh được các văn bản gốc cần có.

Với cách làm rút hồ sơ ngẫu nhiên để kiểm tra như Thanh tra Bộ LĐTB&XH vừa qua, nhiều người cho rằng cách làm này chưa công bằng, kiểu “ăn may”, bởi trong số hàng nghìn, hàng vạn hồ sơ đang được hưởng các chế độ, ai dám chắc toàn bộ số này đều là hồ sơ thật? Mặt khác, hiện vẫn có không ít người đã hy sinh một phần cơ thể, tuổi thanh xuân cho đất nước, thế nhưng, do không còn lưu lại các giấy tờ, chứng cứ đầy đủ, họ vẫn chưa được hưởng chế độ nào. Bên cạnh đó, có những kẻ giả mạo hồ sơ vẫn đang được hưởng chế độ người có công, thậm chí khi bị phát hiện vẫn không chịu trả lại số tiền đã nhận trước đó, đây là hành vi không thể chấp nhận được.