Mỗi ngày, hàng chục ngàn suất ăn công nghiệp (SACN) được nêm nếm bởi hạt nêm “3 không”, được các nhà máy, công ty, doanh nghiệp… đặt mua về sử dụng mà không hề hay biết đã ảnh hưởng thế nào đến sức khỏe.
Vấn đề vệ sinh an toàn thực phẩm chưa bao giờ rơi vào khủng hoảng như hiện nay, khi mà hàng loạt mánh khóe kinh doanh thực phẩm bẩn kinh hoàng bị các cơ quan chức năng phanh phui. Chẳng những thịt cá, rau củ quả ngậm hóa chất trước khi chế biến, mà các loại gia vị "3 không" cũng đều đặn xuất hiện trong các món ăn của nhiều người như những sát thủ âm thầm.
Thời gian gần đây dư luận dậy sóng bởi loạt bài Choáng với hạt nêm Thánh Đầu Bếp và Gia vị “3 không” tràn ngập nhiều nhà hàng đăng trên Báo CATP. Độc giả hết sức lo lắng bởi sức khỏe của cả gia đình bị đe dọa bởi các loại gia vị không rõ nguồn gốc bày bán tràn lan và có mặt trong từng tô bún, bát phở, chén canh… mình ăn hàng ngày ở quán.
Liệu loại hạt nêm “Thánh đầu bếp” này có góp mặt trong những suất ăn mà công nhân (CN) các nhà máy, xí nghiệp thường dùng hay không? Phóng viên đã xâm nhập vào các công ty cung cấp SACN để tìm hiểu.
Xài hàng thương hiệu sao có lời!
Trong vai người có công ty muốn đặt suất ăn trưa và suất tăng ca cho vài trăm CN đang làm việc, phóng viên đến thăm quan một cơ sở cung cấp SACN nằm sâu trong con hẻm nhỏ ở P8Q.Gò Vấp. Tiếp chúng tôi là nữ bếp trưởng N.V, người được chủ công ty SACN này giao quản lý bộ phận bếp, từ tổ chức thu mua thực phẩm, chế biến suất ăn và đóng hộp. Bà V. cho biết, hiện cơ sở cung cấp hơn 3.000 suất ăn một ngày, đa phần cho các công ty may mặc trên địa bàn Q.Gò Vấp, Q12.
 |
| Những thực phẩm vừa chế biến này đều sử dụng hạt nêm “3 không” (gói nhỏ ở góc trên) |
Sau khi tham quan một vòng, chúng tôi được mời lên phòng khách trao đổi cụ thể. Chủ doanh nghiệp vào thẳng vấn đề: “Giá bán một suất ăn tùy theo yêu cầu của khách hàng, mức nào cũng có thể làm được nhưng đừng dưới 5.000 đồng/suất”. Nhân tiện, chúng tôi hỏi luôn về nguyên liệu chế biến và những túi gia vị nhỏ màu vàng giống hạt nêm để lăn lóc trên bàn bếp có phải là hạt nêm “3 không” mà báo chí gần đây đang nói đến không. Bà cho biết: “Loại hạt nêm “thần thánh” này cơ sở đã mua về sử dụng một thời gian dài. Dù không nhãn mác, chẳng thương hiệu nhưng loại hạt nêm “3 không” này rất thơm ngon và tiện cho việc chế biến. Hầu như công ty cung cấp SACN nào cũng xài loại hạt nêm này”.
Trong vai nhân viên kinh doanh gia vị, PV hẹn với chị T. - Trưởng bộ phận thu mua của một công ty chuyên cung cấp suất ăn lớn đóng trên địa bàn Q9 - để chào bán một số loại gia vị mà công ty này đang cần tìm nhà cung cấp với số lượng lớn. Khi đến gặp, PV chỉ mang theo hạt nêm có thương hiệu của một hãng nổi tiếng để chào hàng, thì người phụ trách thu mua nói ngay “bên này không xài hạt nêm thương hiệu, nếu có nguồn hàng tương đương không thương hiệu mà giá cực rẻ, mỗi lần sẽ lấy cả tấn”.
Chị chia sẻ rằng: “Chào hàng các công ty cung cấp SACN thì đừng chào hàng thương hiệu, họ không mua đâu. Kinh doanh suất ăn có chục ngàn mà xài hàng hiệu sao lãi được, chỉ những nguồn hàng khó tiêu thụ ở chợ và siêu thị mới về kho cung cấp suất ăn…”.
Không an toàn
Một người bạn giới thiệu cho chúng tôi gặp chị H.- phụ bếp trong bếp ăn công nghiệp tại một công ty có 1.200 CN ở Q7. Chị cho biết, vì làm phụ bếp trong đó nên được công ty bao ăn luôn, nhưng chị vẫn nấu cơm nhà mang đi ăn cho chắc, vì hàng ngày chị thấy họ mua toàn hạt nêm không nhãn mác, mà món nào cũng dùng hạt nêm nên chị sợ ảnh hưởng đến sức khỏe. Mặc dù chưa thấy vụ ngộ độc nào nghiêm trọng nhưng tình trạng một số CN nôn ói sau khi ăn vẫn thường xảy ra. “Vì miễn phí nên ai cũng ăn, chứ tui nghĩ không an toàn, ảnh hưởng đến sức khoẻ là cái chắc”, chị H. nói.
Như vậy, mỗi ngày có thể có đến hàng chục ngàn suất ăn được nêm nếm loại gia vị “3 không” này, cùng với nguồn thực phẩm không rõ nguồn gốc khác len lỏi vào từng suất ăn của CN các nhà máy, xí nghiệp sử dụng dịch vụ SACN. Những vụ ngộ độc thực phẩm ngày càng tăng, tỉ lệ ung thư và các bệnh về đường ruột cũng tăng cao là do những “sát thủ thầm lặng” này. Việc kiểm tra từ cơ quan chức năng cần phải đẩy mạnh một cách quyết liệt, bởi hàng ngàn lao động đang đứng trước nguy cơ ngộ độc bất cứ lúc nào.
Hạt nêm, cũng như các thực phẩm đóng gói khác, phải được sản xuất và đóng gói đúng quy trình, đảm bảo đủ điều kiện về nhiệt độ, độ ẩm, vi sinh… Nhân viên tham gia quy trình đóng gói phải được trang bị đầy đủ dụng cụ bảo hộ, vệ sinh nghiêm ngặt trước khi vào dây chuyền. Đối với các hạt nêm không có nguồn gốc xuất xứ, người tiêu dùng sử dụng sẽ mắc nguy cơ nhiễm khuẩn, bởi hạt nêm đóng gói ở điều kiện không đảm bảo quy định nghiêm ngặt cả về nhà xưởng, thiết bị, con người.
Việc nhiễm khuẩn mức độ nhẹ có thể chưa ảnh hưởng ngay đến sức khỏe, nhưng nếu sử dụng lâu dài có thể làm thay đổi hệ vi khuẩn bình thường của đường ruột, dẫn đến nguy cơ mắc những bệnh về đường tiêu hóa như táo bón, viêm loét… Nếu nhiễm vi khuẩn đường ruột như E.Coli, Salmonella, tụ cầu vàng… ở mức độ nặng hơn sẽ dẫn đến tiêu chảy, nôn mửa. Nặng hơn nữa có thể gây co giật, thậm chí tử vong. Việc đưa vào cơ thể những tạp chất độc hại để tăng lợi nhuận trong thời gian dài có thể gây bệnh mãn tính, thậm chí gây ung thư cho người sử dụng.