Ngày 17/11, Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam (ĐSVN) đã họp báo công bố việc triển khai hệ thống bán vé điện tử và kế hoạch vận tải Tết Nguyên đán Ất Mùi 2015. Theo đó, hệ thống bán vé tàu điện tử của ĐSVN sẽ chính thức được vận hành từ ngày 21/11 và từ 8h sáng 1/12 chính thức bán vé điện tử tàu Thống Nhất, song song với kênh bán truyền thống tại ga và điện thoại. Thế nhưng, việc đặt chỗ trực tuyến và thanh toán vé tàu tưởng chừng đơn giản, thế nhưng nếu đưa vào vận hành cụ thể thì không tránh khỏi sự bất cập.
 |
| Dù đã có những cải cách, song nhiều người dân vẫn cảm thấy khó khăn để có được một tấm vé về quê ăn Tết. |
Đặt vé điện tử, khách phải đến ga trước 4 tiếng để nhận vé
Tại buổi họp báo, ông Đoàn Duy Hoạch - Phó Tổng giám đốc ĐSVN - cho biết: Với hệ thống này, hành khách có thể mua vé tàu tại bất cứ đâu và vào bất cứ thời gian nào trong ngày, thông qua kết nối Internet, tra cứu thông tin dễ dàng và tùy chọn hành trình, toa tàu cho đến chỗ ngồi phù hợp theo yêu cầu và được hỗ trợ giải đáp 24/24h. Có nhiều hình thức thanh toán vé tàu điện tử, như: trực tuyến, tại ga, ATM, ngân hàng hay tại các điểm bưu cục.
Đại diện đơn vị cung cấp dịch vụ, ông Phạm Huy Tuấn - Tổng Giám đốc Công ty Hệ thống thông tin FPT khẳng định, việc mua vé điện tử đảm bảo cho 2 triệu người truy cập cùng lúc mà không bị tắc nghẽn mạng. Công tác đảm bảo an ninh mạng cũng đã được chuẩn bị và có dự phòng để có thể ứng phó trong trường hợp bị tấn công.
Một điều đặc biệt đáng chú ý trong quy trình bán vé điện tử của ĐSVN là sau khi đặt vé thành công trên hệ thống, hành khách thực hiện thanh toán thông qua nhiều hình thức (trực tuyến, tiền mặt), hành khách phải đến ga nhận vé chậm nhất là 4 tiếng trước khi tàu chạy. Trên thực tế, việc mua vé tại ga hiện tại đang quy định hành khách có mặt tại ga trước 30 phút trước giờ tàu chạy. Nhưng với vé điện tử, khi hành khách đã trả tiền vé mà vẫn phải đến ga trước 4 tiếng để xuất vé, rồi chờ đến giờ tàu chạy thì rõ ràng là sự bất tiện rất lớn đối với hành khách.
Dù đã có những cải cách, song nhiều người dân vẫn cảm thấy khó khăn để có được một tấm vé về quê ăn Tết.
Ông Nguyễn Hữu Tuyên - Trưởng ban Kinh doanh vận tải của ĐSVN - lý giải: “Đặt vé trực tuyến nhưng trong giai đoạn này chỉ ĐSVN có quyền in vé và xuất vé cho hành khách, nên sau khi mua qua mạng thành công thì hành khách phải đến ga để nhận vé. Trong dịp Tết, việc mua vé tàu rất khó khăn đối với nhiều hành khách, trường hợp hành khách đặt vé rồi mà không đi thì sẽ gây lãng phí, vì thế ĐSVN khuyến cáo với hành khách như vậy để nếu hành khách không đi thì vé đó sẽ bị hủy để bán cho hành khách khác.
Khuyến cáo xuất vé trước 4 giờ tàu chạy cũng để đảm bảo không bị tắc nghẽn tại ga khi hạ tầng còn nhiều hạn chế”. Về phía đơn vị cung cấp dịch vụ là FPT, ông Phạm Huy Tuấn, phân bua: Đây mới là giai đoạn 1 nên chưa thể hoàn thiện hệ thống bán vé điện tử. Do một số vấn đề về quản lý nên trong giai đoạn này hành khách mua vé điện tử nhưng vẫn phải ra ga lấy vé. Từ năm 2016, vé tàu điện tử sẽ áp dụng giống như vé máy bay hiện nay, có thể đặt chỗ và tự in vé, rồi đến giờ thì cầm vé lên tàu.
Trước những lý giải trên, rất nhiều ý kiến của các phóng viên đã chất vấn về sự bất cập này. Bởi rõ ràng khi vé đã được thanh toán là chiếc vé đã thuộc sở hữu của hành khách, là tài sản của hành khách và đi hay không đi là quyền của họ, trường hợp hành khách không đi thì phải chấp nhận mất số tiền vé đã bỏ ra và hành khách không có trách nhiệm phải “tạo điều kiện” để ĐSVN bán vé cho hành khách khác. Vì thế, với quy định xuất vé tại ga trước 4 giờ tàu chạy thì hành khách sẽ phải mất ít nhất 2 lần chi phí để đến ga. Điều này càng bất tiện hơn với những hành khách ở xa, hành khách sẽ phải vật vờ ở ga hoặc lang thang đâu đó để “giết” thời gian và chờ đến giờ tàu chạy?!
Mặt khác, để đảm bảo thuận tiện cho hành khách, ĐSVN có thể phát triển dịch vụ giao vé tận nhà, khách được miễn phí trong cự ly 7km và tính thêm khi khi cự ly này xa hơn, điều này giúp chăm sóc khách hàng tốt hơn, giúp ngành Đường sắt đổi mới hơn… Chốt lại vấn đề này, Phó Tổng giám đốc ĐSVN Đoàn Duy Hoạch thừa nhận về bất cập và cho biết sẽ có sự tính toán, điều chỉnh lại cho phù hợp hơn. “Khi hành khách đã thanh toán tiền thì vé đó là của hành khách, vé sẽ không bị hủy kể cả khi hành khách không đi tàu. Chúng tôi sẽ nghiên cứu thêm về vấn đề này để có cách giải quyết tốt nhất, tạo điều kiện thuận lợi cho hành khách đi tàu” - ông Hoạch cho hay.
Có thể đặt mua và thanh toán tiền vé qua 209 điểm giao dịch của bưu điện
Ngoài vấn đề trên, để siết nạn đầu cơ, cò vé, ngành Đường sắt cũng quy định, mỗi khách hàng đặt mua không quá 4 vé mỗi chiều. Trước mắt, việc bán vé qua mạng phục vụ cho khách hàng cá nhân, kể cả người cao tuổi (giảm 20% giá vé), trẻ em (giảm 50% giá vé). Các đối tượng chính sách khác được mua vé tại các ga tàu Thống Nhất có đỗ để đón trả khách. Còn đối với khách hàng thanh toán bằng tiền mặt thì trong vòng 48 giờ, kể từ khi đặt chỗ thành công, hành khách đến ga thanh toán tiền và lấy vé. Để tránh tình trạng quá tải tại các ga và tạo điều kiện thuận lợi cho hành khách, năm nay ngành Đường sắt đã thống nhất với Tổng Công ty Bưu điện Việt Nam và Ngân hàng Thương mại cổ phần quốc tế (VIB Bank) miễn phí dịch vụ cho hành khách đến 53 điểm giao dịch của VIB Bank và 209 điểm giao dịch của bưu điện để đặt chỗ, thanh toán tiền vé.
Đặc biệt, cũng trong năm nay, công tác kiểm soát vé của hành khách chỉ thực hiện một lần tại cửa toa xe, không kiểm soát vé ra vào ga. Người nhà đưa tiễn hành khách được ra vào ga miễn phí theo thời gian và khu vực quy định (trước kia phải mua vé đón tiễn giá 2.000 đồng/người). Ngoài ra, những hành khách đi tàu trong các ngày cao điểm về các ga từ Vinh (Nghệ An) đến Hà Nội (trước Tết) và từ Nha Trang đến Sài Gòn (sau Tết) phải xuất trình chứng minh nhân dân (hoặc các loại giấy tờ tùy thân hợp pháp, có dán ảnh). Quy định trên nhằm hạn chế tình trạng đầu cơ, vé chợ đen…
Riêng từ ngày 1 đến 5/12, Ga Sài Gòn, Biên Hòa chỉ bán vé tàu Tết trực tiếp cho các đối tượng chính sách (bà mẹ Việt Nam anh hùng, thương bệnh binh, người có công với cách mạng…), hành khách đi tàu những ngày thấp điểm và các hành khách đã đặt chỗ thành công. Sau ngày 5/12, nhà ga sẽ phục vụ cho tất cả các hành khách.
.