Thông tin 16 tấn bột sương sáo Trung Quốc của đơn vị nhập khẩu là Công ty TNHH Thương mại sản xuất 3K (gọi tắt là Công ty 3K - địa chỉ tại 53 Bùi Tư Toàn, phường Âu Lạc, quận Bình Tân, TP Hồ Chí Minh) phát hiện có chứa độc tố kim loại nặng vượt nhiều lần mức cho phép khiến người dân đang rất hoang mang.
Sau cuộc họp các bên vào ngày 28/7, vấn đề vẫn chưa ngã ngũ là ai được chỉ định làm đơn vị trọng tài kiểm nghiệm lại mẫu bột nhập khẩu trên. Trong khi ngoài 16 tấn bột sương sáo đang bị “ách” tại cửa khẩu của Công ty 3K, thì trước đó còn được đưa về nội địa một lần với một lượng tương tự và đã phân phối đi khắp nơi.
Ăn phải sương sáo nhiễm độc: Ai lo nhất?
Được biết, sau cuộc họp ngày 28/7 gồm đại diện Trung tâm kỹ thuật tiêu chuẩn đo lường chất lượng 3 (Trung tâm 3) - Bộ KH&CN; Chi cục Hải quan Cửa khẩu cảng Sài Gòn khu vực 1, Cục Chống buôn lậu (Tổng cục Hải quan); Viện Khoa học hình sự (Bộ Công an); về phương án giải quyết lô hàng 16 tấn bột sương sáo nhập khẩu của Công ty 3K, Cục ATTP (Bộ Y tế), thì Cục ATTP chỉ đạo lại đơn vị Hải quan tiếp tục điều tra, xác minh và có văn bản đề nghị Bộ Y tế chỉ định cơ quan kiểm nghiệm độc lập (thay vì trước đó Cục ATTP yêu cầu phải do chính Cục này chỉ định đơn vị làm trọng tài) về mẫu sương sáo của Công ty 3K.
Tại TP Hồ Chí Minh, đơn vị trực tiếp quản lý ATTP là Chi cục ATVSTP TP Hồ Chí Minh cũng tiếp tục “bình tĩnh” ngồi đợi chỉ đạo từ trên. Nhưng một lượng khách tiêu dùng hiện lo lắng nhất chính là các phòng quản lý giáo dục mầm non tại địa bàn thành phố. Bởi sương sáo, thạch, rau câu... là những món ăn hằng ngày với trẻ nhỏ tại các trường mầm non. Một cán bộ Phòng Giáo dục quận Gò Vấp, TP Hồ Chí Minh cho biết, các trường mầm non tại quận đa số lấy món rau câu làm bữa ăn tráng miệng cho trẻ. “Chúng tôi hiện lo lắng về chất lượng loại thực phẩm này. Chúng tôi sẽ rà soát xem các trường có mua sản phẩm rau câu của Công ty 3K hay không. Trước hết sẽ thay đổi thực đơn trong đó món ăn xế cho trẻ bằng món khác”, vị này cho biết.
 |
| Thạch đen thành phẩm chế biến từ bột sương sáo. |
Lo lắng trên là có thật bởi TP Hồ Chí Minh có 907 trường mầm non với trên 392.000 trẻ đang học tại các trường. Món ăn xế của trẻ sử dụng nhiều là rau câu, sương sáo.
Trước đó, vào ngày 28/7, PV Báo CAND cũng gặp và trao đổi với bác sĩ Trần Văn Ký, người có trên 25 năm làm công tác kiểm nghiệm thực phẩm của Y tế dự phòng TP và hiện phụ trách chuyên môn thuộc Hội Khoa học kỹ thuật ATTP Việt Nam TP Hồ Chí Minh. Bác sĩ Ký cho biết: Thực phẩm nhiễm kim loại nặng như asen, chì, thủy ngân... có tác hại rất lớn với sức khỏe con người. Khi vào cơ thể, kim loại nặng thường tích tụ trong các mô. Cơ thể con người cũng có khả năng đào thải nhưng độc tố tích tụ không dễ bị đẩy ra bên ngoài.
Để đào thải một lượng nhỏ thủy ngân tích tụ trong mô phải mất chừng 80 ngày. Ngộ độc ở người khi bị nhiễm kim loại nặng ngoài cấp tính, thì thường gặp là mãn tính.. Nếu trẻ ăn phải thực phẩm có hàm lượng chì vượt quá giới hạn tối đa cho phép sẽ làm suy giảm chỉ số thông minh, suy thận, thiếu máu, giảm trí nhớ, với phụ nữ có thể bị sẩy thai. Do đó, trong quản lý về thực phẩm, việc kiểm soát, giám sát chỉ tiêu kim loại nặng được qui định chặt chẽ.
Thực phẩm nhiễm kim loại nặng bền vững trong môi trường: Mọi tranh cãi có là thừa?
Thừa nhận với PV Báo CAND, ông Huỳnh Lê Thái Hòa, Chi cục trưởng Chi cục ATVSTP cho biết, sản phẩm bột sương sáo của Công ty 3K được đưa vào hệ thống siêu thị, cung cấp cho cơ sở chế biến thực phẩm làm món ăn thạch, rau câu. Ông Hòa cũng thừa nhận, người dân có thể dễ dàng mua được gói bột rau câu với giá hơn chục ngàn đồng tại nhiều chợ, siêu thị, cửa hàng tạp hóa.
Song việc Chi cục đã có hướng giám sát như nào để bảo vệ người tiêu dùng (NTD) tại TP Hồ Chí Minh trong thời gian chờ đợi công bố chính thức bột sương sáo của Công ty 3K có nhiễm độc hay không, ông Hòa vẫn khẳng định: “Kiểu gì chúng tôi cũng đợi kết quả xét nghiệm mẫu bột sương sáo trên từ một đơn vị trọng tài và chỉ đạo của Cục ATTP thì mới “vào cuộc”. Và cũng không thể khuyến cáo người dân không mua sản phẩm vào thời điểm này, vì “ngộ” nhỡ mai mốt kết quả mẫu xét nghiệm từ cơ quan thứ 3 đạt yêu cầu thì sẽ làm tổn thất tới việc kinh doanh của doanh nghiệp”…
Tuy nhiên, “Chi cục ATTP TP Hồ Chí Minh đã yêu cầu công ty 3 K “án binh bất động”, không được mua bán nữa”. Song một vấn đề an ninh sức khỏe liên quan tới cộng đồng, đặc biệt là trẻ nhỏ như đã đưa ra trên đây mà đơn vị bảo vệ nguồn thực phẩm an toàn cho NTD lại chỉ có chỉ đạo “miệng” cho cơ sở kinh doanh, cũng không hề thực hiện các giải pháp như ra soát danh sách các cơ sở đã được phân phối sản phẩm, thậm chí cũng không hề thấy cần thiết phải có công bố trên phương tiện thông tin đại chúng để người dân biết sản phẩm đang trong diện “nghi vấn”.
 |
| Sương sáo, thạch, rau câu... là những món ăn hằng ngày với trẻ nhỏ tại các trường mầm non. Ảnh minh họa. |
Riêng việc tranh cãi giữa kết quả xét nghiệm mẫu thực phẩm sương sáo có độ “vênh” nhau giữa Viện Khoa học hình sự, Bộ Công an (cho kết quả mẫu sương sáo của Công ty 3K nhiễm kim loại nặng vượt mức cho phép) và của Trung tâm đo lường chất lượng 3 (đạt yêu cầu), Bác sĩ Trần Văn Ký cho rằng, Cục ATTP yêu cầu phải có đơn vị trọng tài, đứng ra kiểm nghiệm lại để khách quan,... là không sai. Tuy nhiên, cũng theo bác sĩ Ký, thực phẩm nhiễm kim loại nặng vốn có đặc tính bền vững với nhiệt độ môi trường, ít bị các tác động của nhiệt độ, thời tiết làm ảnh hưởng. Với thực phẩm nhiễm vi sinh thì mới bị tác động do môi trường.
Vấn đề cần có một đơn vị thứ 3 làm trọng tài là việc đề xuất của nhà quản lý. Song yếu tố chuyên môn thực phẩm nhiễm kim loại nặng vẫn bền vững với môi trường trong những điều kiện khác nhau thì cũng có nghĩa, dù cho kết quả mẫu sương sáo của Viện Khoa học hình sự, Bộ Công an nếu có không làm đúng qui trình, kết quả đó vẫn phản ánh phần nào đúng sự thật, vì có làm sai qui trình lấy mẫu thì cũng không ảnh hưởng tới kết quả nhiều. Và NTD có quyền đặt câu hỏi có cần phải xem lại với việc hàng chục ngàn tấn thực phẩm sương sáo đã vào thị trường trước đó, vì mọi hậu quả nếu có là NTD “lãnh đủ”.
Chiều 29/7 ghi nhận tại khu vực chợ Tân Định, quận 1 TP Hồ Chí Minh, các sạp tạp hóa tại đây vẫn bán sản phẩm sương sáo của Công ty 3K với giá 12.000đ/gói 50g và cho biết, không biết thông tin gì về sản phẩm đang bán có nghi vấn nhiễm kim loại nặng
.