Trong cuộc đời mỗi con người, ai cũng có một thời thơ trẻ để học hành và nuôi dưỡng những ước mơ cho tương lai của mình. Nhưng có một điều chắc chắn rằng không ai mơ ước sau này mình sẽ trở thành người công nhân “quét rác”.
Bởi, trong thẳm sâu suy nghĩ của mỗi người, đều cho đó là một công việc gian lao, vất vả, phải chịu nhiều thiệt thòi. Thế nhưng, mỗi ngày vẫn có gần 300 công nhân vệ sinh môi trường ở thành phố Vinh đã vượt qua những “thị phi” đời thường để làm việc và chính công việc thầm lặng của họ đã góp phần xây dựng thành phố Đỏ này ngày một văn minh, hiện đại.
Mỗi ngày, bình quân thành phố Vinh thải ra môi trường hơn 220 tấn rác các loại, điều gì sẽ xảy ra nếu trong vài ngày lượng rác khổng lồ này không được thu gom và xử lý? Điều đó cho thấy, công việc thu gom rác thải hàng ngày của những người công nhân vệ sinh môi trường có ý nghĩa hết sức quan trọng trong việc bảo vệ cảnh quan, môi trường thành phố.
Có thể nói, nghề quét và thu gom rác vẫn đang là nghề vất vả nhất trong những nghề vất vả. Rác thải thường có mùi hôi thối, bẩn thỉu, ai đi qua cũngmuốn bịt mũi và vượt cho nhanh, nhưng với người công nhân vệ sinh môi trường thì hàng ngày họ vẫn sống chung với rác.
Chị Trương Thị Lam, nữ công nhân đảm nhiệm công việc thu gom rác trên đường Hà Huy Tập, đã có thâm niên hơn 10 năm trong nghề trò chuyện với chúng tôi: Không thể nghỉ tay được em à, chị phải làm cho kịp thời gian xe đến vận chuyển. Chị tâm sự, hôm nào cũng vậy, nhà chị phải chuẩn bị nấu ăn từ lúc 17 giờ, rồi dọn dẹp sắp xếp công việc gia đình để 18 giờ kịp có mặt tại khu vực làm việc của mình đã được phân công trước.
Công việc quét dọn, gom rác, chuyển đến địa điểm tập kết được bắt đầu từ 18 giờ và thường kết thúc vào thời điểm quá nửa đêm, sau khi xe thu gom đã vận chuyển rác về bãi rác tập trung. Đó là những ngày thường, còn khi đột xuất xe vận chuyển có sự cố hoặc vào dịp lễ Tết, ngày mưa bão hay cuối tuần lượng rác tăng đột biến thì phải làm đến 2 - 3 giờ. Về đến nhà chỉ tranh thủ chợp mắt được vài tiếng đồng hồ lại phải dậy lo buổi sáng đưa đón các con đến trường.
"Nhớ nghe em tiếng chổi tre chị quét"
Vệ sinh môi trường là một công việc đặc thù, thường xuyên phải làm việc trực tiếp ở lòng lề đường và tiếp xúc với nhiều phương tiện tham gia giao thông. Mặc dù mỗi công nhân đều đã được công ty trang bị dụng cụ và áo bảo hộ lao động có gắn đường viền “dạ quang”. Thế nhưng đã có không ít vụ tai nạn đau lòng xảy ra do người đi đường gây nên cho những công nhân này.
Từ đầu năm đến nay, tại Công ty TNHH Một thành viên môi trường đô thị Nghệ An đã xảy ra 6 vụ tai nạn giao thông của công nhân trong khi đang thực hiện nhiệm vụ. Cách đây mấy tháng, chúng tôi đã chứng kiến vụ tai nạn tại ngã ba Quán Bàu, chiếc xe máy cố vượt một xe taxi đã đâm vào xe vận chuyển rác, làm cho nữ công nhân vệ sinh môi trường bị ngã đập đầu xuống mặt đường phải đưa đi cấp cứu.
Hay như vụ tai nạn của chị Kiều, bị hai học sinh đi xe đạp điện ngược chiều gây tai nạn, khiến chị bị gãy tay phải mổ ghép xương, chữa trị hết gần 15 triệu đồng, đến nay vẫn chưa thể đi làm lại được…
Các vụ gây tai nạn giao thông cho công nhân vệ sinh môi trường thường là những người tham gia giao thông đi ngược chiều, các vụ tai nạn chủ yếu xảy ra vào ban đêm. Vì vậy, hầu hết người gây tai nạn xong đều bỏ chạy, nên mọi chi phí điều trị đều do các công nhân bỏ ra và công ty tự lo liệu.
Ngoài ra, những người công nhân vệ sinh môi trường thường xuyên tiếp xúc với người dân, nhưng không phải ai cũng thông cảm cho cái nghề vất vả này, thậm chí có những người còn coi thường công việc của họ. Chị Đinh Thị Gái, một công nhân trẻ tâm sự: Công việc thì đã vất vả, nhưng đôi khi còn bị người dân xem thường.
Phút nghỉ ngơi của người công nhân trong lúc
chờ xe đến vận chuyển rác
chờ xe đến vận chuyển rác
Chị kể một hôm đang thu gom rác dưới lòng đường, một bác cán bộ về hưu đứng ở tầng ba một ngôi nhà rồi gọi “ê rác” và vứt ngay bịch rác xuống lòng đường, cái túi ni lông bị vỡ, rác vương vãi khắp nơi. Gặp những trường hợp như vậy tôi thấy buồn lắm. Có nhiều người mình chỉ nhắc họ bỏ rác đúng giờ, đúng điểm quy định nhưng họ cũng tỏ thái độ khó chịu.
Ngoài những gian lao vất vả và tiềm ẩn nhiều nguy cơ bị tai nạn giao thông trong khi làm nhiệm vụ thì những công nhân vệ sinh môi trường còn chịu thiệt thòi lớn về mặt tinh thần. Vào những ngày lễ Tết là khoảng thời gian những người thân trong gia đình hay bè bạn thường thăm hỏi, vui vẻ với nhau.
Nhưng với công nhân làm vệ sinh môi trường thì vào những thời điểm như thế dường như công việc của họ lại nhiều hơn, vất vả nhiều hơn mọi ngày. Có lẽ chính vì tính chất công việc, cùng chung hoàn cảnh nên những người công nhân cùng làm công ty đã có sự đồng cảm, chia sẻ với nhau, nên không ít đôi vợ chồng lại là người cùng công ty.
Dường như đối với những người công nhân làm vệ sinh môi trường thì ngày nghỉ lễ, Tết là một món quà “xa xỉ” mà ít người có dịp được hưởng.
Ông Đặng Văn Bính - Phó Giám đốc Công ty TNHH Một thành viên môi trường đô thị Nghệ An, có vợ cũng là công nhân vệ sinh môi trường, chia sẻ: Làm chung công ty nên chúng tôi hiểu và dễ thông cảm rồi đến với nhau thôi, chỉ thương các con không được bố mẹ chăm sóc nhiều như con người ta, nên thiệt thòi cho các cháu.
Nhưng có lẽ vì hiểu được công việc của bố mẹ, nên các con tôi đều tự lập từ rất sớm, các cháu đều chăm ngoan học giỏi và mọi công việc gia đình các cháu đều có thể tự lo được khi bố mẹ vắng nhà. Trong cơ quan này, có nhiều con em của nhiều gia đình cán bộ, công nhân đang theo học tại các trường đại học, cao đẳng… Đó là niềm vui là niềm tự hào và sự động viên lớn nhất đối với chúng tôi.
Qua trao đổi và tìm hiểu với lãnh đạo và công nhân làm công tác vệ sinh môi trường, họ đều có một mong muốn chung là mọi người dân thành phố Vinh hãy nâng cao ý thức trong việc chấp hành việc đổ rác đúng nơi, đúng giờ quy định. Họ cảm thấy buồn khi có những người ăn mặc lịch sự, cầm bịch rác trong tay nhưng tiện đâu thì vứt đó.
Cũng theo ông Đặng Văn Bính, một vấn đề nhức nhối về rác thải hiện nay là nhiều tuyến đường trong thành phố có kinh doanh ăn đêm, đóng quán rất muộn nhưng lại không một ai có thói quen quét dọn rác thải ở khu vực mình buôn bán. Hoặc ở những nơi kinh doanh ăn sáng cũng có tình trạng tương tự, vứt rác thải lên vỉa hè, lòng đường…
Vì vậy, nhiều tuyến đường ban đêm sạch sẽ nhưng sáng ra rác tấp thành đống. Chúng tôi cũng mong muốn thành phố cần có biện pháp xử lý nghiêm khắc đối với những hộ kinh doanh không đảm bảo vệ sinh môi trường này.
Công việc thu gom, quét rác vệ sinh môi trường là công việc đặc thù, người công nhân phải bám mặt đường làm việc, chịu nhiều vất vả, thiệt thòi trong cuộc sống. Hơn ai hết, lãnh đạo Công ty TNHH Một thành viên môi trường đô thị Nghệ An hết sức thông cảm và chia sẻ khó khăn với anh em, đồng thời luôn đáp ứng đầy đủ mọi chế độ chính sách, như BHXH, chế độ lương, thưởng cho người lao động yên tâm công tác. Nhờ vậy mà những thời điểm cần tăng cường, huy động tối đa lực lượng anh em công nhân đều vui vẻ nhận nhiệm vụ.
Để cùng chia sẻ với những nhọc nhằn, vất vả của các anh chị “lao công” và góp phần xây dựng môi trường thành phố của chúng ta ngày càng xanh, sạch, đẹp; hướng tới đô thị văn minh hiện đại, thiết nghĩ, mỗi người dân cần nêu cao ý thức tự giác trong việc thực hiện quy định vứt rác đúng thời gian, địa điểm, đồng thời cần tuyên truyền và giáo dục ý thức cho người thân trong gia đình cùng chung tay thực hiện. Nghĩ về công việc của những người “lao công” trong tôi chợt bừng lên câu hát: “Ai cũng chọn việc nhẹ nhàng, gian khổ sẽ dành phần ai…”.
Trần Đức Thắng
.