Cũng bánh chưng, thịt mỡ, dưa hành, cũng mâm ngũ quả, giao lưu văn nghệ, hái hoa dân chủ trong đêm giao thừa. Đó là nỗ lực lớn của Ban giám thị trại giam nhằm mang lại cho phạm nhân một cái Tết ấm áp, thấm đẫm tính nhân văn.
Xuân đến thường mang theo cả niềm vui đoàn tụ gia đình, là thời khắc mà mỗi người, bất luận làm gì, ở đâu cũng đều dẹp bỏ công việc để tận hưởng không khí ấm áp, đoàn tụ. Nhưng với cán bộ trại giam, họ luôn có trăn trở, ngoài việc không được đón Tết cùng gia đình, bản thân mỗi người còn phải làm thế nào để lo cho phạm nhân ăn Tết một cách đầm ấm nhất.
Lẽ dĩ nhiên, các anh các chị sẵn sàng hy sinh hạnh phúc riêng của mình để tạo ra một bữa tiệc tất niên đầm ấm giữa các phạm nhân. Nhìn thấy họ ăn ngon, nghe họ hát hay và nở nụ cười lạc quan, là tựa hồ mùa xuân đã đến với mỗi cán bộ chiến sỹ cảnh sát trại giam rồi.
Tết nồng ấm chốn trại giam
Trại giam số 6 hiện có trên 3.100 phạm nhân đang thụ án, được chia thành 4 phân trại. Số lượng đông như vậy, nên việc tổ chức bất cứ hoạt động nào liên quan đến phạm nhân cũng rất khó khăn, đặc biệt là việc chuẩn bị Tết hằng năm.
“Khó nhưng không có nghĩa là không làm được, xác định tổ chức được cho phạm nhân một cái Tết ấm áp, vui vẻ cũng là cách giúp họ sớm hoàn lương. Tết cho phạm nhân càng ấm áp càng có ý nghĩa trong việc thức dậy nỗi khát khao đoàn tụ gia đình trong mỗi người. Đón xuân này, họ sẽ hy vọng vào những xuân sau, sẽ đón giao thừa ở gia đình chứ không phải trong đất trại”, đại tá Nguyễn Viết Hoàn - Giám thị Trại giam số 6 chia sẻ. Với ý nghĩa đó, năm nào Tết cho phạm nhân ở đơn vị này cũng đầm ấm, vui vẻ và ý nghĩa, đảm bảo ai cũng được đón mùa xuân mới trong an lành, ước vọng.
Phạm nhân ăn bữa cơm đầm ấm đón Tết cổ truyền trong trại giam
Tết ở trại giam bao giờ cũng vậy, thường đến sớm hơn so với bên ngoài. Ngay từ đầu tháng 12 âm lịch, các phạm nhân đã tất bật với việc quét dọn buồng giam, cắt tỉa cây cảnh, trồng hoa, làm vệ sinh cuối năm và sơn sửa lại các bức tường, linh vật trong khuôn viên. Dưới bàn tay chăm sóc của phạm nhân, hoa đã ngập tràn lên mọi đường đi lối lại. Đối với những phạm nhân ở xa, người thân đã tay đùm tay nải mang quà Tết đến thăm nuôi con em mình.
Để chuẩn bị cho ngày Tết, trại giam huy động gần như tối đa lương thực, thực phẩm từ “cây nhà lá vườn”, mỗi phân trại tùy theo số lượng phạm nhân mà mổ nhiều hay ít số bò, lợn, dê và gà nuôi được. Theo quy định của Nhà nước, từ ngày 30 tháng Chạp đến hết ngày mồng ba Tết, mỗi ngày phạm nhân được ăn gấp 5 lần so với tiêu chuẩn ngày thường.
Trong đêm giao thừa, sau bữa cơm tất niên đầm ấm, ngày thường theo quy định thì 10 giờ phạm nhân phải đi ngủ, nhưng trong thời khắc chuyển giao thiêng liêng ấy, ai cũng gắng thức đợi ngày sang năm mới để thực hiện riêng cho mình một điều ước.
Giữa khoảng thời gian bữa cơm tất niên và thời khắc giao thừa, các phân đội trong từng phân trại đã tập trung để tham gia chương trình văn hóa, văn nghệ, hái hoa dân chủ. Từ chiều mồng một đến hết ngày mồng ba Tết, trại giam đã tổ chức các hoạt động giao lưu văn hóa văn nghệ, thể dục thể thao giữa các phạm nhân với nhau, nhằm tạo không khí ấm cúng, gần gũi giữa các phạm nhân trong ba ngày Tết.
Trẻ em đón Tết trong Trại giam
Trẻ em trong trại giam, có đứa theo chân cha mẹ vào, có đứa khai sinh ở chốn lao tù, song tất cả đều có chung nỗi niềm, ấy là bố mẹ đều phạm pháp, đang khoác trên mình bộ quần áo sọc dọc để trả giá cho lầm lỗi của mình.
Ở Trại giam số 6, đến nay có tất cả 9 cháu nhỏ đang được nuôi nấng, chăm sóc. Trước đây, có thời điểm trại có 15 cháu, nhưng nay được gửi về gia đình hoặc các trung tâm bảo trợ theo quy định. Mẹ của những đứa trẻ này, phần lớn là án ma túy. Trong quá trình bị bắt tạm giam đã mang mầm sống trong cơ thể, là vì, các bà mẹ tội lỗi này lại phạm tội quá nhiều lần, hành vi đặc biệt nguy hiểm nên buộc phải cách ly khỏi xã hội.
Phó Giám thị Nguyễn Đình Trung cho biết, những đứa trẻ ở Trại giam số 6 đều được Ban Giám thị và cán bộ quản giáo quan tâm, tạo điều kiện để các cháu vui chơi, phát triển. Ngày thường, ngoài các chế độ theo tiêu chuẩn, Ban còn ưu tiên thêm khẩu phần dinh dưỡng, mua thêm sữa, đồ chơi, đồ dùng học tập phát triển trí tuệ để các cháu không cảm thấy thiệt thòi so với chúng bạn khi phải lớn lên trong môi trường trại giam.
Ngày thường là thế, những ngày Tết Ban giám thị hết sức quan tâm. Không chỉ các cháu được ở gần mẹ để nhận được sự chăm sóc, yêu thương, đích thân lãnh đạo đơn vị đến tận buồng giam tặng quà mừng tuổi, phát cho các cháu những bộ quần áo đẹp đón năm mới để động viên an ủi từng cháu. Trong các ngày Tết, Ban giám thị ngoài việc tổ chức cho các cháu phá cỗ, còn đón về Khu trung tâm ở phân trại số 1 để vui chơi cùng con em cán bộ chiến sỹ.
Tết sum họp của những phạm nhân được giảm án
Ở Trại tạm giam Công an tỉnh Nghệ An, Tết đối với những phạm nhân đang chấp hành án phạt tù tại đây năm nào cũng có ý nghĩa riêng. Ngoài việc được đơn vị tổ chức một cái Tết ấm áp, đầy ý nghĩa thì mỗi dịp xuân về, những phạm nhân đang chấp hành án phạt tù lại đan xen cảm giác hồi hộp, chời đợi để được xem mình có trong danh sách giảm án, kịp về đón Tết với gia đình hay không.
Tặng quà Tết cho phạm nhân
Thượng tá Trần Thăng Long, Giám thị Trại tạm giam Công an tỉnh cho hay, trên tinh thần nhân đạo, nhân văn, ban giám thị luôn xác định dù là bất cứ ai, phạm tội gì thì ba ngày Tết cũng phải để họ được hưởng niềm vui chung của cả dân tộc.
Vậy nên, ngoài chuyện đón xuân mới rất rôm rả, đã thành thông lệ, đơn vị sẽ tiến hành công bố quyết định giảm án, tha tù trước thời hạn với những phạm nhân cả tạo tốt vào ngày 26 tháng Chạp, để họ kịp về đón Tết sum họp với gia đình.
Theo thượng tá Long, việc bình xét bình chọn giảm thời hạn chấp hành án phạt tù được diễn ra nghiêm túc, đúng quy trình theo quy định. Ngoài những phạm nhân được giảm hết thời hạn, phạm nhân nào có thành tích cải tạo tốt cũng sẽ được xét giảm thời hạn chấp hành án phạt tù.
Nếu như dịp Tết năm 2012, đơn vị chọn được 32 phạm nhân để giảm án, trong đó có 12 phạm nhân được ra tù trước thời hạn thì dự kiến, Tết năm nay có khoảng 38 phạm nhân, trong đó 11 phạm nhân sẽ được về đón tết cùng với gia đình.
Lần theo danh sách dự kiến, tôi tìm gặp phạm nhân Lê Văn Hóa, quê Anh Sơn, chấp hành án 16 tháng tù về tội trộm cắp tài sản. Hoá lặng người xúc động khi biết Tết này mình sẽ được trở về đoàn tụ cùng vợ con.
Cùng chung niềm phấn khởi ấy, tuy biết mình chưa có được cái Tết sum họp nhưng đã có tên trong danh sách được giảm thời hạn chấp hành án phạt tù, phạm nhân Trần Văn Liên, 50 tuổi, đang thụ án 5 năm vì can tội mua bán trái phép chất ma túy rưng rưng, chỉ vì chút lòng tham mà ông đã nhúng chàm.
Vào trại giam, ông đã nhận ra sai lầm, quyết tâm cải tạo để sớm được trở về. Trong đời người đàn ông này, đây có lẽ là cái Tết buồn nhất. Nhưng so với hàng trăm phạm nhân khác, Tết này ông vẫn có niềm vui nho nhỏ để động viên tinh thần, đấy là có tên trong danh sách được giảm án.
Tất tả lo Tết truyền thống cho phạm nhân, nên chuyện cán bộ quản giáo, ban giám thị trại giam phải đón Tết muộn, đón Tết trong trại giam mà không được sum họp cùng với gia đình là chuyện đã trở nên rất đỗi bình thường.
Gần như lính trại giam nào cũng đã ít nhất phải đón một cái Tết như vậy. Tết ở trại giam luôn thiệt thòi, không được đầm ấm như bên ngoài, nên cán bộ làm công tác tại các trại giam đã hy sinh hạnh phúc của mình những mong bù đắp được cho anh chị em phạm nhân.
Tết ấm nơi đất trại cũng là cách để cảm hóa, giáo dục họ thức tỉnh, đoạn tuyệt với quá khứ, phấn đấu cải tạo tốt hơn để những cái Tết cổ truyền sau, họ sẽ được trở về đón Tết đoàn viên bên những người thân yêu nhất.
Thiên Thảo
.