Hỏi cung là một công việc cực kỳ quan trọng trong công tác điều tra. Ngoài việc làm rõ hành vi phạm tội, mở rộng điều tra vụ án, truy bắt đối tượng liên quan, còn có vai trò quan trọng về mặt tố tụng hình sự, phản ánh đúng sự thật, đúng người, đúng tội danh của vụ án trước khi chuyển hồ sơ đề nghị Viện KSND truy tố kẻ phạm tội.
Đối với các đối tượng hình sự đặc biệt nguy hiểm thường lì lợm, sừng sỏ trong việc đối phó với cơ quan điều tra. Nếu điều tra viên “non” về nghiệp vụ thì khó khai thác được lời khai của chúng. Đây là cuộc đấu trí và các điều tra viên luôn là người chiến thắng.
Đã từng chứng kiến một số vụ hỏi cung của các điều tra viên. Có bị can thành khẩn khai báo tội lỗi của mình, mong muốn được hưởng sự khoan hồng của pháp luật, để sớm cải tạo thành người trở về với quê hương, gia đình, người thân. Có không ít bị can lì lợm luôn tìm cách đối phó với điều tra viên, nhất là các đối tượng phạm tội đặc biệt nghiêm trọng như giết người, cướp tài sản.
Tên tướng cướp Đỗ Ngọc Khuê, một tên tội phạm đặc biệt nguy hiểm đã dùng 3 khẩu súng, cầm đầu vài chục vụ cướp tiệm vàng, xe máy, bắn bị thương nhiều người, trong đó có vụ cướp tiệm vàng lớn tại TP Vinh. Sau một thời gian truy lùng ráo riết, bắt giữ, y vẫn chối tội, nhất định không nhận tội giết người và cũng không hề khai báo đối tượng liên quan.
Các cuộc hỏi cung thành những cuộc tâm sự tâm tình, khiến Đỗ Ngọc Khuê khai báo thành khẩn để được pháp luật khoan hồng, xem xét, giảm nhẹ hình phạt. Dần dà, Khuê hiểu ra và khai báo tất cả những gì mà hắn cùng đồng bọn đã thực hiện.
Công an Diễn Châu lấy lời khai đối tượng cướp tài sản
Băng tội phạm đặc biệt nguy hiểm do tên Đỗ Văn Khiêm cầm đầu đã gây chấn động ở Hà Nội, Thanh Hóa… Sau khi gây ra các vụ giết người, cướp tài sản ở các tỉnh phía Bắc, tên Khiêm đưa người tình và một đệ tử vào TP Vinh lánh nạn.
Tại đây, chúng gạ gẫm thêm một thôn nữ quê ở Nghi Lộc làm “vợ”, thực chất lấy “màn thưa che mắt thánh” trốn tránh lệnh truy nã đặc biệt của CATP Hà Nội. Chúng thuê nhà nghỉ sống với nhau như vợ chồng, tối đến, tiếp tục đi gây án, dùng hung khí hăm dọa cướp xe máy.
Bị Công an Nghệ An truy lùng ráo riết, bọn chúng đưa nhau vào TP Hà Tĩnh tiếp tục gây án và bị Công an Nghệ An phối hợp Công an Hà Tĩnh bắt, thu giữ nhiều xe máy và hung khí các loại. Qua đấu tranh, chúng chỉ khai gây ra các vụ cướp tài sản bằng hung khí và không có hành vi giết người cướp tài sản.
Khi các điều tra viên đưa ra các con số cụ thể kèm theo Lệnh truy nã đặc biệt nguy hiểm về tội giết người, cướp tài sản của Cơ quan CSĐT Công an TP Hà Nội, lúc này cả hai tên mới gục mặt khai báo tất cả.
Đỗ Văn Khiêm, đối tượng giết người cướp tài sản bị CANA bắt giữ
Bị cáo Bùi Anh Đức (SN 1975), trú ở TP Vinh, nguyên là thẩm phán TAND huyện Yên Thành, bị bắt về tội nhận hối lộ trước khi bị cáo được giao nhiệm vụ chủ tọa phiên toà trong vụ án tham nhũng ở huyện Yên Thành.
Trong quá trình điều tra, cũng như đưa ra xét xử, mặc dù chứng cứ pháp lý chứng minh về hành vi phạm tội của Đức đầy đủ nhưng lợi dụng kiến thức nghề nghiệp được trang bị, hơn nữa trước khi bị bắt, Đức cũng một thời từng luận tội nhiều bị cáo khác, vì vậy trong quá trình xét hỏi, Bùi Anh Đức tuy khai báo nhưng không thành khẩn. Kể cả khi đứng trước vành móng ngựa, Đức vẫn cố quanh co, đề nghị xem xét lại tội danh, mức độ phạm tội.
Mỗi tên tội phạm có cách chối tội hoặc từ chối đi cung riêng, thậm chí có đối tượng ra trước hội đồng tìm cách trốn tội, đòi hỏi người cán bộ điều tra phải vận dụng linh hoạt sáng tạo tổng hợp các kiến thức, lý luận nghiệp vụ, lẫn tâm lý mới có thể “mở miệng” khai thác được bọn chúng. Vì thế, có những bị can chỉ một buổi hỏi cung, nhưng công tác chuẩn bị có khi cả tuần.
Chuyện về những điều tra viên - những người “mở miệng” tội phạm còn dài, đây là nhiệm vụ vô cùng phức tạp, khó khăn tựa như người tìm kim đáy bể, nhưng hầu hết các điều tra viên đâu có chịu “bó tay” trước sự sừng sỏ, lì lợm của bọn tội phạm. Trong vô vàn chiến công của các điều tra viên, có một phần công sức không nhỏ của những người vợ, biết hy sinh vì chồng.
Mặc dù đi sớm, về khuya, thậm chí có thời gian xa nhà cả tuần, nhưng khi trở về mái ấm gia đình, các điều tra viên vẫn được người vợ vui lòng, êm ấm “cơm lành, canh ngọt”, không những thế các chị còn là người phụ nữ biết thay chồng nuôi dạy con cái, giúp chồng hoàn thành nhiệm vụ vì sự bình yên hạnh phúc của mọi nhà.
Hữu Trọng
.