Thời gian qua, nhiều lao động, nhiều gia đình rơi vào bi kịch nợ nần, nhiều người phải bỏ mạng ở xứ người do bị “cò” lao động lừa đảo đưa đi xuất khẩu lao động bất hợp pháp.
Hằng năm, cách Tết Nguyên đán khoảng vào tháng, các đối tượng buôn người đội lốt “cò” lao động lại lùng sục, len lỏi tìm người khắp các vùng quê ở miền Trung để lừa đảo đưa đi xuất khẩu lao động bất hợp pháp. Nhiều nơi do người dân thiếu thông tin nên đã “sập bẫy” các đối tượng buôn người.
Chiêu thức mà các đường dây, các đối tượng đưa người đi xuất khẩu lao động bất hợp pháp là chúng vẽ ra những viễn cảnh cuộc sống xa hoa, lao động việc nhẹ thu nhập rất cao. Luôn tỏ ra trong vai những kẻ thành đạt, giàu có… các “cò” lao động tác động tâm lý với những người muốn đi lao động nước ngoài với chiêu bài: Đi nhanh, giá rẻ, đảm bảo việc làm, thu nhập cao.
Để lấy lòng tin người lao động, nhiều đường dây lao động trái phép chỉ nhận tiền từ thân nhân người lao động khi lao động đã đặt chân đến nước sở tại. Mặc dù vậy, sau khi nhận được tiền thì các “cò” lao động chui biệt tăm kiểu “bóng chim tăm cá”, mặc cho người lao động có việc làm hay không, sống hay chết họ không còn quan tâm.
 |
| Để tránh bị lừa đảo, nhiều người đã tìm đến các trung tâm đào tạo, xuất khẩu lao động hợp pháp học tập. |
Bên ly cà phê đặc quánh, với nét mặt trầm buồn anh Đinh Thin ở thành phố Đồng Hới, Quảng Bình kể lại những tháng ngày “trôi nổi” hết vào xe container rồi xe tải, đi bộ hằng ngày trời giữa giá rét ở khu vực biên giới Pháp-Anh khi bị các đối tượng buôn người lừa đảo.
Sau khi cầm cố sổ đỏ, vay mượn khắp nơi được 800 triệu đồng, anh Thin chuyển cho “cò” lao động để tìm cách vượt biên sang Anh nuôi hy vọng đổi đời. Bữa cơm chia tay người thân, bạn bè đầy rượu bia ở quê Thin và mọi người đều nghĩ “giàu gần đến nơi rồi bởi anh sẽ sang Anh”.
Lên máy bay ra khỏi Việt Nam đặt chân đến Cộng hòa Séc, rồi được “cò” lao động đưa “trốn chui, trốn lủi” vào Đức, rồi Pháp gần 1 năm trời, Thin biết lựa chọn của bản thân đã hoàn toàn sai lầm. Với hàng chục lần “nhảy dù” đu theo xe tải, xe container trong những đêm buốt giá để vào Anh nhưng bị phát hiện, Thin và nhiều người đi cùng lại bị đuổi trở lại bên biên giới Pháp.
“Khi đến đây thì không còn con đường trở về nữa, vì về thì mất trắng tiền đã đưa cho cò, còn phía trước chưa biết thế nào nhưng người lao động đều phải đu bám theo”, anh Thin nói vậy.
Ở nhiều làng quê các tỉnh miền Trung như Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình…, “cò” lao động chui về tận các làng, xóm để tuyển người đưa đi lao động trái phép. Các đối tượng “cò” lao động thiết lập các đường dây tự phân chia “ngôi thứ” để tìm kiếm lao động.
Đường dây đi các nước Tây Âu chủ yếu Đức, Anh “cò” lao động buộc người muốn đi nộp 700 triệu đến 1 tỷ đồng; đi các nước Đông Âu như Ba Lan, Séc 200-400 triệu đồng; đi lao động Nhật Bản, Hàn Quốc 120-250 triệu đồng; Đài Loan, Trung Quốc 30-80 triệu đồng…
Điều đáng nói, các đường dây môi giới lao động bất hợp pháp đang luôn là “mảnh đất sinh lời” đem lại lợi nhuận rất lớn cho các “cò” lao động chui, bởi nhiều người tìm đến. Trong khi có một số trung tâm giới thiệu việc làm, xuất khẩu lao động lại vắng tanh.
Nguyên nhân bên cạnh một số nước chưa ký hợp tác lao động với nước ta nên các cơ quan, tổ chức chưa thể đưa người lao động đi làm việc, vì vậy để đến các nước này người lao động lại tìm đến “nộp mình” cho các đường dây đưa người đi lao động bất hợp pháp rồi phó mặc cho may rủi…
Sau vụ 39 người tử vong trong container ở Anh, hiện nay, nhiều đường dây lao động chui đang chuyển hướng bằng cách tạm dừng hoạt động đưa người lao động trái phép qua các nước châu Âu mà thị trường các đối tượng ngắm đến là Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan, Trung Quốc và một số nước châu Phi. Không ít hộ gia đình đã cầm cố nhà cửa vay mượn để nộp tiền cho con đi theo các đường dây lao động chui, song sau khi nhận được tiền, các “cò” lao động đã tắt điện thoại, trốn biệt tăm.
Mới đây, Công an tỉnh Quảng Bình cùng với Công an một số địa phương liên tục phát hiện, bắt giữ các đường dây xuất khẩu lao động trái phép. Điều đáng nói mặc dù biết khi bị bắt pháp luật sẽ xử lý nghiêm, song vì lợi nhuận lớn nên các “cò” lao động vẫn nhắm mắt làm liều, còn người dân nhiều nơi vẫn rất nhẹ dạ, cả tin.
Thủ đoạn của nhóm đối tượng môi giới lao động chui là chúng dùng lời lẽ ngon ngọt, hứa hẹn với mức lương cao, không phải tốn tiền học hành để sang nước ngoài làm việc. Khi qua đến nơi rồi, các nhân công mới biết là mình bị lừa, phải bán mồ hôi, công sức của mình chỉ để trả nợ, trả lãi vay cho bọn môi giới.
Nhiều trường hợp gia đình ly tán, vợ chồng ly dị, anh em, láng giềng không thèm nhìn mặt nhau… cũng do “sập bẫy” lừa lao động. Mỗi đối tượng lừa đảo xuất khẩu lao động chui luôn ngụy trang cho mình những chiêu thức khác nhau, chúng “biến hình” thành muôn hình vạn trạng, trong khi đó người dân lại nhẹ dạ, cả tin vì vậy các “cò” lao động luôn nắm phần thắng khi lừa đảo.
Anh Nguyễn Thiện Thân và Nguyễn Văn Thoại ở xã Hải Ninh, huyện Quảng Ninh, Quảng Bình hai gia đình nhà sát tường nhau bị “cò” lao động lừa ngậm ngùi cho biết, sau khi thấy có viza, chuyển tiền và nhận lịch ngày bay, hai người dặn dò vợ con ở nhà phải nương tựa giúp đỡ nhau, láng giềng tắt lửa tối đèn có nhau để các anh yên tâm lao động gửi tiền về trả nợ ngân hàng. Tính ra mỗi người mất gần 200 triệu đồng nhưng nay các anh chẳng biết đối tượng lừa đảo mình đang ở đâu…
Ông Phạm Thành Đồng, Phó Giám đốc Sở Lao động, Thương binh và Xã hội tỉnh Quảng Bình cho biết, số lượng người đi lao động bất hợp pháp qua các năm tương đối lớn, và không thể thống kê được bao nhiêu trường hợp. Hiện nay, không chỉ các đối tượng làm nghề môi giới mà xuất hiện một số công ty giả danh để lừa đảo người lao động. Các công ty này không đăng ký làm việc, không phối hợp với Sở Lao động, Thương binh và Xã hội tỉnh mà đã tự ý đi thông báo tuyển dụng lao động. Vừa qua, Sở phối hợp cùng với Thanh tra Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội xử phạt một số công ty vi phạm.
Ông Phạm Thành Đồng lưu ý, khi có nhu cầu việc làm, các lao động cần tìm hiểu kỹ thông tin trên mạng, báo chí, tìm đến các trung tâm, các cơ sở được cấp phép đào tạo, xuất khẩu lao động để tránh cảnh “tiền mất tật mang”.