Lời cảnh tỉnh cho những kẻ lầm đường lạc lối

(Congannghean.vn)-Trong suốt quá trình điều tra cũng như xét xử tại phiên tòa, Nguyễn Văn Oai đều không thành khẩn thừa nhận hành vi sai phạm của mình, thường xuyên quanh co chối tội. Điều này hoàn toàn hợp lôgic với lối sống ngông cuồng, coi thường pháp luật của bị cáo tại địa phương. Tuy nhiên, trước những chứng cứ xác thực, từ lời khai người làm chứng và căn cứ vào nội dung sự việc, Nguyễn Văn Oai đã phải nhận bản án thích đáng cho hành vi vi phạm pháp luật của mình.

Bị cáo Nguyễn Văn Oai tại tòa

Những vi phạm có tính hệ thống

Sáng 18/9, Tòa án nhân dân TX Hoàng Mai đưa ra xét xử sơ thẩm vụ án hình sự bị cáo Nguyễn Văn Oai (SN 1981) trú tại xóm 4, xã Quỳnh Vinh, TX Hoàng Mai, bị truy tố về các tội “Không chấp hành án” theo quy định tại Điều 304 và tội “Chống người thi hành công vụ” theo quy định tại Điều 257, Bộ luật Hình sự.

Theo cáo trạng của Viện kiểm sát nhân dân TX Hoàng Mai, Nguyễn Văn Oai bị truy tố về 2 tội danh “Không chấp hành án” và “Chống người thi hành công vụ”. Về hành vi không chấp hành án, tại Bản án hình sự sơ thẩm số 01 ngày 9/1/2013 của TAND tỉnh Nghệ An đã tuyên Nguyễn Văn Oai phạm tội “Hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân” và bị xử phạt 4 năm tù, bị phạt quản chế, cấm đi khỏi nơi cư trú 4 năm kể từ ngày chấp hành xong hình phạt tù.

Sau khi bản án sơ thẩm có hiệu lực, đến ngày 2/8/2015, Nguyễn Văn Oai chấp hành xong hình phạt tù tại Trại giam Nam Hà. Ban giám thị Trại giam Nam Hà đã cấp giấy chứng nhận chấp hành xong hình phạt tù cho Nguyễn Văn Oai; trong giấy chứng nhận ghi rõ, hình phạt bổ sung cần thi hành là án phí 200.000 đồng và quản chế 4 năm, cấm đi khỏi nơi cư trú kể từ ngày chấp hành xong hình phạt tù. Trong ngày 2/8/2015, Cơ quan Thi hành án hình sự Công an TX Hoàng Mai đã tiến hành bàn giao Nguyễn Văn Oai và hồ sơ thi hành án cho UBND xã Quỳnh Vinh để tổ chức kiểm soát, giáo dục theo quy định của Luật Thi hành án hình sự.

Theo đó, sau khi nhận bàn giao Nguyễn Văn Oai, Chủ tịch UBND xã Quỳnh Vinh và Trưởng Công an xã Quỳnh Vinh đã giải thích về quyền và nghĩa vụ của người chấp hành án phạt cưỡng chế được quy định tại Điều 91, 92, Luật Thi hành án hình sự; đồng thời yêu cầu người chấp hành án viết bản cam kết thực hiện đầy đủ nghĩa vụ của mình. Tuy nhiên, Nguyễn Văn Oai không viết cam kết cũng không ký vào biên bản bàn giao.

Ngày 10/8/2015, Chủ tịch UBND xã Quỳnh Vinh đã ban hành Quyết định số 13, phân công ông Nguyễn Xuân Doãn, Trưởng Công an xã là người trực tiếp giám sát, giáo dục người chấp hành án phạt quản chế và giao bản thông báo cho Nguyễn Văn Oai biết để liên hệ làm việc; đồng thời, triệu tập Nguyễn Văn Oai lên trụ sở UBND xã để thực hiện thủ tục chấp hành án phạt quản chế.

Tuy nhiên, dù có mặt tại địa phương nhưng Nguyễn Văn Oai không nhận và không thực hiện nghĩa vụ của người phải thi hành án phạt cưỡng chế ngay từ tuần đầu tiên về nơi cư trú. Trong thời gian từ ngày 3/8/2015 - 19/1/2017 (trong vòng 18 tháng), Nguyễn Văn Oai đều không thực hiện nghĩa vụ mỗi tháng 1 lần vào tuần đầu tiên của tháng đến trình diện và báo cáo với UBND xã Quỳnh Vinh theo quy định của Luật Thi hành án hình sự mà không có lý do.

Ban Công an xã phối hợp với các cấp ủy, chính quyền, ban, ngành, đoàn thể lập 18 biên bản về vi phạm nghĩa vụ chấp hành án và báo cáo Chủ tịch UBND xã Quỳnh Vinh. Chủ tịch UBND xã Quỳnh Vinh đã lần lượt ban hành 3 thông báo về yêu cầu thực hiện nghĩa vụ thi hành án phạt quản chế và 14 lần ký giấy triệu tập Nguyễn Văn Oai đến UBND xã để thực hiện nghĩa vụ thi hành án phạt cưỡng chế. Trong đó, 12 giấy triệu tập do Trưởng Công an xã và Công an viên trực tiếp giao; 2 giấy triệu tập qua đường bưu điện nhưng Nguyễn Văn Oai đều không nhận, không chấp hành các yêu cầu của Chủ tịch UBND xã Quỳnh Vinh.

Nhận thấy Nguyễn Văn Oai không thực hiện nghĩa vụ của người chấp hành án phạt quản chế nên từ ngày 2/11/2015 - 15/6/2016, ông Nguyễn Xuân Doãn đã đề xuất và được Chủ tịch UBND xã Quỳnh Vinh đồng ý cử ông Nguyễn Xuân Doãn trực tiếp đến nhà gặp gỡ Nguyễn Văn Oai để giải thích quyền và nghĩa vụ; đồng thời, tìm hiểu tâm tư, nguyện vọng để Nguyễn Văn Oai nhận thức đầy đủ nghĩa vụ và chấp hành nghiêm theo quy định pháp luật. Tuy nhiên, Nguyễn Văn Oai không hợp tác làm việc và đuổi ông Nguyễn Xuân Doãn ra khỏi nhà.

Điển hình, ngày 2/1/2016 và ngày 20/7/2016, UBND xã Quỳnh Vinh đã lập biên bản vi phạm hành chính đối với Nguyễn Văn Oai về hành vi không có mặt theo giấy triệu tập, không đến trình diện tại UBND xã. Bên cạnh đó, trong quá trình cư trú tại địa phương, Nguyễn Văn Oai còn tự ý rời nơi quản chế đối với người phải chấp hành án phạt quản chế (2 lần, 1 lần đi Hà Nội, 1 lần đi Nghi Phương, Nghi Lộc). UBND xã Quỳnh Vinh đã lập biên bản và ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với Oai đối với hành vi tự ý đi khỏi nơi quản chế nhưng Nguyễn Văn Oai không chấp hành.

Do Nguyễn Văn Oai thường xuyên không chấp hành các quy định của pháp luật tại địa phương, thường xuyên vi phạm nghĩa vụ quản chế nên vào tháng 8/2016, UBND xã Quỳnh Vinh đã thông báo cho Cơ quan Thi hành án hình sự Công an TX Hoàng Mai biết và đề nghị phối hợp quản lý giáo dục. Công an TX Hoàng Mai đã báo cáo với lãnh đạo Công an Nghệ An đề nghị có lực lượng cùng phối hợp thực hiện kế hoạch. Theo đó, Công an tỉnh đã thông qua kế hoạch, phòng nghiệp vụ Công an Nghệ An phân công CBCS cùng Công an TX Hoàng Mai phối hợp thực hiện.

Cũng tại phiên tòa, Viện kiểm sát nhân dân TX Hoàng Mai truy tố Nguyễn Văn Oai về tội chống người thi hành công vụ. Theo đó, vào khoảng 16 giờ ngày 1/9/2016, thực hiện Kế hoạch của Công an TX Hoàng Mai về việc kiểm tra, kiểm soát việc chấp hành án phạt quản chế tại xã Quỳnh Vinh, Tổ công tác do đồng chí Phạm Đình Võ, Đội trưởng Đội Thi hành án hình sự và Hỗ trợ tư pháp Công an TX Hoàng Mai làm Tổ trưởng (mặc trang phục CSND) cùng đồng chí Nguyễn Xuân Doãn, Trưởng Công an xã Quỳnh Vinh và 2 đồng chí Trần Danh Tài, Hồ Văn Thái, cán bộ Công an Nghệ An, 1 đồng chí Công an viên đã trực tiếp đến nơi ở của Nguyễn Văn Oai tại xóm 4, xã Quỳnh Vinh để kiểm danh, kiểm diện và yêu cầu việc thực hiện án phạt quản chế đối với Nguyễn Văn Oai.

Quá trình thực hiện tiến hành đúng quy trình, thủ tục pháp luật. Khi đến nhà Oai, Tổ công tác đã giới thiệu chức vụ, tên tuổi và nói rõ nội dung việc kiểm danh, kiểm diện và gửi văn bản quy định về quản chế. Tại đây, Nguyễn Văn Oai đã có những lời nói thô tục với Tổ công tác, xúc phạm CBCS đang làm nhiệm vụ. Vừa nói, Oai vừa hô to “Cướp, cướp” rồi lấy khúc gỗ chỉ tay vào 2 CBCS Công an tỉnh Nghệ An nói: “Hai thằng này là thằng nào?”. Tuy đã được đồng chí Trưởng Công an xã giới thiệu đầy đủ về chức danh, nghề nghiệp nhưng Nguyễn Văn Oai vẫn thách thức nói: “Công an tỉnh tao cũng đập”.

Sau đó, Nguyễn Văn Oai vung gậy đánh vào tay trái đồng chí Hồ Văn Thái. Trước tình thế đó, 2 đồng chí Nguyễn Xuân Doãn và Phạm Đình Võ đã đến gần ngăn cản. Không dừng lại, Oai tiếp tục có lời lẽ xúc phạm, dùng gậy đuổi đánh Tổ công tác. Đến khi đồng chí Doãn đưa bản thông báo chấp hành quy định án phạt quản chế thì Nguyễn Văn Oai đã xé nhiều mảnh. Vừa xé, Oai vừa nói “Giấy này, giấy này” rồi xô đẩy, dùng gậy đuổi đánh Tổ công tác. Lúc này, có nhiều người dân xung quanh nhà Oai đến gây sức ép buộc Tổ công tác phải ra về, không thể tiếp tục thực hiện nhiệm vụ. Trước khi về, đồng chí Doãn đã lượm nhặt các mảnh giấy mà Oai vừa xé.

Trong quá trình Oai vi phạm, nhận thấy hành vi ngông cuồng của Oai, đồng chí Trần Danh Tài, thành viên Tổ công tác đã dùng điện thoại ghi lại diễn biến sự việc. Cơ quan điều tra đã sao lưu và niêm phong giám định. Tại Bản giám định của Viện khoa học Hình sự Bộ Công an đã kết luận, trong mẫu giám định về 2 DVD việc Nguyễn Văn Oai xé giấy quản chế được lưu giữ, không có dấu hiệu bị cắt ghép, thay đổi.

Bản án thích đáng cho kẻ coi thường pháp luật

Đây không phải là lần đầu tiên Nguyễn Văn Oai đứng trước vành móng ngựa. Trước đó, Nguyễn Văn Oai đã bị xử phạt 4 năm tù, phạt quản chế cấm đi khỏi nơi cư trú trong thời hạn 4 năm kể từ ngày chấp hành xong hình phạt tù về tội “Hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân”. Oai cũng từng có 3 tiền sự: Vào tháng 1, tháng 7 và tháng 9/2016, bị cáo Nguyễn Văn Oai bị UBND xã Quỳnh Vinh xử phạt vi phạm hành chính bằng hình thức phạt tiền về hành vi vi phạm các quy định về quản chế.

Tại phiên xét hỏi và tranh luận tại tòa, Nguyễn Văn Oai cũng không thể hiện thái độ ăn năn hối cải, thường xuyên quanh co chối tội. Trong phần xét hỏi, khi được Chủ tọa hỏi về việc tại sao không chấp hành quy định về án phạt cưỡng chế, Oai nhiều lần quanh co cho rằng mình không biết quy định này. Chỉ đến khi Chủ tọa nhắc nhở việc công dân phải có trách nhiệm hiểu biết các quy định của pháp luật, Oai mới im lặng.

Khi chủ tọa nhắc nhở về trách nhiệm của bản thân trong việc chủ động lên UBND xã Quỳnh Vinh để trình diện, báo cáo, Nguyễn Văn Oai vẫn không thể hiện thái độ hối cải về thái độ bất hợp tác với chính quyền và lực lượng chức năng (Chủ tịch UBND xã Quỳnh Vinh đã ký 14 giấy triệu tập Nguyễn Văn Oai đến UBND xã để thực hiện nghĩa vụ thi hành án phạt cưỡng chế).

Thực tế sau khi chấp hành xong hình phạt tù, được bàn giao về nơi cư trú, trong vòng 18 tháng, Nguyễn Văn Oai cố ý không thực hiện nghĩa vụ nào về án phạt quản chế, từ việc không chịu sự kiểm soát, giáo dục của UBND nơi cư trú, tự ý rời khỏi nơi quản chế và không thực hiện nghĩa vụ mỗi tháng một lần vào tuần đầu của tháng đến trình diện và báo cáo với UBND xã Quỳnh Vinh theo quy định của Luật Thi hành án hình sự mà không có lý do, không thực hiện giấy triệu tập của UBND xã.

Sự vòng vo của Nguyễn Văn Oai tại phiên tòa cũng thể hiện rõ khi Chủ tọa xét hỏi bị cáo về hành vi chống người thi hành công vụ. Lúc đầu, Oai cho rằng mình không biết ai trong tổ công tác, kể cả ông Trưởng Công an xã Nguyễn Xuân Doãn. Nhưng khi tiến hành xác nhận, đối chất, Oai lại bảo bố mình từng làm ở ủy ban nên cũng biết ông Doãn, là do nhất thời không nhớ ra.

Oai cũng phủ nhận bản thân xé giấy triệu tập của đồng chí Doãn đưa. Bị cáo còn 2 lần khẳng định “Tôi là người đàng hoàng, làm gì thì thừa nhận đó”. Chỉ đến khi video clip mà 1 cán bộ trong Tổ công tác ghi lại được trình chiếu tại tòa, cung cấp hình ảnh chân thực, rõ ràng nhất về thái độ, hành vi của Oai liên quan sự việc ngày 1/9, Oai mới im lặng chấp nhận.

Tòa công bố video clip ghi lại sự việc ngày 1/9

Trên thực tế, Nguyễn Văn Oai biết tổ công tác đến làm việc nhưng đã cố ý dùng lời nói, vũ lực, dùng thủ đoạn khác quyết liệt chống đối, cản trở người thi hành công vụ. Đó là các hành vi xua đuổi, xúc phạm, đánh 1 CBCS trong tổ công tác. Hành vi trên của Oai khiến tổ công tác không thể thực hiện nhiệm vụ được giao, buộc phải ra về. Những hành vi trên của Oai đã cấu thành tội “Chống người thi hành công vụ”, được quy định tại Khoản 1, Điều 257, Bộ luật Hình sự.

Hội đồng xét xử (HĐXX) và đại diện Viện kiểm sát đều khẳng định, những tài liệu, chứng cứ đã được cơ quan điều tra thu thập một cách khách quan, toàn diện, theo đúng trình tự, quy định của Luật tố tụng Hình sự. Các lời khai của bị cáo, một số lời khai của người có quyền, nghĩa vụ liên quan, người làm chứng của vụ án phù hợp về thời gian, không gian, địa điểm với tình tiết, tính chất vụ án, phù hợp kết quả giám định của cơ quan chuyên môn. Những tài liệu trên đều có giá trị chứng minh hành vi của Nguyễn Văn Oai.

Căn cứ vào tài liệu, chứng cứ, việc thẩm tra và kết quả tranh luận tại phiên tòa, trên cơ sở xem xét một cách khách quan, toàn diện, đầy đủ ý kiến của kiểm sát viên, bị cáo và những người liên quan, HĐXX nhận thấy tại phiên tòa, Nguyễn Văn Oai cơ bản khai nhận hành vi phạm tội như cáo trạng Viện kiểm sát nhân dân TX Hoàng Mai đã nêu.

HĐXX cũng khẳng định, hành vi của Nguyễn Văn Oai có tính chất nghiêm trọng, làm giảm hiệu lực quản lý hành chính về trật tự xã hội, xâm phạm hoạt động bình thường, đúng đắn của cơ quan Nhà nước, người thi hành công vụ. Người dân tại xã Quỳnh Vinh và trên nhiều địa phương yêu cầu phải xử lý nghiêm khắc hành vi của Nguyễn Văn Oai. Trong quá trình điều tra, Nguyễn Văn Oai không thể hiện ăn năn hối cải nên không được nhận tình tiết giảm nhẹ.

Sau khi nghị án, HĐXX quyết định áp dụng Điều 304 của Bộ luật Hình sự năm 1999; Điểm g, Khoản 1, Điều 48 của Bộ luật Hình sự năm 1999; Nghị quyết số 41 của Quốc hội khóa XIV; Khoản 3, Điều 7 của Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017): Xử phạt Nguyễn Văn Oai 2 năm tù. Áp dụng Điều 257 của Bộ luật Hình sự năm 1999; Điểm g, Khoản 1, Điều 48 Bộ luật Hình sự, xử phạt Nguyễn Văn Oai 3 năm tù. Áp dụng Điều 50 của Bộ luật Hình sự, buộc Nguyễn Văn Oai phải chấp hành án phạt của 2 tội là 5 năm tù, thời hạn tù tính từ ngày bị tạm giam (19/1/2017). Áp dụng Điều 51 của Bộ luật Hình sự, buộc Nguyễn Văn Oai chấp hành án phạt quản chế, cấm đi khỏi nơi cư trú trong vòng 4 năm kể từ ngày chấp hành xong hình phạt tù của bản án này.

Khi được cho nói lời sau cùng, Nguyễn Văn Oai đưa hoàn cảnh mẹ già, vợ trẻ, con nhỏ mong HĐXX xem xét. Tuy nhiên, những hành vi vi phạm của Nguyễn Văn Oai tại địa phương trong thời gian qua đã được thể hiện rõ ràng, cụ thể. Phần tranh luận của đại diện Viện kiểm sát nhân dân TX Hoàng Mai tại phiên tòa về những sai phạm của Oai chẳng biết có khiến bị cáo nghĩ lại về những ngày đã qua và chặng đường dằng dặc ở phía trước, nếu bản thân vẫn cứ không chịu sống, làm việc theo quy định của pháp luật: “Bị cáo Nguyễn Văn Oai sinh ra và lớn lên trong hòa bình, khi đất nước đã thống nhất, tự do. Tuy nhiên, bản thân bị cáo lại không biết quý trọng công lao của các thế hệ cha ông đã hy sinh xương máu để bảo vệ quê hương, cống hiến cho Tổ quốc. Trong sự nghiệp đó có sự đóng góp của bố bị cáo. Đáng lẽ ra bị cáo phải hiểu, rèn luyện để phấn đấu trở thành người có ích cho xã hội, sống tốt đời, đẹp đạo, xứng đáng với truyền thống gia đình. Tuy nhiên, bị cáo lại nghe theo lời các đối tượng phản động, tham gia các hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân, chống phá Nhà nước, đi ngược lại lợi ích của toàn dân tộc. Việc đưa ra xét xử buộc chấp hành hình phạt tù và quản chế tại địa phương, bị cáo không lấy đây làm bài học trở thành người công dân tốt mà cố ý không chấp hành, thách thức, chống đối quyết liệt hơn, thực hiện nhiều hành vi vi phạm pháp luật hơn, thể hiện sự liều lĩnh, coi thường pháp luật”.

Vì thế, bản án 5 năm tù giam và 4 năm quản chế là mức án tương thích để cách ly bị cáo khỏi xã hội, nhằm cải tạo, giáo dục bị cáo trở thành người công dân tốt. Bản án của bị cáo vừa thể hiện tính nghiêm minh của pháp luật, đồng thời, là lời cảnh tỉnh cho những kẻ coi thường pháp luật, đi ngược lại lợi ích của nhân dân, chống phá Đảng, Nhà nước. Mọi hành vi vi phạm đều sẽ bị xử phạt nghiêm minh theo quy định của pháp luật.