Kinh tế xã hội
Nhiều 'mảng sáng' trong bức tranh kinh tế - xã hội năm 2020
10:27, 01/01/2021 (GMT+7)
(Congannghean.vn)-Năm 2020, sự bùng phát của dịch COVID-19 đã tác động mạnh mẽ đến mọi mặt của đời sống. Tuy nhiên, với quyết tâm và nỗ lực lớn của cả hệ thống chính trị và nhân dân cùng cộng đồng doanh nghiệp trong thực hiện “mục tiêu kép”: Vừa quyết liệt phòng, chống dịch bệnh vừa tập trung phục hồi, phát triển kinh tế - xã hội (KT-XH) nên bức tranh KT-XH của tỉnh vẫn ghi nhận nhiều “mảng sáng”.
Về tăng trưởng kinh tế, tổng sản phẩm trên địa bàn tỉnh (GRDP) năm 2020 đạt khoảng 84.625 tỉ đồng, tăng 4,45%. Trong đó, khu vực nông, lâm, thủy sản ước đạt 18.473 tỉ đồng, tăng 4,45%; khu vực công nghiệp - xây dựng ước đạt 25.860 tỉ đồng, tăng 7,92%; khu vực dịch vụ ước đạt 36.023 tỉ đồng, tăng 2,22%. Về sản xuất công nghiệp, tốc độ tăng trưởng giá trị tăng thêm của ngành Công nghiệp ước tăng 4,44%. Một số sản phẩm công nghiệp có mức tăng khá so với cùng kỳ như: Xi măng, sữa chế biến, linh kiện điện tử, quần áo may sẵn…
 |
| Năm 2020, nhiều sản phẩm công nghiệp có mức tăng khá so với cùng kỳ |
Với các ngành dịch vụ, tổng mức bán lẻ hàng hóa ước đạt 68.404 tỉ đồng, tăng 7,52%. Doanh thu dịch vụ lưu trú, ăn uống ước đạt 7.332,2 tỉ đồng, bằng 83,17% so với năm 2019. Đặc biệt, hoạt động du lịch gặp rất nhiều khó khăn, lượng khách suy giảm mạnh; nhiều doanh nghiệp lữ hành, cơ sở lưu trú du lịch, nhà hàng phải ngừng hoạt động. Năm 2020, tổng lượt khách du lịch ước đạt 3,4 triệu lượt, bằng 51,6% cùng kỳ; doanh thu dịch vụ du lịch ước đạt 2.519 tỉ đồng, bằng 55% so với cùng kỳ năm 2019. Về kim ngạch xuất khẩu ước đạt 1.110 triệu USD, bằng 96,94%; trong đó xuất khẩu hàng hóa ước đạt 810 triệu USD, bằng 101,89% so với năm 2019; kim ngạch nhập khẩu ước đạt 729,94 triệu USD, bằng 93,46% so cùng kỳ năm 2019. Một số mặt hàng có kim ngạch tăng trưởng khá so với cùng kỳ năm 2019 như: Hàng dệt may, hoa quả chế biến và nước hoa quả, gạo, dăm gỗ... Trong bối cảnh kinh tế thế giới tiềm ẩn nhiều yếu tố khó lường do dịch COVID-19, sự tăng trưởng về kim ngạch xuất khẩu của các doanh nghiệp thực sự là một nỗ lực đáng khích lệ.
Năm 2020, tổng nguồn vốn đầu tư toàn xã hội ước đạt 78.847 tỉ đồng, tăng 12,35% so với năm 2019. Trong bối cảnh khó khăn, “điểm sáng” là vốn đầu tư của khu vực ngoài nhà nước vẫn tăng. Với đầu tư Nhà nước đã phát huy vai trò là động lực thúc đẩy tăng trưởng và chuyển dịch cơ cấu nền kinh tế, có tác động lan tỏa lớn, nhất là đối với các dự án phát triển kết cấu hạ tầng giao thông. Về thu chi ngân sách, chi ngân sách khoảng 29.688,2 tỉ đồng, đạt 109,4% dự toán, trong đó chi đầu tư phát triển ước 8.808 tỉ đồng, đạt 133,6% dự toán, chi thường xuyên ước 20.429 tỉ đồng, đạt 101,8% dự toán. Ước thu ngân sách đạt khoảng 15.992 tỉ đồng, bằng 105,1% dự toán và bằng 96,3% so với năm 2019.
Năm 2020, quy mô GRDP tiếp tục tăng nhưng mức tăng thấp hơn nhiều so với năm 2019 và bình quân giai đoạn 2016 - 2020; tuy nhiên, đây là kết quả của sự nỗ lực, cố gắng rất lớn trong bối cảnh dịch COVID-19. GRDP bình quân đầu người năm 2020 ước đạt 44,01 triệu đồng. Về cơ cấu lại các ngành, lĩnh vực chủ yếu, trong đó cơ cấu lại ngành Nông nghiệp tiếp tục được đẩy mạnh thông qua việc rà soát cơ cấu các loại cây trồng và xây dựng phương án chuyển đổi phù hợp với lợi thế của từng vùng miền, địa phương và nhu cầu thị trường. Nhiều vùng sản xuất hàng hoá tập trung được hình thành và phát triển, tạo ra khối lượng hàng hoá lớn phục vụ công nghiệp chế biến và xuất khẩu.
Về khai thác và nuôi trồng thủy sản, tổng sản lượng khai thác và nuôi trồng thuỷ sản ước cả năm đạt 233.000 tấn, tăng 4,02%; trong đó, sản lượng khai thác ước đạt 179.000 tấn, tăng 6,09% so với năm 2019. Về thực hiện chương trình xây dựng nông thôn mới (NTM) cũng đạt nhiều kết quả quan trọng. Dự kiến đến hết năm 2020, toàn tỉnh có 281/411 xã đạt chuẩn NTM (tăng 36 xã so với năm 2019), chiếm 68,37%; có 6 đơn vị cấp huyện hoàn thành nhiệm vụ xây dựng và đạt chuẩn NTM (tăng 2 đơn vị so với năm 2019), chiếm 28,57% và tăng bình quân 0,4 tiêu chí/xã. Năm 2020, tỉnh cũng đã quan tâm thực hiện việc cơ cấu lại một số lĩnh vực trọng tâm như đầu tư công, ngân sách Nhà nước, cơ cấu lại doanh nghiệp Nhà nước, đơn vị sự nghiệp công lập, cải thiện môi trường kinh doanh, thu hút đầu tư, hỗ trợ và phát triển doanh nghiệp.
Bên cạnh đó, việc thực hiện các đột phá chiến lược trong phát triển KT-XH cũng ghi nhận nhiều kết quả quan trọng. Về cải cách hành chính, trọng tâm là cải cách thủ tục hành chính được đẩy mạnh. Tính đến ngày 26/10/2020, toàn tỉnh đã cắt giảm được 208 thủ tục hành chính với tổng thời gian cắt giảm là 811,5 ngày. Hệ thống thông tin một cửa điện tử của tỉnh đã kết nối liên thông tới 100% sở, ngành cấp tỉnh, 100% UBND cấp huyện và 100% UBND cấp xã. Về phát triển và đào tạo nguồn nhân lực, tỉ lệ lao động qua đào tạo năm 2020 ước đạt 65%, qua đào tạo nghề đạt 61%. Tỉ lệ học sinh, sinh viên trình độ cao đẳng, trung cấp nghề có việc làm sau tốt nghiệp đạt từ 85 - 90%.
Số lao động sơ cấp và đào tạo dưới 3 tháng có việc làm mới hoặc việc làm cũ với năng suất, thu nhập cao hơn đạt 76,3%, góp phần chuyển dịch cơ cấu lao động. Về hệ thống kết cấu hạ tầng tiếp tục được tập trung đầu tư xây dựng, nâng cấp ngày càng đồng bộ; nhất là các tuyến giao thông chiến lược, tạo sự kết nối thuận lợi cho phát triển KT-XH. Tỉnh cũng đã tập trung chỉ đạo xử lý kịp thời các vướng mắc trong công tác giải phóng mặt bằng và thi công các dự án, nhất là các công trình trọng điểm như: Đường giao thông nối Vinh - Cửa Lò (giai đoạn 1), cầu Cửa Hội, đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông đoạn qua tỉnh Nghệ An, đường giao thông nối Vinh - Cửa Lò (giai đoạn 1)…
Cùng với phát triển kinh tế, công tác đảm bảo an sinh xã hội cũng được quan tâm thực hiện hiệu quả. Trong bối cảnh dịch COVID-19 diễn biến phức tạp, việc thực hiện hỗ trợ cho các nhóm đối tượng theo Nghị quyết số 42 của Chính phủ được ưu tiên và đảm bảo. Tính đến ngày 30/11/2020, đã chi trả hỗ trợ đạt 99,8% đối với 637.191 đối tượng (người có công, bảo trợ xã hội, người nghèo, hộ cận nghèo) với tổng số tiền 610.127.750.000 đồng. Cùng với đó, triển khai nhiều giải pháp giải quyết việc làm; đẩy mạnh kết nối cung cầu lao động, tổ chức hội chợ việc làm; xuất khẩu lao động vào các thị trường có thu nhập cao và ổn định. Ước cả năm 2020, giải quyết việc làm cho 38.098 người, trong đó đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng 10.718 người, bằng 78,45% so với năm 2019; giải quyết chế độ trợ cấp thất nghiệp cho 15.774 người lao động với tổng số tiền hơn 211,352 tỉ đồng.
Năm 2020, việc triển khai thực hiện các chính sách hỗ trợ giảm nghèo nhanh và bền vững, các chế độ hỗ trợ đối với hộ nghèo được thực hiện hiệu quả. Đến cuối năm 2020, tỉ lệ hộ nghèo ước còn khoảng 3%, giảm 1,14% so với năm 2019. Bên cạnh đó, các chế độ trợ cấp cho đối tượng người có công được đảm bảo, đã cấp kinh phí hỗ trợ thường xuyên số tiền 133,6 tỉ đồng/tháng cho 71.165 người có công với cách mạng. Với lĩnh vực giáo dục đào tạo, chất lượng giáo dục toàn diện tiếp tục được giữ vững. Chất lượng phổ cập giáo dục; công tác khuyến học, khuyến tài, xây dựng xã hội học tập được quan tâm, góp phần tạo môi trường học tập suốt đời cho nhân dân. Về lĩnh vực văn hóa, ước hết năm 2020, tỉ lệ gia đình văn hoá đạt 84%; tỉ lệ làng, bản, khối xóm văn hóa đạt 65%; tỉ lệ phường, xã, thị trấn có thiết chế văn hóa - thể thao đạt 67,8%...
Với lĩnh vực y tế, chăm sóc sức khỏe nhân dân, ghi nhận sự nỗ lực rất lớn của ngành Y tế trong phòng, chống dịch. Đồng thời, đã huy động sức mạnh của toàn dân, kêu gọi ủng hộ, quyên góp, xã hội hóa được khoảng 74,8 tỉ đồng (gồm tiền và hàng hóa) để phòng, chống dịch; đồng thời bố trí nguồn lực và thực hiện mua sắm phục vụ công tác phòng, chống dịch với tổng kinh phí khoảng 100 tỉ đồng... Cùng với đó, tiếp tục duy trì, củng cố và phát triển, hoàn thiện các kỹ thuật cao trong khám và điều trị cho nhân dân. Chú trọng công tác khám bệnh ban đầu tại tuyến dưới trên cơ sở tăng cường bác sĩ cho tuyến y tế cơ sở. Ước đến cuối năm 2020, tỉ lệ xã đạt bộ tiêu chí quốc gia về y tế đạt 92,6%; tỉ lệ trạm y tế có bác sĩ đạt 90%, đạt 10 bác sĩ/vạn dân, 34,9 giường bệnh/vạn dân...
Bên cạnh những “mảng sáng” nói trên, tổng kết năm 2020, dự kiến có 8/28 chỉ tiêu KT-XH chủ yếu không đạt kế hoạch. Cùng với đó, vẫn còn nhiều tồn tại, khó khăn phải tập trung nỗ lực, quyết tâm hơn nữa để giải quyết trong năm 2021 và giai đoạn 5 năm 2021 - 2025 nhằm thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XIX, nhiệm kỳ 2020 - 2025.
Thùy Dương