Dân thiếu nước sạch, nhà máy nước dở dang

(Congannghean.vn)-Theo thống kê, đến thời điểm hiện tại, huyện Yên Thành có 7 công trình cấp nước sạch sinh hoạt đang xây dựng dở dang tại các xã: Phú Thành, Minh Thành, Liên Thành, Long Thành, Phúc Thành, Tây Thành và Đô Thành. Đây là những xã nằm ở vùng trũng, thường xuyên ngập lụt hoặc xã miền núi cao thường xuyên gặp hạn, thiếu nước.

Một nhà máy nước sạch đang thi công dở dang vì thiếu vốn

Được đầu tư xây dựng từ năm 2012, đến nay sau 5 năm, nhà máy nước sạch tại xã Minh Thành vẫn còn ngổn ngang nhiều hạng mục, thậm chí một số hạng mục đã hư hỏng, xuống cấp, gây lãng phí và bức xúc cho nhân dân. Cụ thể, căn nhà 3 gian được xây dựng kiên cố nhưng bên trong không có gì ngoài xú uế của gia súc.

Từ xa nhìn vào, bãi đất nơi nhà máy nước đang xây dựng dở dang là một ngôi nhà hoang không giống dự án cấp nước tiền tỉ đang được đầu tư. Theo ông Nguyễn Hữu Hiền, Trưởng thôn Tân Thịnh thì dự án được xây dựng đã lắp đặt hệ thống ống dẫn nước đi hầu hết các tuyến đường liên thôn, liên xã. Tuy nhiên, do thiếu vốn và một phần người dân cũng chưa đồng ý với việc phải đóng góp 25% chi phí lắp đặt để sử dụng nước nên dự án đã ngưng lại.

Qua tìm hiểu, được biết Dự án cấp nước sạch xã Minh Thành được phê duyệt theo Quyết định số 2733 ngày 23/72012 của UBND tỉnh, với tổng mức đầu tư hơn 24,9 tỉ đồng, trong đó hơn 18 tỉ đồng xây lắp, 1,8 tỉ đồng thiết bị. Được thiết kế với công suất 450 m³/ngày đêm, dự kiến cung cấp nước cho 7 xóm với 5.382 người/978 hộ dân. Nguồn vốn là ngân sách Nhà nước hỗ trợ hàng năm theo chương trình mục tiêu Quốc gia nước sạch và vệ sinh môi trường; lồng ghép các chương trình dự án khác trên địa bàn; ngân sách huyện, xã; đóng góp của nhân dân vùng hưởng lợi và huy động các nguồn hợp pháp khác. Thời gian thực hiện dự án theo quyết định là 12 tháng kể từ ngày thi công (15/9/2012 - 15/9/2013).

Tương tự, tại xã Liên Thành, dự án nhà máy nước sạch có tổng mức đầu tư được phê duyệt ban đầu là 26 tỉ đồng (60% vốn từ Trung ương, 40% vốn địa phương), do UBND xã Liên Thành làm chủ đầu tư. Năm 2013, công trình này được khởi công xây dựng trong sự vui mừng, hân hoan của chính quyền và người dân địa phương, hứa hẹn sau 1 năm dự án sẽ hoàn thành và cấp nước sinh hoạt cho 7 xóm trên địa bàn. Tuy nhiên, khi dự án đang trong quá trình xây dựng thì nguồn vốn phân bổ không còn nên công trình tạm ngừng thi công từ tháng 4/2015 đến nay.

Một nhà máy nước khác tại xã Phú Thành do UBND xã Phú Thành làm chủ đầu tư, đơn vị thi công là Công ty TNHH Phú Hải ở TP Vinh, được khởi công vào tháng 6/2014 và dự kiến hoàn thành vào cuối tháng 12/2015, với kinh phí 23,5 tỉ đồng, trong đó nguồn vốn Nhà nước 60% và địa phương 40%. Dự kiến sau khi hoàn thành đưa vào sử dụng, công trình sẽ giúp bà con tiếp cận nguồn nước sạch, góp phần cải thiện đời sống trên địa bàn. Tuy nhiên, sau một thời gian thi công với nhiều hạng mục đã hoàn thành thì nay, công trình đang phải “đắp chiếu”.

Theo tìm hiểu của phóng viên, các dự án xây dựng nhà máy nước nói trên thuộc Dự án mục tiêu Quốc gia về nước sạch nông thôn giai đoạn 2011 - 2015 (toàn tỉnh Nghệ An có 14 nhà máy nước được khởi công xây dựng, mỗi công trình có trị giá từ 20 - 30 tỉ đồng). Tổng mức đầu tư cho dự án này là 293 tỉ đồng. Tuy nhiên, Trung ương mới chỉ cấp cho Nghệ An 95 tỉ đồng, hiện còn thiếu 107 tỉ đồng. Hiện tại, dự án này đã kết thúc và không có nguồn vốn bổ sung, khiến nhiều công trình nhà máy nước đang xây dựng dở dang với số tiền đã bỏ ra hàng chục tỉ đồng trở thành công trình hoang phế, gây lãng phí lớn.

Để các dự án nhà máy nước tái khởi động trở lại, rất cần sự quan tâm của các cấp, ngành từ tỉnh đến Trung ương, sớm bổ sung nguồn vốn còn thiếu. Bên cạnh đó, các địa phương cũng cần có giải pháp huy động nguồn vốn “đối ứng” từ người dân, bổ sung cho công trình sớm hoàn thành đưa vào sử dụng. Về lâu dài, nếu không được tiếp tục hoàn thiện, các nhà máy nước sạch đang dở dang sẽ hư hỏng, xuống cấp nghiêm trọng hơn nữa.