35 năm dấu ấn tự hào và thăng trầm thách thức

(Congannghean.vn)-Trong lịch sử báo chí cách mạng Việt Nam thời kỳ hiện đại, hiếm có tờ báo nào ra đời lại có dấu ấn đặc biệt, mang nặng sự đan xen giữa niềm tự hào với những thăng trầm thách thức trong suốt hơn 1/3 thế kỷ tồn tại và trưởng thành như Báo Công an Nghệ An hôm nay và An ninh Nghệ Tĩnh trong những năm đầu.

Vinh dự tự hào

Lịch sử ra đời của tờ báo gắn với sự quan tâm đặc biệt của lãnh đạo ngành và cơ quan chủ quản. Xin được dùng 2 từ “đặc biệt” vì sau này hiếm có hoặc không bắt gặp ở những tờ báo khác nên nó rất quý, rất hiếm, cần được trân trọng, gìn giữ. Với tầm nhìn chiến lược về thông tin tuyên truyền nhiệm vụ đấu tranh phòng, chống tội phạm, đảm bảo ANTT, nâng cao cảnh giác trong nhân dân trên một địa bàn rộng như Nghệ Tĩnh bấy giờ, tờ tin nội bộ đã hoàn thành nhiệm vụ lịch sử của nó, nhường chỗ và tạo tiền đề cho sự ra đời một tờ báo phát hành công khai.

Từ tờ tin đến tờ báo là bước ngoặt lịch sử mà người đầu tiên tạo và định đoạt bước ngoặt đó là Thiếu tướng Lê Văn Khiêu, Giám đốc Công an tỉnh, Tổng biên tập danh dự đầu tiên của tờ báo. Cùng với sự chuẩn bị, quyết định về bộ máy tổ chức nhân sự (cấp phòng), một quyết định có tầm nhìn lớn của Tổng biên tập là chọn ngày khai sinh của tờ báo, ra đời và phát hành số đầu tiên (số 01 “An ninh Nghệ Tĩnh”) đúng vào dịp cả nước, cả dân tộc chào mừng kỷ niệm 94 năm Ngày sinh nhật Bác (19/5/1984). Và ngày 19/5 trở thành ngày truyền thống của CBCS Công an làm báo trên quê hương Bác Hồ kính yêu.

Cùng với ngày ra đời mang đầy ý nghĩa, sau 2 số xuất bản, một vinh dự lớn đến với lãnh đạo, CBCS Báo An ninh Nghệ Tĩnh. Đó là Phó Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng kiêm Bộ trưởng Bộ Nội vụ (nay là Bộ Công an) Phạm Hùng đã điện khen và chúc mừng. “Tôi đã đọc 2 kỳ Báo An ninh Nghệ Tĩnh, tờ báo có nội dung tốt, hình thức đẹp. Bước đầu như vậy là tốt, các đồng chí tiếp tục hoàn chỉnh, cải tiến tốt hơn trong quá trình xây dựng tờ báo. Đặc biệt, tờ báo phải giữ đúng tôn chỉ, mục đích, mong các đồng chí cố gắng hơn”. (Nguyên văn bức điện mật còn được lưu giữ tại Báo).

Trên cương vị của đồng chí lãnh đạo Chính phủ, đứng đầu ngành Công an trong bối cảnh đất nước vào thời kỳ khó khăn nhất (1984) đã dành thời gian đọc 1 tờ báo địa phương, bút phê và điện khen với nội dung rất báo chí là hiện tượng hiếm có trong lịch sử báo chí. (Sau này các đồng chí Bộ trưởng Bùi Thiện Ngộ, Lê Minh Hương, Lê Hồng Anh vào làm việc tại Nghệ An đều dành thời gian thăm Báo).

Tự hào cộng với khâm phục khi nhìn lại những ngày đầu ra báo. Các anh chị là “cây đa, cây đề” - một tập thể cán bộ chiến sỹ công tác trên các lĩnh vực An ninh, Cảnh sát, Xây dựng lực lượng với bộ máy tổ chức giao động chỉ từ 8 - 10 đồng chí, chưa một ngày làm nhà báo, nhưng với lòng đam mê nghề nghiệp đã xuất bản 1 tờ báo đa dạng, phong phú, có nhiều chuyên trang và chuyên mục hấp dẫn, phù hợp với thị hiếu của nhiều tầng lớp bạn đọc trong và ngoài ngành; không những ở Nghệ Tĩnh mà còn hấp dẫn bạn đọc Thủ đô, với lượng phát hành lớn, thực sự là điều đáng khâm phục.

Nhìn lại quãng đường 35 năm chúng ta tự hào đi lên từ không đến có; không những một số 0 mà cả một chuỗi số 0. Là tờ báo nhiều năm không có trụ sở, không có phương tiện, không có đội ngũ phóng viên chuyên nghiệp, không có lịch sử phát hành ấn định (gọi là báo tháng); không hạch toán, kiểm tra, nhiều năm tổng kết phong trào thi đua không danh hiệu... Đến nay, chúng ta đã có tất cả, tuy chưa được hiện đại, nhưng cũng đáp ứng được các điều kiện cần và có cho hoạt động của 1 tòa soạn: Trụ sở làm việc ở vị trí đắc địa, thuận lợi cho hoạt động báo chí; có đội ngũ làm báo được tổ chức chặt chẽ, chỉ huy và 4 ban (tương đương cấp đội); phương tiện được trang bị đồng bộ cả báo in và báo điện tử; ấn phẩm phát hành luôn tuân thủ đúng tôn chỉ, mục đích, không sơ hở, sai sót về mặt chính trị và lịch xuất bản theo đúng quy định của Luật Báo chí. Tờ báo đã trở thành tiếng nói, cơ quan tuyên truyền của Công an tỉnh Nghệ An và diễn đàn của CBCS và nhân dân trên lĩnh vực đấu tranh phòng, chống tội phạm, bảo vệ an ninh quốc gia, giữ gìn trật tự xã hội; đơn vị nhiều năm được Bộ Công an tặng Bằng khen trong phong trào thi đua “Vì ANTQ” thuộc khối báo chí CAND; vinh dự được Đảng, Nhà nước tặng thưởng Huân chương Chiến công hạng Ba, Huân chương Bảo vệ Tổ quốc hạng Nhì và nhiều Bằng khen của Bộ Văn hóa, Hội Nhà báo Việt Nam… Tờ báo đã khẳng định được vị thế của mình trong làng báo chí CAND và thuộc tốp mạnh của báo chí tỉnh nhà, đời sống của cán bộ, phóng viên luôn được cải thiện.

Đó thực sự là tất cả niềm tự hào trong suốt 35 năm qua được đúc kết, xin trao lại cho đồng nghiệp hôm nay làm điểm tựa để tiếp tục phát huy; đồng thời không được lãng quên những thách thức đang rập rình đe dọa không những trong quá khứ mà cả hiện tại, tương lai.

Trải qua 35 năm, từ một tờ tin nội bộ, Báo Công an Nghệ An đã phát triển mạnh mẽ, tạo được nhiều dấu ấn và nhận được nhiều phần thưởng cao quý của Đảng và Nhà nước

Những thăng trầm thách thức

35 năm chặng đường đi tuy chưa dài, với nhãn quan của người đã gắn nghiệp của mình với tờ báo tròn 20 năm (1994 - 2014), luôn trăn trở trước thăng trầm, thách thức không bao giờ ngưng, luôn nảy sinh lúc lên lúc xuống, như một quy luật sinh tồn gắn với tên tuổi tờ báo - xin được đúc rút về hiện tại tờ báo đang đứng trước 3 thách thức lớn.

Một là, chúng ta đang đứng trước xu thế chung không những trong nước mà cả thế giới, loại hình báo in không còn ưu thế chiếm lĩnh vị trí hàng đầu theo truyền thống của 4 loại hình báo chí chính thống (gồm: Báo in, phát thanh, truyền hình, báo điện tử). Với sự phát triển của công nghệ thông tin, của kỹ thuật số, thế giới đang bước vào thời đại công nghệ 4.0 và còn tiếp tục… Báo in (báo phát hành bằng giấy) đang bị đánh tụt lại, không còn vị trí độc tôn như trước đây; tuy vẫn tồn tại nhưng thị trường ngày càng bị thu hẹp kéo theo nhiều hệ lụy. Vì vậy, muốn tồn tại phải biết tư duy, đổi mới cho phù hợp xu thế.

Hai là, quy hoạch báo chí Quốc gia, với tầm chiến lược của hoạch định ngắn hạn, dài hạn, quy mô toàn quốc gắn với ngành, vùng lãnh thổ, địa phương và Trung ương luôn có những ý kiến tả, hữu gây tác động cầm chừng, thậm chí có thời điểm nhiều năm (1996 - 2004) nếu không có bản lĩnh, tờ báo dễ lệch lạc, trông chờ, thiếu ý chí vươn lên.

Ba là, do đặc tính thời đại quy định, với sự hỗ trợ của công nghệ, nghề báo hiện nay không chỉ dành riêng “độc quyền” cho nhà báo mà toàn dân đều có thể trở thành nhà báo và làm báo rất nhanh, nhạy. Vì vậy, nếu không nỗ lực vươn lên, những người làm nghề chuyên nghiệp sẽ bị tụt hậu.

Với 3 thách thức cơ bản nêu trên, trong đó thách thức thứ nhất và thứ 3 thuộc về chủ quan, đánh giá năng lực hoạt động nghề của cá nhân và tập thể tòa soạn. Còn thách thức thứ 2 quy hoạch báo chí, thuộc về khách quan, nó định đoạt tên gọi và số phận chung ngoài ý muốn cho báo chí cả nước.

Nếu được bình chọn để phân định trách nhiệm, tôi xin chọn thách thức thứ nhất dành cho cấp ủy, chỉ huy (BBT); xin dành thách thức thứ 3 cho đội ngũ phóng viên và bộ phận thầm lặng ẩn phía sau tờ báo. Vượt qua hay bị thách thức kéo lui là trách nhiệm cộng sự của cả tập thể, nhưng vai trò cá nhân người đứng đầu (Tổng biên tập) rất quan trọng, có ý nghĩa quyết định.

Với chặng đường hơn 1/3 thế kỷ, tự hào với truyền thống và nhận thức sâu sắc thách thức luôn là rào cản, đan xen trong quá khứ cũng như hiện tại, coi đó như 1 quy luật sinh tồn, thuộc về cái “nghiệp” của người làm báo. Với tư cách là lớp người của lịch sử, chúng tôi luôn gửi và đặt niềm tin vào các đồng nghiệp hôm nay, trước những khó khăn thách thức mới, “đoàn kết, nỗ lực, đổi mới vươn lên”, viết lên trang truyền thống của “An ninh Nghệ Tĩnh” xưa, “Công an Nghệ An” hôm nay.