Vừa qua, Bộ GD&ĐT tổ chức hội nghị về công tác thi và tuyển sinh năm 2013, công bố một số điểm mới trong mùa tuyển sinh năm nay. Một trong số các điểm mới gây ra không ít băn khoăn trong dư luận là việc thí sinh thi vào các trường ĐH, CĐ thuộc khối Văn hóa – Nghệ thuật không phải dự thi môn Ngữ văn, chỉ xét tuyển dựa vào kết quả thi theo đề thi chung của Bộ GD&ĐT hoặc dựa vào kết quả thi tốt nghiệp và điểm trung bình 3 năm học THPT.
Theo quy định mới của Bộ GD&ĐT: Các trường có tuyển sinh ngành đào tạo thuộc khối Văn hóa (khối C) không tổ chức thi, chỉ xét tuyển dựa vào kết quả theo đề thi chung của Bộ GD&ĐT; các trường có tuyển sinh ngành đào tạo thuộc khối Nghệ thuật (khối H, N, S), chỉ tổ chức thi các môn năng khiếu, xét tuyển môn Ngữ văn dựa vào kết quả thi tốt nghiệp và điểm trung bình 3 năm học THPT.
Trước những quy định mới này, một số người đồng tình cho rằng: Ngữ văn là môn thi điều kiện, không quan trọng, điều quan trọng đối với những thí sinh thi vào các trường mang tính đặc thù này là phải có năng khiếu tốt. Và như vậy, nếu dựa vào điểm thi môn Ngữ văn, những thí sinh có năng khiếu tốt nhưng điểm thi môn Ngữ văn thấp, không được tuyển, có thể bỏ rơi tài năng.
Việc không đưa môn Ngữ văn vào thi ĐH đối với các trường thuộc khối Văn hóa - Nghệ thuật đang khiến nhiều người băn khoăn - Ảnh minh họa
Tuy nhiên, thực tế từ trước đến nay, trong quan niệm của nhiều người, Ngữ văn vẫn là môn thi quan trọng và cần thiết, nhất là với các ngành thuộc khối Văn hóa - Nghệ thuật. Thông qua các bài thi môn Ngữ văn, người ta có thể đánh giá được phần nào “phông” văn hóa của những nghệ sỹ tương lai qua kỹ năng hành văn, diễn đạt, suy nghĩ, cảm xúc, cách ứng xử trước các vấn đề xã hội có liên quan được đặt ra qua các tác phẩm văn học.
Trong bối cảnh “thi gì học nấy” đang là tình trạng chung khá phổ biến ở nhiều trường phổ thông hiện nay, việc “loại” môn Ngữ văn ra khỏi danh mục các môn thi vào các trường Văn hóa - Nghệ thuật có thể là “cú hích” làm gia tăng tình trạng học sinh hờ hững, lạnh nhạt đối với môn học quan trọng này.
Trong những mùa tuyển sinh gần đây, hầu như năm nào dư luận cũng than phiền về tình trạng ngày càng có nhiều học sinh chán học môn Ngữ văn, quay lưng lại với khối C. Biểu hiện rõ nhất là số thí sinh dự thi vào khối C giảm sút nghiêm trọng, năm sau giảm nhiều hơn năm trước. Cùng với đó, số bài thi có điểm thấp dưới mức trung bình cũng tỷ lệ thuận với sự xuất hiện ngày càng nhiều những bài văn “cười ra nước mắt” bởi lối diễn đạt, cách dùng từ ngây ngô, vô hồn, sáo rỗng.
Thực tế đáng buồn trên bắt nguồn từ sự nhận thức phiến diện, chưa đầy đủ về tầm quan trọng của môn học có tính chất đặc thù này. Nếu đã từng thực sự nghiêm túc khám phá, thưởng thức, chiếm lĩnh giá trị nội dung và nghệ thuật của một tác phẩm văn học, chắc hẳn ai cũng có thể nhận thấy những chức năng đặc thù của văn học trong việc bồi đắp tâm hồn, hình thành nhân cách học sinh.
Văn học trang bị những cảm xúc nhân văn, giúp con người hướng tới Chân - Thiện - Mỹ. Nhờ có Văn học mà đời sống tinh thần của con người ngày càng giàu có, phong phú, tinh tế hơn.
Sự quay lưng, né tránh đối với các môn khoa học xã hội nói chung, môn Ngữ văn nói riêng đang là một thực tế đáng buồn và chắc chắn sẽ gây ra những hệ lụy không mong muốn. Đó là một trong những biểu hiện đáng lo ngại về sự xem thường các giá trị văn hóa, tinh thần, các yếu tố góp phần bồi đắp tâm hồn, hình thành nhân cách, xa hơn là sự quay lưng với các giá trị làm người.
Các vụ bạo lực học đường liên tiếp xảy ra trong thời gian qua, những vụ hành xử theo kiểu “xã hội đen” mà thủ phạm đang dần “trẻ hóa” có chiều hướng gia tăng; hiện tượng một số văn nghệ sỹ có những phát ngôn gây sốc, cố tình tạo ra những vụ “xì-căng-đan” đình đám nhằm đánh bóng tên tuổi thời gian qua… phải chăng ít nhiều có sự liên quan đến việc xa rời, hời hợt đối với các giá trị đạo đức, nhân văn trong các môn khoa học xã hội được học trong nhà trường.
Văn học giúp con người biết rung động trước những điều đang diễn ra trong cuộc sống hàng ngày, biết xúc động, thiết tha trước những điều tốt đẹp và cả bức xúc, phản kháng trước cái ác, cái xấu. Do đó, nếu không có những cảm xúc thẩm mỹ tốt đẹp, trong sáng thì những sinh viên ngành Văn hóa - Nghệ thuật liệu có thể trở thành những nghệ sĩ thực thụ trong tương lai?
Và như vậy, nếu việc miễn thi môn Ngữ văn đầu vào của khối Văn hóa - Nghệ thuật có thể giúp cho một số em có năng khiếu nghệ thuật nhưng học kém môn Ngữ văn thi đậu thì liệu đó có phải là một tín hiệu đáng mừng nếu như một ngày nào đó, họ lại có những phát ngôn hay lối hành xử lố bịch trước công chúng như một số ca sĩ, người mẫu tai tiếng gần đây?
Bùi Minh Tuấn
.