Niềm đam mê sách
Người đàn bà có dáng người nhỏ nhắn, hơi gầy với khuôn mặt rắn rỏi mà chúng tôi muốn nói đến đó là bà Hoàng Thị Mậu Tùng (SN 1950) ở làng Hà Đông, xã Diễn Cát, huyện Diễn Châu, Nghệ An.
Trong câu chuyện về cuộc đời mình, xen lẫn với nỗi buồn và niềm vui trong cuộc sống, bà kể cho chúng tôi nghe về niềm đam mê sách của mình. Năm 1970, bà về làm ở thư viện huyện Yên Thành, lúc đó thư viện còn nghèo nàn lắm, hầu hết sách báo, tạp chí gần như không có. Nhưng nhu cầu tìm kiếm thông tin của người dân thì ngày một nhiều. Sau nhiều đêm trăn trở, bà quyết định tìm mượn ở bạn bè rồi đi mua thêm những cuốn sách hay, có ích để về góp vào thư viện.
Từ ngày có bà đảm trách công việc này, thư viện huyện “phất” lên trông thấy, nhiều năm liền được tuyên dương là thư viện tiêu biểu. Từ mô hình thư viện huyện, bà nhân rộng mô hình ra thư viện ở các xã lân cận. Tuy nhiên do không được quan tâm đầu tư của Nhà nước và chính quyền địa phương nên thư viện xã gần như không phát triển được.
Tranh thủ hôm nghỉ học, con cháu lại tìm đến để đọc sách
Vì niềm đam mê sách của mình, nên cứ đi đâu hay đến nhà bạn bè, anh em chơi, bà đều mua sách mang về, khi thì xin lại từ người quen. Với ý nghĩ là sau khi về nghỉ hưu tại quê nhà bà sẽ xây dựng một tủ sách dòng họ để cho con cháu học tập, tìm kiếm thông tin và để phục vụ người dân địa phương quan tâm đến việc sản xuất, chăn nuôi tìm hiểu.
Tháng 10/2005, bà về nghỉ hưu và tủ sách dòng họ cũng bắt đầu được hình thành từ đó. Ban đầu là những quyển sách truyện, tạp chí, báo được con cháu trong dòng họ chuyền tay nhau đọc, sau đó là đến làng xóm. Thấy các cháu say sưa tìm đọc, có hôm mượn sách đọc cả buổi trưa khiến cho bà có thêm động lực để thành lập một tủ sách miễn phí với nhiều đầu sách báo hơn.
Mong muốn thành lập một tủ sách lại được người mẹ của bà là cụ Phạm Thị Loan (80 tuổi) nhiệt tình ủng hộ. Cứ vậy hai mẹ con bà hết đi sưu tầm sách từ anh em bạn bè, đến hàng xóm láng giềng về thành lập tủ sách. Mới đây, trong khi đi đám cưới của người cháu mãi tận trong Tây Nguyên trở về, bà cũng không quên mang theo 5 quyển sách mà người thân tặng.
Theo di nguyện của cụ tổ cho con cháu sau này
Nhớ lại những ngày đầu thành lập tủ sách, bà cho biết: “May mắn là có sự động viên ủng hộ rất nhiều từ người mẹ khiến tôi có thêm động lực mà làm việc này. Vì gần như công việc này không có ai giúp đỡ gì về vật chất cả. Mọi thứ như làm giá sách, mua bàn ghế cho mọi người ngồi đọc, rồi bút sách tất cả đều do tôi lo cả… Cho tới bây giờ tủ sách cũng đi vào hoạt động được gần 2 năm rồi, với khoảng 4.000 cuốn sách, báo, tạp chí các loại. Trong đó, có nhiều thể loại khác nhau như văn học, nghệ thuật, lịch sử, kinh tế, chính trị, văn hóa vùng miền, sách thiếu nhi…’’.
Còn bà cụ Loan thì cười móm mém cho hay: “Từ đời cụ nội tôi là tiến sỹ Hoàng Kiêm đã ham học và nghiên cứu sách rồi, nên tôi cũng rất ham đọc sách, thấy con gái có ý định làm một việc có ý nghĩa như vậy vì con cháu dòng họ và người dân xóm làng nên tôi mừng lắm. Đó cũng là di nguyện mà cụ nội đã để lại đó là ở nhà thờ tổ phải có tủ sách, phải là nơi đọc sách cho con cháu trước tiên, sau đó là cho mọi người”.
Có sách trong nhà nên cụ bà cũng say sưa đọc suốt ngày, hễ có chút thời gian là cụ lại đọc sách đến quên cả nghỉ ngơi ăn uống. Giờ tuổi đã cao sức yếu nhưng cứ khi nào đi thăm các con ở Hà Nội, Sài Gòn, Cần Thơ cụ đều gom sách về để cho vào tủ sách gia đình mình. “Từ ngày có tủ sách, con cháu rồi người dân trong làng đến tìm đọc rất đông, nhiều nhất là những ngày cuối tuần có khi còn không có chỗ cho mọi người và các cháu ngồi đọc”, bà Tùng cho hay.
Biết được việc làm có ý nghĩa của bà nên bạn bè, đồng nghiệp cũ cũng thường xuyên ủng hộ sách. Cùng với đó mỗi thành viên trong dòng họ đều tự nguyện đóng góp sách hoặc kinh phí để xây dựng tủ sách. Thấy mô hình hay và có ý nghĩa thiết thực nên nhiều cơ quan, đoàn thể và nhiều dòng họ đã tìm đến học tập để mong bà chia sẻ những kinh nghiệm của mình.
Nhân dịp tủ sách dòng họ Hoàng Kiêm ra mắt, Thư viện tỉnh Nghệ An đã tặng tủ sách hơn 500 cuốn, thư viện huyện Diễn Châu tặng hơn 200 cuốn. Đó là niềm vui lớn đối với bà cũng như dòng họ Hoàng vì đã có tủ sách để phục vụ cho việc đọc, mà trước tiên của con cháu dòng họ.
Nói về tủ sách của dòng họ Hoàng Kiêm, ông Trần Bá Trân, Chủ tịch UBND xã Diễn Cát cho biết: “Việc thành lập tủ sách dòng họ như bà Tùng là một việc làm rất có ý nghĩa. Nó không chỉ phục vụ cho con cháu của dòng họ mà còn có ích trong việc tìm kiếm thông tin tài liệu về mọi mặt của đời sống xã hội cho người dân trong xã. Chúng tôi luôn tạo điều kiện để tủ sách của dòng họ Hoàng cũng như các dòng họ khác phát triển”.
Đức Chung
.