Liên hoan Tiếng hát Làng Sen (THLS) là một loại hình liên hoan nghệ thuật quần chúng nằm trong tổng thể chương trình Lễ hội Làng Sen hàng năm do ngành văn hoá, thể thao và du lịch tỉnh Nghệ An tổ chức, nhằm tôn vinh và bày tỏ lòng thành kính, biết ơn vô hạn đối với công ơn trời biển của Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại - Người cha già kính yêu của mỗi người dân Việt Nam, vị anh hùng giải phóng dân tộc, danh nhân văn hoá kiệt xuất của nhân loại.
Được hình thành vào những năm đầu thập niên 80 của thế kỷ XX, trải qua 30 năm vừa thể nghiệm vừa phát triển, liên hoan THLS thực sự đã trở thành nhu cầu sinh hoạt văn hoá cộng đồng, là món ăn tinh thần không thể thiếu của quần chúng nhân dân.
Bởi thông qua đó, người ta không chỉ tôn vinh, thể hiện tình cảm thành kính với Bác mà còn tìm thấy được trong đó những giá trị chân - thiện - mỹ, những bài học làm người thông qua những câu chuyện có thực hay những tác phẩm nghệ thuật của các nhà thơ, nhạc sỹ sáng tác ca ngợi về Bác.
Và hơn hết, cả cuộc đời Người và sự nghiệp hoạt động cách mạng của Người mãi mãi là tấm gương sáng về tư tưởng, đạo đức cách mạng cho mỗi chúng ta noi theo và là đề tài, nguồn cảm hứng vô tận cho các nhà làm nghệ thuật chuyên nghiệp và không chuyên sáng tác.
Thực tế cho thấy đã có không ít những tác phẩm sáng tác về đề tài Bác Hồ để lại những rung động, những cảm xúc sâu lắng trong lòng người nghe, người xem, người đọc, đã trở thành những bài ca đi cùng năm tháng, góp phần làm nên tên tuổi và sự nghiệp sáng tác của các tác giả.
Trong hàng ngàn các tác phẩm không thể kể hết ra được những tác phẩm, những sáng tác thành công về đề tài Hồ Chí Minh, bởi mỗi tác giả đều đi sâu khai thác vào mỗi khía cạnh con người và cuộc đời hoạt động cách mạng của Bác, nhưng có thể tựu chung lại trong các đức tính “cần, kiệm, liêm chính - chí công vô tư” ở Người như các tác phẩm “Đôi dép Bác Hồ”, “Nhớ người tát nước gầu giai, gầu sòng”… của các tác giả Văn An, Phan Thanh Chương.
Hay giữa những lúc gian khổ, ác liệt nhất của cuộc chiến đấu chống thực dân Pháp xâm lược, người ta vẫn thấy toát lên ở Bác một tinh thần lạc quan cách mạng qua “Tiếng hát giữa rừng Pắc Bó” của Nguyễn Tài Tuệ… Trong cuộc đời hoạt động cách mạng của mình, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã làm rất nhiều bài thơ.
Liên hoan Tiếng hát Làng Sen góp phần quan trọng vào việc giáo dục tư tưởng , đạo đức của Bác tới quần chúng nhân dân
Mỗi bài thơ đều chứa đựng những giá trị nội dung tư tưởng khác nhau và trong đó rất nhiều bài thơ đã được các nhạc sỹ sau này phổ nhạc bởi nó vẫn còn nguyên giá trị, đối với cuộc sống đương đại. Hay như tác phẩm “Lời Bác dặn trước lúc đi xa” của nhạc sỹ Trần Hoàn đã cho chúng ta thấy ngay cả trước khi trút hơi thở cuối cùng Bác vẫn để lại cho chúng ta một bài học về tình yêu quê hương đất nước, “rằng đã yêu Tổ quốc mình, càng yêu tha thiết những khúc hát dân ca”.
Đối với các nhạc sỹ, các nhà thơ đã vậy, còn đối với các ca sỹ, nghệ sỹ biểu diễn hay các diễn viên quần chúng trong liên hoan THLS thì trước khi thể hiện các tác phẩm trước công chúng, bằng tình cảm của mình họ đã tiếp xúc với các tác phẩm một cách hết sức trân trọng, bởi đó là những tác phẩm viết về Bác kính yêu.
Điều đó đã giúp cho họ có được những cảm xúc thực sự và cùng với chất giọng, kỹ thuật biểu diễn, họ đã truyền đạt tới công chúng những tình cảm thiêng liêng, cao quý, những gì tinh tuý nhất về tâm hồn và con người Bác. Qua những lần biểu diễn hay qua những lần tham gia Liên hoan THLS họ càng thấm nhuần những bài học và lời dạy của Bác, cố gắng vươn lên trong cuộc sống, trau dồi đạo đức nghề nghiệp và chuyên môn nghiệp vụ, trở thành những nghệ sỹ, ca sỹ thực thụ và làm những việc tốt đẹp, cống hiến hết mình cho xã hội.
Về công chúng, đến với Liên hoan THLS, họ được cảm nhận và hưởng thụ các giá trị văn hoá nghệ thuật nói chung và được tuyên truyền, giáo dục đạo đức, tư tưởng Hồ Chí Minh thông qua các tác phẩm nghệ thuật viết về Bác. Là một người đã từng trực tiếp tham gia tổ chức Liên hoan THLS nhiều năm, đứng trên sân khấu, nhìn những giọt nước mắt lăn dài trên gương mặt khán giả đủ mọi thành phần, lứa tuổi khi nghe những bài hát hay, cảm động về Bác, lòng tôi cũng không khỏi bồi hồi, xúc động.
Đó chính là sự giao thoa về mặt tình cảm, sự lan toả về cảm xúc, cảm nhận các giá trị đạo đức, tư tưởng Hồ Chí Minh, tạo nên một sức mạnh tiềm ẩn, một niềm tin mãnh liệt với Bác, với Đảng quang vinh trong lòng công chúng khán giả. Ngoài việc được nâng cao nhận thức về mặt thẩm mỹ, cảm nhận được những cái hay, cái đẹp trong con người Bác, họ còn được giáo dục về mặt tư tưởng, đạo đức.
Thông qua các tác phẩm nghệ thuật và từ những rung cảm của mình đã giúp họ xây dựng, hình thành một nền tảng đạo đức cách mạng vững chắc, một sự kiên trì, kiên định về lập trường tư tưởng cách mạng, vững tin vào cuộc sống dưới sự lãnh của Đảng và góp phần xây dựng, bồi dưỡng hệ thống nhân cách cách mạng cho các tầng lớp, thế hệ con cháu.
Với lợi thế là một loại hình hoạt động nghệ thuật, dễ truyền cảm và dễ đi vào lòng người, Liên hoan THLS đã góp phần quan trọng vào việc giáo dục tư tưởng đạo đức của Bác tới quần chúng nhân dân. Ngoài việc ngợi ca và thể hiện tình cảm, còn hướng người xem, người nghe tới những nội dung chính trong đạo đức tư tưởng của Người như giáo dục tình yêu quê hương, đất nước, chủ nghĩa anh hùng cách mạng, tinh thần lạc quan yêu đời, chống thói xa hoa, lãng phí… cho tới những bài học nhỏ nhất về làm người, đối nhân xử thế.
Liên hoan THLS xứng đáng là mảnh đất ươm mầm tài năng cho các nhạc sỹ, ca sỹ chuyên nghiệp và không chuyên sáng tác, thể hiện những tác phẩm, đề tài về Bác. Hơn nữa, có thể nói Liên hoan THLS là phương tiện, môi trường và là kênh thông tin chính thống để truyền đạt và chuyển tải các giá trị đạo đức, tư tưởng của Người tới quần chúng nhân dân một cách hiệu quả nhất.
Nhận thức rõ vấn đề đó, Bộ Văn hoá - Thông tin (nay là Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch) đã phối hợp với UBND và ngành Văn hoá - thể thao - du lịch tỉnh Nghệ An nâng cấp từ Liên hoan THLS của một tỉnh thành Lễ hội Làng Sen toàn quốc, trong đó liên hoan THLS vẫn chiếm giữ vai trò chủ đạo trong phần hội.
Việc nâng cấp và mở rộng tầm vóc, qui mô của liên hoan THLS lên thành lễ hội và Liên hoan THLS toàn quốc đã tạo cho Liên hoan thêm một chỗ đứng vững chắc trong đời sống tinh thần của người dân xứ Nghệ nói riêng và nhân dân cả nước nói chung. Đặc biệt nó còn có giá trị lớn hơn trong giai đoạn hiện nay, khi mà toàn Đảng, toàn quân và toàn dân ta đang hưởng ứng và thi đua thực hiện Cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”.
"Nghĩ về Bác lòng ta trong sáng hơn”, xin mượn lời của một bài hát trong muôn vàn các bài hát viết về Bác để nói lên cảm xúc của mình trước ngày sinh nhật Bác và trước một Liên hoan Tiếng hát Làng Sen sắp tới.
Trần Hoài Nam
.