Philippines quyết không nhân nhượng Trung Quốc vụ bãi cạn Scarborough

Tổng thống Rodrigo Duterte ngày 23/10 nhấn mạnh, ngư dân Philippines sẽ sớm được quay trở lại đánh bắt cá tại bãi cạn Scarborough trong vài ngày tới.

Theo AP, phát biểu với người dân tại thành phố Tuguegarao trong chuyến thị sát thành phố này, ông Duterte nhấn mạnh, trong các cuộc hội đàm với Trung Quốc, ông luôn khẳng định rằng, bãi cạn Scarborough thuộc chủ quyền Philippines bất chấp việc Trung Quốc cũng lên tiếng cho rằng bãi cạn này thuộc chủ quyền của Trung Quốc.

Tổng thống Philippines Duterte khẳng định không có chuyện nhân nhượng về vấn đề bãi cạn Scarborough với Trung Quốc. Ảnh: Reuters

Không có chuyện bãi cạn Scarborough là của Trung Quốc

Tổng thống Philippines nhấn mạnh: “Chúng ta chỉ cần đợi thêm vài ngày tới và chúng ta có thể quay trở lại bãi cạn Scarborough- ngư trường của ngư dân Philippines”.

Tuy nhiên, ông Duterte cũng thận trọng cho rằng, xét đến vị trí “khá nhạy cảm” của bãi cạn này “khi tôi nói rằng Philippines sẽ quay trở lại đánh bắt cá tại đây vì chúng tôi là chủ của bãi cạn này trong khi Trung Quốc vẫn khăng khăng cho rằng họ cũng là chủ, tôi đã bảo với họ rằng họ đừng có đánh cá tại đó”.

“Sau đó, tôi nhận được thông tin rằng, một quan chức cấp cao Trung Quốc đã yêu cầu ngư dân nước này phải rời khỏi bãi cạn đó và phải đảm bảo rằng không ai còn nhìn thấy họ tại đó nữa”, ông Duterte nói nhưng không tiết lộ danh tính của quan chức Trung Quốc mà ông đề cập: “Tôi không rõ liệu họ có thực hiện điều đó hay không”.

Cũng theo ông Duterte, trước tuyên bố của một quan chức Trung Quốc khác rằng, họ có quyền kiểm soát bãi cạn Scarborough dựa trên những bằng chứng lịch sử của mình và nhấn mạnh rằng: “Chúng tôi sẽ không trao trả lại bãi cạn này”, ông Duterte khẳng định, Philippines sẽ không lùi bước bởi “chúng tôi đã chiến thắng trước tòa” trong vụ kiện Trung Quốc ở Biển Đông.

Sau đó, theo ông Duterte, quan chức Trung Quốc đó xoa dịu rằng :”Chúng ta có thể giải quyết vụ việc này một cách hòa bình, không gây chiến, không đổ máu nhưng sẽ phải mất nhiều thời gian”.

Ngay lập tức, ông Duterte đáp trả: “Được thôi, một ngày nào đó chúng ta sẽ thảo luận về việc này nhưng sẽ không có chuyện nội dung bàn thảo “nằm ngoài” phán quyết do Tòa Trọng tài thường trực (PCA) công bố. Chúng tôi đã chiến thắng vụ kiện này”.

Không thể quá thúc ép Trung Quốc

Tuy nhiên, theo ông Duterte, ông cũng không thể quá thúc ép Trung Quốc: “Tôi sẽ không ép học phải thực hiện ngay phán quyết của Tòa, tôi cũng sẽ không gây chiến ngay. Tôi không thể lãng phí tính mạng của binh sĩ. Chúng tôi chỉ có 2 chiếc chiếc đấu cơ FA-50 không được trang bị rocket thì làm sao có thể gây chiến được?

Chỉ trong vòng 5 phút, chiến đấu cơ của Trung Quốc đã có thể có mặt trên bầu trời Philippines mà chiến đấu cơ của chúng ta thì chỉ cất cánh thôi cũng đã rất khó khăn vì có thể bị họ đánh bom”.

Trước đó, Trung Quốc đã ngang nhiên chiếm bãi cạn Scarborough của Philippines vào năm 2012. Tại thời điểm đó, Tổng thống Philippines Benigno Aquino tuyên bố, Mỹ đã đứng ra làm trung gian để tàu của Philippines và Trung Quốc cùng lúc rời khỏi bãi cạn này. Tuy nhiên, trong khi Philippines tuân thủ thỏa thuận nói trên thì phía Trung Quốc lại không làm như vậy mà tranh thủ chiếm luôn bãi cạn này.

Kể từ đó, các tàu tuần duyên của Trung Quốc đã án ngữ xung quanh bãi cạn này để ngăn cả và xua đuổi tàu của ngư dân Philippines muốn tiếp cận bãi cạn Scarborough. Thậm chí, nhiều ngư dân Philippines còn tố cáo tàu Trung Quốc dùng vòi rồng tấn công họ cũng như dùng loa yêu cầu họ rời khỏi bãi cạn này với tuyên bố bãi cạn này là của Trung Quốc.

Đến năm 2013, Chính phủ của ông Aquino đã kiện Trung Quốc lên PCA và đến tháng 7/2016, PCA đã ra phán quyết bác bỏ cái gọi là “yêu sách đường 9 đoạn” của Trung Quốc bao trùm hầu khắp Biển Đông- trong đó có bãi cạn Scarborough.

Tuy nhiên, trong suốt quá trình diễn ra vụ kiện, Trung Quốc tuyên bố không quan tâm cũng như không tham dự. Trung Quốc cũng khẳng định sẽ phớt lờ phán quyết của Tòa với lý do Tòa không có đủ thẩm quyền pháp lý để làm điều này và tiếp tục xua đuổi ngư dân Philippines ra khỏi bãi cạn Scarborough.

Đến thời ông Duterte, Tổng thống Philippines đã thay đổi quan điểm của mình sau tuyên bố muốn “chia tay” với Mỹ- đồng minh thân cận nhất của Philippines từ trước đến nay- và tuyên bố sẽ không đòi Trung Quốc phải tuân thủ ngay phán quyết từ PCA.

Thay vào đó, ông Duterte khẳng định, ông muốn “hàn gắn” quan hệ căng thẳng giữa Philippines và Trung Quốc và tìm cách tăng cường quan hệ thương mại và đầu tư song phương.

Trong chuyến thăm Trung Quốc tuần qua của ông Duterte, phía Trung Quốc đã cam kết sẽ hỗ trợ Philippines khoản tiền 16 triệu USD vào năm 2017 để phát triển nông nghiệp. Ngoài ra, doanh nghiệp 2 nước cũng đã ký nhiều thỏa thuận hợp tác. Tổng thống Duterte đã ca ngợi Trung Quốc “là một quốc gia thân thiện từ bên trong”./.