Đồng tiền Ukraine mất giá chưa từng có

Ngân hàng Trung ương Ukraine ngày 11/11 đã đưa ra tỉ giá 1 USD đổi 15,2 hryvnia (đồng tiền quốc gia của Ukraine), mức giá thấp nhất chưa từng có và giảm 4,8% so với phiên giao dịch cuối tuần trước.

Như vậy, chỉ trong một tuần, đồng hryvnia đã giảm 12% giá trị kể từ khi Ngân hàng Trung ương Ukraine bỏ chốt tỉ giá không chính thức vào tuần trước.

Ngân hàng Trung ương Ukraine đã ngừng cơ chế tỉ giá ấn định sau khi tốn 1,3 tỷ USD trong một tháng rưỡi để chống đỡ cho đồng hryvnia khỏi mất giá sâu hơn.

Giá đồng hryvnia của Ukraine đã giảm sút 70% kể từ đầu năm đến nay. Đồng hryvnia mất giá khiến người dân Ukraine mất lòng tin vào hệ thống ngân hàng. Tính đến ngày 21/9, có khoảng 1/3 khoản gửi ngân hàng đã được rút ra trong năm nay, với tổng giá trị lên tới 100 tỷ hryvnia (tương đương 6,8 tỷ USD).

Nỗ lực bảo vệ tỷ giá trong cuộc khủng hoảng và việc trả nợ khí đốt Nga đã khiến dự trữ ngoại hối của Ukraine chỉ còn 12,6 tỷ USD tính đến tháng 10, thấp nhất kể từ năm 2005.

Trong khi đó, từ nay đến cuối năm, Ukraine còn phải trả Nga 1,6 tỷ USD tiền nợ khí đốt, chưa kể khoản 700 triệu USD mỗi tháng  tiền mua khí đốt mới. Khoản vay tiếp theo trong gói 17 tỷ USD mà Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) cam kết cho nước nay có thể sẽ bị hoãn tới cuối năm nay hoặc năm tới mới được giải ngân. Một số chuyên gia cho rằng, số tiền vay này sẽ không đủ để Ukraine trang trải nợ nần. Giới phân tích cho rằng, nguy cơ phá sản cấp quốc gia đối với Ukraine đang đến rất gần.

Cựu Tổng thống Ukraine Yanukovich đã giữ được tỷ giá của đồng hryvnia ở mức khá ổn định ở mức 8 hryvnia/1USD trong suốt nhiệm kì của mình. Tuy nhiên, chỉ từ tháng 2/2014 đến nay, chính phủ của Thủ tướng Arseniy Yatseniuk lại không thể giữ cho tỷ giá ở dưới mức 12 hryvnia/1 USD.

Để duy trì nguồn dự trữ ngoại tệ của mình, Ngân hàng trung ương Ukraine buộc những nhà xuất khẩu phải bán 75% doanh thu ngoại tệ mạnh của họ cho hệ thống ngân hàng. Việc nhập khẩu chi trả bằng ngoại tệ cũng bị cấm nếu việc đăng ký hải quan cho hàng hóa kéo dài hơn 180 ngày. Các nhà đầu tư nước ngoài, bao gồm ngân hàng và các công ty nước ngoài, đều không được nhận lại khoản tiền hoàn lại cho việc đầu tư bán cổ phiếu Ukraine trên sàn giao dịch chứng khoán, ngoại trừ những công ty và ngân hàng liên kết với chính phủ. Những nhà đầu tư nước ngoài cũng không được nhận cổ tức hoàn lại từ những cổ phiếu của Ukraine không được giao dịch trên thị trường chứng khoán quốc gia, cơ bản là để giữ một lượng lớn vốn ở lại Ukraine. Ngân hàng Ukraine cũng giới hạn lượng ngoại tệ một cá nhân có thể mua một ngày là 3000 hryvnia, tức là dưới 230 USD theo tỷ giá hiện tại.

Theo hãng phân tích kinh tế Fitch, tỷ lệ nợ chính phủ/GDP của Ukraine đã tăng gấp 4 lần kể từ năm 2008. Theo ngân hàng Goldman Sachs, những vấn đề hiện nay có thể khiến nợ công của Ukraine tăng lên mức 70% trong năm nay và 77% trong năm tới, cao hơn ngưỡng nợ bền vững theo tiêu chuẩn của IMF.

Tăng trưởng GDP của Ukraine đã giảm gần 5% so với 1 năm trước và được dự báo sẽ còn tiếp tục giảm. IMF dự báo GDP Ukraine sẽ giảm tiếp 6,5% trong năm 2014. Trong khi đó, Chủ tịch Ngân hàng Trung ương Ukraine Valeria Hontareva cho rằng GDP nước này sẽ tụt xuống mức -10% vào cuối năm 2014.

Doanh số bán lẻ sụt giảm với tốc độ lớn chưa từng, sản lượng công nghiệp lao dốc không phanh và đồng nội tệ đang mất giá kỷ lục, kéo theo đó là dòng vốn ồ ạt bị rút ra khỏi Kiev. Xuất khẩu của Ukraine sụt giảm 19% so với năm ngoái và sẽ tiếp tục giảm trong thời gian tới do thị trường Nga đóng cửa. Tỷ lệ lạm phát hiện ở trên mức trên 14% và sẽ tăng vọt trong vài tháng tới nếu đồng hryvnia tiếp tục suy yếu. Đồng hryvnia mất giá cũng khiến mức lương thực tế của người lao động Ukraine giảm sút.… Đó là những đặc điểm của nền kinh tế Ukraine hiện nay. Không những thế, tại Ukraine còn đang xảy ra cuộc khủng hoảng năng lượng. Và có lẽ nền kinh tế của đất nước này đã vượt quá giới hạn để có thể phục hồi./.