Mỹ cần xây dựng chiến lược đối phó với hành động cưỡng ép phi quân sự của Trung Quốc. Đó là đề xuất được Hạ nghị sỹ Randy Forbes, Chủ tịch Tiểu ban triển khai lực lượng và sức mạnh biển thuộc Uỷ ban Quân lực Hạ viện Mỹ đưa ra khi trả lời phỏng vấn tạp chí National Interest của Mỹ.
Tàu Trung Quốc ngăn cản tàu Cảnh sát biển Việt Nam thực thi nhiệm vụ tại vùng biển của Việt Nam (ảnh: AFP)
Ông Forbes là một trong những nghị sỹ có tiếng nói quan trọng nhất tại Quốc hội Mỹ trong các vấn đề an ninh và quốc phòng. Theo Hạ nghị sỹ Forbes, vai trò và khả năng của Mỹ trong việc duy trì một trật tự dựa trên luật pháp tại châu Á trong nhiều thập kỷ qua đang bị thách thức trước nỗ lực hiện đại hóa quân sự và cách hành xử cứng rắn của Trung Quốc, bắt đầu từ vụ quấy rối tàu giám sát USNS Impeccable của Mỹ vào tháng 3/2009.
Ông Forbes cảnh báo, khả năng xảy ra khủng hoảng và thậm chí xung đột tại châu Á-Thái Bình Dương trở nên rõ nét khi Trung Quốc có thể thay đổi cán cân quân sự, áp dụng các biện pháp cưỡng ép bằng công cụ quân sự và phi quân sự. Các nước láng giềng của Trung Quốc, từ Nhật Bản cho đến Philippines và Việt Nam đều đang chờ đợi một tín hiệu rõ ràng về quyết tâm của Mỹ trong việc duy trì hiện trạng khu vực, nơi tự do hàng hải được tôn trọng, các tranh chấp được giải quyết một cách hòa bình.
Ông Forbes nhận định thách thức mà Trung Quốc gây ra phức tạp hơn nhiều, khi sức mạnh quân sự là một công cụ được sử dụng cùng với các sức mạnh khác về ngoại giao, pháp lý, kinh tế... trong một mưu đồ được tính toán kỹ lưỡng nhằm thay đổi hiện trạng trong khu vực. Việc ứng phó với các mưu tính của Trung Quốc đòi hỏi một chiến lược có thể huy động tất cả các yếu tố của sức mạnh Mỹ.
Hạ nghị sỹ Forbes cho rằng Mỹ đang thiếu một chiến lược khu vực để ngăn chặn sự cứng rắn ngày càng leo thang của Trung Quốc.
Theo ông Forbes, những vụ việc xảy ra trong thời gian qua, từ bãi cạn Scarborough, vùng nhận dạng phòng không trên biển Hoa Đông, cho đến quần đảo Hoàng Sa, cũng như việc tàu Trung Quốc suýt đâm vào tàu sân bay Mỹ USS Cowpens vào tháng 12/2013, tiếp tục cho thấy một nước Trung Quốc sẵn sàng gây rối với các quốc gia láng giềng và thậm chí là trực tiếp cả với Mỹ. Do vậy, Mỹ cần một chiến lược có thể kiểm soát chiến lược cưỡng ép và khả năng chống can thiệp của Trung Quốc.