(Congan.nghean.gov.vn)-Hiện nay, sự phát triển nhanh chóng của công nghệ camera và kết nối internet mang lại nhiều lợi ích, song cũng tạo ra lỗ hổng bảo mật tiềm ẩn, gây rủi ro về lộ lọt dữ liệu và mất an toàn thông tin đối với nhiều cá nhân, tổ chức.
Camera giám sát sử dụng giao thức Internet là một loại camera kỹ thuật số có khả năng gửi và nhận dữ liệu qua mạng Internet. Do dễ bị khai thác và xâm nhập, chiếm quyền điều khiển nên nhiều đối tượng có thể lợi dụng camera giám sát để thu thập trái phép dữ liệu cá nhân của người dùng và sử dụng cho các hoạt động lừa đảo, gây tổn hại về tài sản cũng như uy tín của cá nhân và tổ chức. Ngoài ra, camera bị chiếm quyền điều khiển còn có thể bị lợi dụng cho các cuộc tấn công mạng, phát tán phần mềm độc hại vào hệ thống thông tin. Nếu bị tấn công, chiếm quyền sử dụng, camera có thể thu thập thông tin của một cá nhân, gia đình hay cơ quan, tổ chức mà người bị hại không hề hay biết.
Vào tháng 5/2024, khi công bố dự thảo Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về yêu cầu an toàn thông tin cơ bản cho IP camera tại Việt Nam (dự kiến Thông tư ban hành QCVN 135:2024/BTTTT về kỹ thuật quốc gia yêu cầu an toàn thông tin cơ bản cho IP camera sẽ có hiệu lực thi hành kể từ ngày 01/01/2026), Bộ Thông tin và Truyền thông xác định đã phát hiện hơn 800.000 camera tại Việt Nam bị chia sẻ dữ liệu hình ảnh công khai trên không gian mạng, trong đó có khoảng 360.000 camera (45%) tồn tại điểm yếu, lỗ hổng bảo mật và dễ bị khai thác tấn công, chiếm quyền điều khiển và 5% địa chỉ IP nằm trong các mạng botnet nguy hiểm đến từ các camera bị dính mã độc.
 |
| Người dân cần áp dụng các phương pháp theo khuyến cáo của cơ quan chức năng nhằm nâng cao tính an toàn, bảo mật của camera giám sát |
Hiện nay, trên mạng xã hội và một số ứng dụng được nhiều người sử dụng như Facebook, Telegram… xuất hiện nhiều hội, nhóm rao bán quyền truy cập vào những camera đang hoạt động với số tiền chỉ từ vài trăm nghìn đồng đến vài triệu đồng. Thực tế trên tiềm ẩn nguy cơ mất an ninh, an toàn thông tin, người dùng có thể bị đánh cắp thông tin cá nhân mà không hề hay biết, thông tin đó có thể bị sử dụng vào các mục đích trái pháp luật, xâm hại đến quyền và lợi ích hợp pháp của cá nhân, tổ chức. Nhằm nâng cao tính an toàn, bảo mật của camera giám sát, theo khuyến cáo của các cơ quan chức năng, người dân có thể áp dụng một số phương pháp sau:
- Có các biện pháp tăng cường bảo mật mạng internet kết nối camera, đây là cửa ngõ để hacker (tin tặc) dễ dàng xâm nhập vào các thiết bị của người dân một cách nhanh nhất, đơn giản nhất. Bằng việc truy cập vào hệ thống internet, hacker có thể xâm nhập vào và tiến hành tấn công các thiết bị, đánh cắp dữ liệu. Vì vậy, người dân nên đặt mật khẩu khó dò tìm cho modem mạng Internet; nên hạn chế cung cấp thông tin mạng internet cá nhân cho người khác, nếu phải chia sẻ mật khẩu internet để cấu hình hay cài đặt, hãy đổi lại ngay sau đó.
- Tăng cường bảo mật cho camera, mật khẩu mặc định nhà sản xuất đặt ra rất đơn giản và dễ nhớ để người dùng có thể truy cập cài đặt; nên cài đặt mật khẩu mạnh hơn gồm chữ cái và số, có thể thêm cả kí tự đặc biệt, hoặc những từ khóa liên quan và nên định kỳ thay đổi mật khẩu; đổi port (cổng) quen thuộc trở về camera IP thành port riêng. Trên không gian mạng hiện nay có rất nhiều phần mềm dò tìm mật khẩu, nếu như mật khẩu đơn giản thì đối tượng xấu có thể dễ dàng dò tìm được. Sử dụng các camera yêu cầu mã xác thực khi xem từ xa qua mạng, nâng cao tính bảo mật của camera.
- Cập nhật thường xuyên các bản sửa lỗi phần mềm của nhà sản xuất, phần mềm bị lỗi mà không được cập nhật kịp thời sẽ tạo điều kiện để hacker dễ dàng khai thác, truy cập trái phép vào camera. Trong nhiều trường hợp, khi phát hiện lỗi, các công ty sản xuất camera sẽ cung cấp bản vá lỗi và thông báo lên thiết bị hoặc tải trên trang chủ nhưng người dùng thường không để ý để cập nhật kịp thời.
- Không nên lắp camera quan sát ở những khu vực nhạy cảm như trong phòng tắm, phòng ngủ, bàn làm việc hoặc những khu vực riêng tư khác. Chỉ nên lắp camera ở phía bên ngoài nhà hoặc hành lang, ban công; lắp camera quan sát trực tiếp vào khu vực, đồ vật cần quan sát nhưng không để lộ chính xác vị trí.
- Nếu không cần quan sát từ xa thì chỉ nên kết nối camera qua mạng nội bộ (mạng lan) không kết nối ra ngoài hoặc chỉ xem camera bằng màn hình kết nối trực tiếp với đầu ghi hình camera.
- Nên lựa chọn camera từ những thương hiệu uy tín có công nghệ bảo mật tốt.