Sinh năm 1958 tại quê hương đất thép Củ Chi, 12 tuổi theo cha đi làm giao liên đảm trách nhiệm vụ vận chuyển thư từ căn cứ cách mạng Củ Chi lên căn cứ Trảng Bàng, tỉnh Tây Ninh. Khi miền Nam hoàn toàn giải phóng, ông vinh dự được tuyển vào học ngành Công an.
 |
| Đại tá Lê Thanh Liêm |
Ra trường thì được điều về công tác tại đội hình sự Công an quận Tân Bình, tiếp sau đó ông lần lượt được bổ nhiệm giữ các chức vụ quan trọng như: Phó trưởng Công an quận Tân Bình, Trưởng phòng Cảnh sát Điều tra tội phạm về ma túy (ĐTTP về MT) Công an TP. Hồ Chí Minh và từ năm 2006 đến nay là Phó cục trưởng Cục Cảnh sát Điều tra tội phạm về ma túy, Bộ Công an.
Lần theo dấu vết
Nhớ lại chuyên án 403.H, do Nguyễn Văn Hải (Hải “luận”), sinh năm 1961, Trần Văn Lệ (Lệ “mập”) và Phạm Văn Hạnh (Hạnh “cầm”), sinh năm 1956 cùng ngụ tại tỉnh Nghệ An cầm đầu, Đại tá Lê Thanh Liêm nói hóm hỉnh: “Có lẽ trong đời đánh án ma túy, đây là vụ án có rất nhiều cái nhất đó là, có tính chất phức tạp nhất, quy mô hoạt động rộng nhất, số lượng những tên tội phạm đông nhất, lượng ma túy mà bọn chúng buôn bán trái phép nhiều nhất, có nhiều súng cùng lựu đạn nhất và những tên cầm đầu thuộc loại xảo quyệt và hung hãn nhất”.
Thời điểm ấy vào những tháng cuối năm 2002, trên địa bàn TP Hồ Chí Minh và các tỉnh lân cận đột nhiên xuất hiện rất nhiều tụ điểm mua bán trái phép và hút chích chất ma túy. Đặc biệt nó xâm nhập vào tầng lớp thanh niên mới lớn rất nhanh khiến cho một bộ phận người dân hoang mang.
Trước tình hình đó, Đại tá Lê Thanh Liêm (lúc đó là Trưởng phòng Cảnh sát ĐTTP về ma túy Công an TP. HCM) đã quyết định tung lực lượng trinh sát vào cuộc. Sau gần ba tháng theo dõi, lực lượng Công an đã lần ra những kẻ cầm đầu đường dây này là Hải “luận”, Lệ “mập” và Hạnh “cầm”. Bọn chúng thường ít khi ra mặt mà thường chỉ đạo cho đám đàn em mua ma túy từ các nước Lào, Campuchia chuyển về tập kết tại các khu trang trại rộng lớn mà bọn chúng lập ra ở các tỉnh Ninh Thuận, Đồng Nai, đem bán cho bọn đầu nậu tại các tỉnh miền Đông, miền Tây Nam Bộ và đặc biệt là TP. Hồ Chí Minh.
Mặc dù lực lượng trinh sát đã nhiều lần áp sát nhưng chưa thể bắt được bởi Hải “luận” và Lệ “mập” là những đối tượng có nhiều tiền án, tiền sự, lại đang trong diện truy nã đặc biệt nên bọn chúng luôn rất cẩn thận trong từng đường đi, nước bước, ngoài ra còn thủ sẵn súng và lựu đạn trong người.
“Một lần, chúng ghé bệnh viện An Bình thăm thân nhân, nhưng trong xe lại chở thêm 2 người phụ nữ lớn tuổi. Khi chúng ngồi trong bệnh viện, anh em trinh sát báo cáo yêu cầu bắt tại đó nhưng tôi không đồng ý bởi theo tôi biết, bọn này lúc nào cũng có vài khẩu súng đã lên đạn dắt trong người. Hơn nữa, chúng còn sử dụng 4 quả lựu đạn giấu sẵn trong túi áo khoác nên nếu ra tay lúc này, bọn chúng liều mạng cho nổ lựu đạn rồi móc súng bắn ra xung quanh sẽ gây thiệt hại cho rất nhiều người trong bệnh viện. Mặt khác cũng gây hoang mang trong quần chúng nhân dân”, ông Liêm nói.
Cuối cùng đành phải để cho bọn chúng rời bệnh viện rồi cử anh em trinh sát tiếp tục bám sát. Về Long Khánh, đến giữa một khu rừng rậm rạp, chúng tắp xe vào một rẫy cà phê, trong rẫy có hai căn nhà mái tôn. Lúc đó khoảng chín giờ tối nên anh em xin ý kiến tóm gọn. Bằng kinh nghiệm nhiều năm đánh án của mình, Đại tá Lê Thanh Liêm nhận định: Ban đêm tầm nhìn của anh em kém. Hơn nữa đây là hai căn nhà mà lần đầu tiên trinh sát phát hiện, không biết trong nhà có bao nhiêu người và bọn chúng cũng có thể đã đề phòng từ trước nên không thể mạo hiểm xông vào được bởi theo nhận định của ông, bọn chúng chắc chắn sẽ quăng lựu đạn nếu bị động rồi chạy vào đêm đen của rừng núi thì chỉ có quân ta thiệt mạng mà không hoàn thành được yêu cầu công việc cấp trên giao phó. Thà mất công sức, thời gian nhưng không thể để anh em mình đổ máu được.
 |
| Nguyễn Văn Hải (Hải “luận”). |
Sau một đêm ở Long Khánh, bọn chúng tiếp tục lên đường bằng xe gắn máy nhưng với bản chất ma mãnh nên chúng chia hai ngả, trong đó Lệ “mập” đi Vũng Tàu còn Hải “luận” đi về Bình Dương rồi sau đó gặp nhau tại một bãi xe ở quận Bình Thạnh, TP Hồ Chí Minh, cả hai lên chiếc xe ôtô được bố trí sẵn chạy về hướng tỉnh Tiền Giang. Bốn trinh sát bí mật bám theo nhưng giữa đường, một xe của trinh sát bị nổ lốp, một xe hết xăng giữa chừng, xong vẫn còn hai xe của trinh sát Nguyễn Ngọc Minh và Trần Ngọc Hùng kịp bám theo.
Đến huyện Cai Lậy, tỉnh Tiền Giang, bọn chúng bỏ xe ôtô, leo lên hai chiếc xe gắn máy đã được bố trí sẵn đi vào một căn nhà hẻo lánh nằm giữa cánh đồng. Vậy là công việc bắt giữ hai đối tượng này đành phải lùi lại bởi muốn tiếp cận căn nhà này phải đi qua một cây cầu khỉ và một đàn chó dữ ngoài vườn. Đây chắc chắn là điều kiện không hề thuận lợi cho việc đánh án bởi nếu bị động, bọn chúng sẽ lao ra cánh đồng với nhiều kênh rạch chằng chịt trốn thoát.
Theo nhận định của ban chuyên án, căn nhà này có thể là tấm vỏ bọc để khi bị động, chúng sẽ chạy xuống đây lẩn trốn và cũng dễ dàng trốn thoát nên Đại tá Lê Thanh Liêm đã động viên anh em cố gắng ém quân nằm chờ thời cơ thuận lợi nhất. Hai ngày sau, Lệ “mập” chạy xe gắn máy ra chợ Cai Lậy mua một cái ti vi. Đây là cơ hội tốt để tóm cổ hắn nhưng nếu hành động thì chỉ bắt được một tên, còn Hải “luận” thấy bị động sẽ trốn thoát nên ông ra lệnh cho anh em trinh sát tiếp tục kiên trì đeo bám.
Đối mặt tội phạm
Theo Đại tá Lê Thanh Liêm, đối mặt với những đối tượng cầm đầu đường dây buôn bán trái phép chất ma túy không bao giờ là chuyện dễ dàng bởi bọn này thường là những tên có nhiều tiền án, tiền sự. Hơn nữa chúng xác định nếu bị bắt, chắc chắn sẽ “dựa cột” nên sẵn sàng xả súng hoặc quăng lựu đạn vào lực lượng Công an để thoát thân nên không những phải đổ mồ hôi, công sức, các chiến sỹ Công an có khi phải đổ cả xương máu để đánh thắng những chuyên án lớn, bảo vệ bình yên cuộc sống cho nhân dân.
Trở lại chuyên án 403.H. Sau khi mua xong đồ đạc, hai tên lên xe ôtô tiếp tục chạy về hướng tỉnh Vĩnh Long, bỏ xe ôtô ở một nhà nghỉ rồi lấy xe gắn máy chở chiếc ti vi đi vào một ngôi nhà ở giữa cánh đồng. Xác định đây là cơ hội tốt để thực hiện việc bắt đối tượng, Đại tá Lê Thanh Liêm một mặt trực tiếp liên hệ với Công an tỉnh Vĩnh Long để chi viện thêm lực lượng, một mặt nhắc nhở anh em trinh sát phải hành động hết sức thận trọng bởi lúc này, xe chở ma túy của bọn chúng vừa bị lực lượng Công an bắt tại Quảng Trị nên bọn chúng trở nên hung hãn hơn bình thường rất nhiều.
Một cuộc họp án chớp nhoáng được tiến hành, trong buổi họp này đã có hai phương án được đưa ra. Phương án thứ nhất, đánh ngay tại căn nhà ở giữa cánh đồng đành phải hủy bỏ bởi trong nhà có rất nhiều người và chắc chắn khi bị động, bọn chúng sẽ bắt những người này làm con tin nên phương án thứ hai sẽ đánh tại nhà nghỉ nơi bọn chúng thuê phòng được nhanh chóng triển khai.
Gần 9 giờ tối, Hải và Lệ chạy xe gắn máy về nhà nghỉ. Nhờ những biện pháp trinh sát kỹ thuật, lực lượng Công an phát hiện khi vào phòng nhà nghỉ, Hải chạy vào phòng tắm còn Lệ nằm trên giường hít ma túy. Súng và lựu đạn, bọn chúng ném vào góc giường.Thời cơ đã đến, theo sự phân công từ trước, một nhóm trinh sát đạp tung cửa xông vào bắt gọn hai tên. Riêng súng và lựu đạn, Đại tá Lê Thanh Liêm lĩnh phần khống chế bởi từ khi còn làm giao liên ông đã có kinh nghiệm tháo gỡ lựu đạn được gài sẵn phần kích nổ.
 |
| Trần Văn Lệ (Lệ “mập”) và Phạm Văn Hạnh (Hạnh “cầm”). |
Ngoài những thành công trong những chuyên án lớn ở trong nước, tháng 4/2011, nhận tin báo từ một tổ chức phòng chống ma túy Đông Nam Á, một băng tội phạm buôn bán ma túy với số lượng lớn từ các nước Thái Lan, Myanmar, Lào đi bằng đường biển thông qua địa bàn TP. Hồ Chí Minh rồi chuyển tiếp qua Đài Loan, Trung Quốc. Từ nguồn tin này, lực lượng trinh sát thuộc Cục Cảnh sát ĐTTP về MT phía Nam nhanh chóng vào cuộc.
Theo các nguồn tin trinh sát, bọn này sẽ tổ chức vận chuyển trên 100 bánh heroin bằng tàu cá từ nước ngoài xâm nhập qua các vùng biển tỉnh Cà Mau qua TP. Hồ Chí Minh rồi cập một nơi bất kỳ nào đó thuộc vùng biển hoang vắng tỉnh Ninh Thuận để giao hàng. Ngày giao hàng của bọn chúng đã cận kề song một khó khăn cho lực lượng Công an là không biết mặt đối tượng, hơn nữa hầu hết anh em Công an chỉ biết tiếng Anh nhưng những người được tổ chức phòng chống ma túy Đông Nam Á cử đi theo dõi đối tượng và liên lạc với trinh sát của ta chỉ biết tiếng Thái Lan và tiếng Myanmar nên hầu hết các thông tin được chuyển về, cố gắng lắm, cán bộ trinh sát cũng chỉ hiểu được một vài ký hiệu như: “…Heroin>…Ca Mau…Ho Chi Minh…Ninh Thuan…Ca Na…” (tức là heroin được chuyển từ Cà Mau qua TP. Hồ Chí Minh và giao hàng tại địa danh Cà Ná, tỉnh Ninh Thuận), còn những thông tin khác thì đành bó tay.
Đứng trước những khó khăn mang tính cấp bách này, Đại tá Lê Thanh Liêm đã liên lạc về đơn vị yêu cầu trong vòng hai giờ đồng hồ phải gấp rút tìm cho bằng được một người giỏi tiếng Thái Lan và một người giỏi tiếng Myanmar để làm cầu nối phiên dịch tiếp nhận thông tin từ nước ngoài, dịch lại rồi chuyển tiếp ra Ninh Thuận nơi lực lượng Công an đang ém sẵn.
Mặc dù đã chuẩn bị chu toàn các phương án truy bắt bọn tội phạm cả ở dưới nước lẫn trên bộ nhưng chiều tối ngày 13/4/2011, một bất ngờ đến với lực lượng Công an khi thấy một chiếc xe ôtô hiệu Hyundai 7 chỗ ngồi mang biển số Lào dừng lại trước nhà hàng Cà Ná. Tên phụ lái nhảy xuống băng qua đường mua ít lon bia rồi lại nhảy lên xe phóng tiếp. Xác định đây chắc chắn là đối tượng buôn bán trái phép chất ma túy ngụy trang thành khách du lịch, Đại tá Lê Thanh Liêm ra lệnh cho lực lượng Công an áp sát xe. Thấy động, tên lái xe rú ga tăng tốc bỏ chạy theo Quốc lộ 1 hướng vào phía Nam nhưng đã bị xe của lực lượng Công an cản lại.
Trước tình thế đó, chúng vòng xe xuống lề đường quay lại chạy ngược ra Ninh Thuận. Một cuộc rượt đuổi, ép xe, chèn bánh xe, lạng lách đánh võng như phim hành động diễn ra trên suốt quãng đường dài trên 20km từ bãi biển Cà Ná về trung tâm tỉnh Ninh Thuận khiến phần đầu của tất cả những chiếc xe hôm ấy đều móp méo. Đến một cánh đồng trồng ngô ở ngoại vi thành phố Phan Rang- Tháp Chàm, hai tên tội phạm người Lào đã quăng xe chạy vào cánh đồng ngô lẩn trốn đem theo một túi xách có chứa lựu đạn và súng.
Đêm hôm ấy, mặc dù được sự hỗ trợ của lực lượng Cảnh sát cơ động Công an tỉnh Ninh Thuận cùng những chú chó nghiệp vụ, nhưng cả đêm, quần nát mấy chục mẫu ngô đang vào mùa trổ cờ mà bóng dáng hai tên tội phạm vẫn bặt vô âm tín. Đang trong lúc tính toán đến phương án tiếp theo thì Ban chuyên án nhận được thông tin từ quần chúng nhân dân thông báo vừa thấy bóng dáng hai người lạ mặt không giống người Việt Nam đang nằm nép ở một mương nước bìa ngoài rẫy ngô. Ngay lập tức lực lượng Công an đã có mặt hạ gục một tên và tóm gọn tên còn lại. Vụ truy bắt kết thúc nhưng bọn tội phạm trong thế đường cùng đã dùng súng K54 bắn bốn phát đạn làm chết một chú chó nghiệp vụ và đặc biệt làm trọng thương hai chiến sỹ Công an.
Đến nay, tuy đã đạt hàng tá chiến công, song với ông, cuộc chiến đấu với loại tội phạm ma túy vẫn không bao giờ ngừng nghỉ bởi bọn chúng ngày càng có nhiều thủ đoạn tinh vi hơn trước, nhất là các tên tội phạm gốc Phi mà thời gian gần đây đã lợi dụng một số phụ nữ nhẹ dạ cả tin làm tay chân cho chúng. Và nói như Đại tá Lê Thanh Liêm thì: “Có lẽ do cái tuổi Mậu Tuất lại sinh vào lúc chập choạng tối nên cuộc đời và sự nghiệp của tôi luôn gắn với nghiệp lính”.