Nâng cao hiệu quả công tác xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ

Lực lượng CSGT Công an tỉnh Nghệ An kiểm tra, xử lý người tham gia giao thông vi phạm về trật tự ATGT đường bộ.

Nghệ An là tỉnh có diện tích lớn (16.489,97 km2); dân số đông (3.037.440 người); có đa dạng địa hình miền núi, trung du, đồng bằng, ven biển, là cầu nối giao thông quan trọng giữa hai miền Nam - Bắc. Trong những năm gần đây, hoạt động giao thông đường bộ vẫn còn nhiều bất cập, tai nạn giao thông tuy có giảm về số vụ và số người chết nhưng chưa bền vững, đặc biệt là tình hình vi phạm pháp luật về bảo đảm trật tự ATGT có xu hướng ngày càng tăng.

Thực trạng vi phạm trật tự ATGT trên địa bàn Nghệ An

Tình trạng vi phạm pháp luật giao thông đường bộ xảy ra khá phổ biến, trong khi việc xử lý vi phạm pháp Luật Giao thông đường bộ chưa nghiêm minh, triệt để, chưa kịp thời. Hơn nữa, sự phân cấp quản lý nhà nước trong lĩnh vực giao thông đường bộ chưa rõ ràng; thiếu chiến lược phát triển giao thông đường bộ lâu dài, bền vững dẫn tới việc xử lý các hành vi VPHC trong lĩnh vực giao thông đường bộ cũng còn rất nhiều bất cập, nhất là việc triển khai thực hiện luật chưa quyết liệt, chậm phát hiện vi phạm, xử phạt chưa nghiêm túc và thiếu tính răn đe.

Với chức năng, nhiệm vụ được giao, lực lượng Cảnh sát giao thông (CSGT) Công an tỉnh Nghệ An đã áp dụng nhiều biện pháp nhằm đảm bảo trật tự ATGT trên địa bàn; tập trung xử phạt nghiêm các hành vi vi phạm. Tuy nhiên, các hành vi vi phạm về trật tự ATGT chưa có dấu hiệu giảm xuống mà vẫn tiếp tục diễn ra trên các tuyến đường; các hành vi vi phạm rất đa dạng, nhưng tập trung chủ yếu các hành vi là các nguyên nhân dẫn đến các vụ tai nạn giao thông như: Chạy quá tốc độ; đi sai làn đường, đi sai phần đường; dừng, đỗ không đúng quy định; vi phạm quy định an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường; không đội mũ bảo hiểm khi tham gia giao thông; Không chấp hành hiệu lệnh, chỉ dẫn của biển báo hiệu, vạch kẻ đường,  không chấp hành tín hiệu giao thông; Điều khiển xe chạy quá tốc độ quy định; lạng lách, đánh võng; chở quá số người quy định; chở quá tải; không chấp hành hiệu lệnh của người thi hành công vụ... Nhiều trường hợp vừa có hành vi vi phạm trật tự, an toàn giao thông, vừa có các hành vi chống người thi hành công vụ.

Hệ thống phạt nguội hỗ trợ tích cực trong công tác xử phạt VPHC trong lĩnh vực trật tự ATGT đường bộ (Trong ảnh: Theo dõi các phương tiện vi phạm tại trung tâm chỉ huy, phòng CSGT Công an tỉnh.)

Trong những năm qua, TNGT trên địa bàn tỉnh Nghệ An về cơ bản đã được kìm giữ và có xu hướng giảm dần qua từng năm nhưng vấn đề này chưa thực sự bền vững, vẫn tiềm ẩn nguy cơ gia tăng trở lại, tính chất, mức độ thiệt hại về người, tài sản do tai nạn giao thông gây ra vẫn còn ở mức cao, trong thời gian từ 2014 đến tháng 6 năm 2019 toàn tỉnh xảy ra 1.543 vụ tai nạn giao thông lầm chết 1000 người, bị thương 1.194 người. Riêng 10 tháng đầu năm 2020 (từ ngày 15/12/2019 đến ngày 14/10/2020), trên địa bàn toàn tỉnh xảy ra 187 vụ TNGT, làm chết 11 người, bị thương 132 người, làm hư hỏng 129 xe ô tô, 121 xe mô tô, 9 xe máy điện và 7 phương tiện khác. So với cùng kỳ năm 2019, giảm 22 vụ, 22 người chết và 13 người bị thương.

Trong đó, đường bộ xảy ra 176 vụ, làm chết 100 người và bị thương 131 người; đường sắt xảy ra 10 vụ, làm chết 9 người, bị thương 1 người và đường thủy xảy ra 1 vụ làm chết 2 người. Trong thời gian nói trên, lực lượng CSGT toàn tỉnh đã phát hiện và lập biên bản 592.239 trường hợp vi phạm hành chính trật tự ATGT, phạt tiền nộp kho bạc nhà nước hơn 319 tỷ đồng, tạm giữ 8.628 ô tô, 109.450 mô tô và 5.549 phương tiện khác, tước giấy phép lái xe có thời hạn 31.617 trường hợp. Riêng 10 tháng đầu năm 2020, đã phát hiện, lập biên bản hành chính 69.937 trường hợp vi phạm hành chính TTATGT, xử phạt và nộp kho bạc nhà nước hơn 69 tỷ đồng, tạm giữ 1.122 xe ô tô, 14.410 xe mô tô và 390 xe máy điện.

Trong quá trình xử phạt vi phạm hành chính về trật tự ATGT đường bộ, lực lượng CSGT Công an tỉnh Nghệ An đã tổ chức hoạt động tuần tra, kiểm soát công khai; sử dụng các phương tiện như ôtô và môtô để tuần tra, kiểm soát trên các tuyến, địa bàn theo nhiệm vụ được giao hoặc cố định tại những vị trí nhất định để phát hiện vi phạm, tiến hành công tác xử phạt vi phạm hành chính về trật tự ATGT. Ngoài ra, còn tiến hành hoạt động tuần tra kiểm soát công khai kết hợp với hóa trang như mặc thường phục tham giao thông để giám sát tình hình trật tự ATGT, đồng thời sử dụng các phương tiện kỹ thuật nghiệp vụ như: máy đo tốc độ, camera, máy đo nồng độ cồn, cân trọng tải... để phát hiện đấu tranh và ngăn chặn các hành vi vi phạm pháp luật.

Giải pháp nâng cao hiệu quả xử phạt VPHC

Để nâng cao hiệu quả xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực trật tự ATGT, lực lượng CSGT Công an tỉnh Nghệ An đã chủ động tăng cường quan hệ phối hợp với lực lượng trong và ngoài ngành. Trong đó, chủ động phối hợp với ngành GTVT tiến hành làm việc với các đơn vị vận tải hàng hóa và các đơn vị thi công xây dựng công trình đê, kè, cầu đường, cơi nới thành thùng xe, trọng tải cho phép, để vật liệu rơi vãi trên đường gây ra TNGT; Phối hợp Đài Phát thanh truyền hình tỉnh, các phương tiện thông tin đại chúng xây dựng nhiều phóng sự, tin bài phản ánh về tình hình trật tự ATGT trên địa bàn; tổ chức phỏng vấn, đối thoại trực tiếp về vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu địa phương, đơn vị để nâng cao trách nhiệm lãnh đạo, chỉ đạo trong công tác bảo đảm trật tự an toàn giao thông.

CSGT Công an Nghệ An lập biên bản xử lý xe quá khổ, quá tải trên Quốc lộ 7A

Phối hợp tổ chức Cuộc thi tìm hiểu pháp luật về trật tự ATGT trên mạng Internet qua Cổng thông tin điện tử tỉnh; tổ chức tuyên truyền pháp Luật Giao thông về trật tự ATGT cho các đối tượng ở địa bàn nông thôn, miền núi bằng hình thức sân khấu hóa. Vận động nhân dân tự giác chấp hành nghiêm pháp luật về trật tự ATGT, tháo dỡ công trình vi phạm tạo thông thoáng hành lang giao thông. Tổ chức tuyên truyền qua tờ rơi, áp phích băng rôn, khẩu hiệu; phối hợp tổ chức ký cam kết, xây dựng các phương án bố trí lực lượng Công an phường, xã, phường và dân phòng, hội tự quản tham gia giải quyết ùn tắc giao thông tại các tuyến đường…

Trong thời gian tới, để góp phần nâng cao hiệu quả quan hệ phối hợp cũng như trách nhiệm các lực lượng nghiệp vụ trong xử phạt các hành vi VPHC trong lĩnh vực giao thông đường bộ, lực lượng CSGT và các lực lượng nghiệp vụ khác cần tập trung vào những vấn đề sau:

Thứ nhất, tham mưu cho các cấp cải cách trình tự, thủ tục xử phạt hành chính về trật tự ATGT nhằm đảm bảo cho hoạt động xử phạt nhanh chóng, chính xác và kịp thời, tránh được những phiền hà không cần thiết đối với người vi phạm. Trước hết, cải cách thủ tục hành chính trong xử phạt vi phạm hành chính về trật tự ATGT đường bộ của CSGT là một vấn đề hết sức quan trọng, đòi hỏi sự quan tâm kịp thời và đúng lúc. Chính vì vậy, cần phải xây dựng một quy trình thống nhất và hoàn chỉnh mang tính khoa học đảm bảo tác dụng giáo dục răn đe đối với cá nhân và tổ chức VPHC về trật tự ATGT. Để làm được vấn đề này, cần thực hiện nghiêm túc chỉ đạo của Công an tỉnh, lực lượng CSGT cần tập trung chỉ đạo và thực hiện tốt theo‘‘Bộ thủ tục hành chính’’, trong hoạt động đăng ký, quản lý phương tiện đạt được 3 mục tiêu: thứ nhất, giảm số lần đi lại của nhân dân, giảm hồ sơ và giảm thời gian giải quyết một số TTHC; thứ hai, 100% các cơ sở giải quyết thủ tục hành chính đều được niêm yết công khai các quy định pháp luật liên quan đến việc giải quyết các thủ tục hành chính.

Thứ hai, lực lượng CSGT Công an tỉnh Nghệ An cần chú trọng đổi mới, nâng cao công tác tuyên truyền pháp Luật giao thông đường bộ, quy định của pháp luật về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ. Công tác tuyên truyền pháp luật giao thông đường bộ phải được UBND tỉnh, thành phố, các địa phương quan tâm chỉ đạo, đồng thời các cấp, các ngành trong phạm vi, chức năng nhiệm vụ của đơn vị cũng đã có nhiều hoạt động nhằm đưa pháp luật giao thông đường bộ vào cuộc sống bằng nhiều hình thức phong phú. Cùng với công tác tuyên truyền pháp luật, trình độ dân trí được nâng cao, kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ được hoàn thiện, phương tiện tham gia giao thông giảm thì sẽ đạt được mục tiêu giảm vi phạm pháp luật giao thông đường bộ, giảm TNGT. Trong những năm tiếp theo, cần tập trung vào một số hình thức tuyên truyền kết hợp giáo dục có tính cộng đồng với giáo dục theo đối tượng; kết hợp giáo dục gia đình với nhà trường và xã hội; kết hợp với giáo dục và cưỡng chế; phải tiến hành thường xuyên, liên tục, có chương trình kế hoạch cụ thể, phải xây dựng đội ngũ tuyên truyền viên có đủ nhiệt huyết, đủ trình độ hiểu biết pháp luật giao thông đường bộ, gương mẫu trong việc chấp hành pháp luật giao thông đường bộ.

Thứ ba, thực hiện có hiệu quả công tác tuần tra, kiểm soát chủ động phát hiện hành vi vi phạm làm cơ sở cho hoạt động xử phạt vi phạm hành chính về trật tự ATGT đường bộ trên địa bàn tỉnh Nghệ An. Để góp phần nâng cao hiệu quả công tác phát hiện, xử lý VPHC, các lực lượng nghiệp vụ mà chủ công là lực lượng CSGT cần phải thực hiện nghiêm túc quy trình và biện pháp đã được quy định, đặc biệt cần chấn chỉnh và làm tốt một số các nội dung công tác như  phải tuân thủ đúng quy định pháp luật về trình tự, thủ tục pháp lý trong từng trường hợp cụ thể; triển khai, thực hiện cơ chế giám sát ngược, cán bộ xử phạt vi phạm hành chính giám sát người tham gia giao thông và đồng thời quần chúng nhân dân thực hiện giám sát đối với cán bộ, chiến sĩ thực thi nhiệm vụ thông qua những hoạt động quan sát trực quan hay thông qua việc tiếp xúc của người tham gia giao thông.

Thứ tư, không ngừng nâng cao, bồi dưỡng nghiệp vụ trong công tác đấu tranh phòng chống tội phạm, văn hóa ứng xử khi giao tiếp với nhân dân cho lực lượng CSGT khi thực hiện nhiệm vụ tuần tra, kiểm soát và xử phạt VPHC về trật tự ATGT. Xác định phương pháp ứng xử trong giao tiếp phù góp phần cho CSGT hoàn thành tốt nhiệm vụ còn tô đẹp hình ảnh người cán bộ, chiến sĩ CSGT trong con mắt nhân dân, góp phần xây dựng lực lượng CSGT trong sạch và đảm nhiệm ngày càng tốt công tác xử phạt VPHC trong lĩnh vực giao thông đường bộ. Ngoài ra, Lực lượng CSGT cũng cần thực hiện tốt phong trào học tập và thực hiện nghiêm túc 6 điều Bác Hồ dạy công an nhân dân, hưởng ứng các cuộc vận động, thi đua. Qua đó, giúp mỗi cán bộ chiến sỹ CSGT có thêm nhiều vốn kiến thức văn hóa ứng xử và từng bước nâng cao nhận thức, rèn luyện bản lĩnh chính trị, tinh thần trách nhiệm và ý thức tận tụy phục vụ người dân.

Thứ năm, đổi mới trang bị các phương tiện, trang thiết bị kỹ thuật phục vụ cho công tác xử phạt VPHC trong lĩnh vực giao thông đường bộ. Hiện nay việc đầu tư các trang thiết bị kỹ thuật cho lực lượng CSGT đã và đang được tăng cường mạnh từng bước đáp ứng yêu cầu thực tiễn của công tác đảm bảo trật tự ATGT. Nhiều dự án đầu tư mua sắm các thiết bị kỹ thuật được thực hiện với nguồn kinh phí lớn và cung cấp đủ số lượng các trang thiết bị phục vụ cho hoạt động nghiệp vụ của CSGT các địa phương. Đầu tư trang thiết bị, phương tiện kỹ thuật đối với CSGT cần đầu tư trang bị đầu tư từ trên xuống, từ cấp phòng CSGT đến các đội, trạm và các đội CSGT Công an cấp huyện cần phải trang bị đầy đủ phương tiện, trang thiết bị kỹ thuật (xe tuần tra ôtô, môtô, đo tốc độ, thiết bị đo nồng độ cồn, ...) đủ số lượng cho cán bộ chiến sỹ cảnh sát giao thông nâng cao hiệu quả công tác xử phạt VPHC trong lĩnh vực giao thông đường bộ.

Thứ sáu, cần triển khai ứng dụng khoa học công nghệ vào hoạt động xử phạt VPHC về trật tự ATGT. Việc ứng dụng khoa học công nghệ trong việc xử phạt các hành vi VPHC đem lại rất nhiều lợi ích, vừa đem lại thuận lợi cho người dân vừa giúp cải thiện hình ảnh người CSGT khi tiếp xúc với nhân dân. Hệ thống giám sát và xử lý vi phạm TTATGT đông bộ là hết sức cần thiết và quan trọng trọng thời kỳ hội nhập, đáp ứng yêu cầu trong công tác đảm bảo trật tự ATGT trên địa bàn. Hệ thống cho phép giám sát được các hành vi vi phạm của người điều khiển các phương tiện với độ chính xác cao, chụp ảnh, tự động nhận dạng được các biển số phương tiện vi phạm là căn cứ để xử phạt. Hình ảnh phương tiện vi phạm quy định về trật tự ATGT được ghi nhận qua hệ thống giám sát là yếu tố pháp lý theo quy định, làm căn cứ cho việc ra các quyết định xử phạt VPHC khi tham gia giao thông vi phạm. Việc phát hiện, xử lý vi phạm trật tự, an toàn giao thông, hệ thống giám sát còn hỗ trợ đắc lực cho công tác nắm bắt tình hình trật tự ATGT, để điều tiết phân luồng giao thông khi có ùn tắc xảy ra; lưu trữ các thông tin hình ảnh trong công tác điều tra khi các phương tiện gây tai nạn bỏ chạy, xác định diễn biến, nguyên nhân vụ tai nạn, qua đó xác định được đối tượng gây tai nạn…

Thứ bảy, tăng cường quan hệ phối hợp giữa lực lượng CSGT với các lực lượng khác trong công tác xử phạt VPHC. Trong thời gian qua, sự phối hợp giữa lực lượng CSGT công an tỉnh và những lực lượng nghiệp vụ trong, ngoài ngành Công an trong hoạt động xử phạt VPHC trong lĩnh vực giao thông đường bộ đã đạt được những kết quả quan trọng. Các lực lượng đã tiến hành phối hợp với lực lượng CSGT thực hiện nhiều nội dung và giải quyết các vụ việc có tính chất phức tạp về TTATGT tại các địa bàn và tuyến giao thông trọng điểm. Ngoài việc phối hợp với các đơn vị trong lực lượng, các cơ quan và đơn vị chính ngoài ngành Công an lực lượng CSGT cần phối hợp trong xử phạt hành vi VPHC trong lĩnh vực giao thông đường bộ là: lực lượng giao thông vận tải, quản lý thị trường, lao động thương binh và xã hội, thuế vụ, thể thao du lịch, văn hóa thông tin, y tế... Tùy theo chức năng, nhiệm vụ của từng lực lượng để CSGT chủ động phối hợp./.