Một trạm thu phí khiến cả hai tỉnh đều... kêu trời!?

Hai tỉnh “than trời” vì một trạm thu phí

Năm 2014, Liên doanh nhà thầu, gồm: Công ty CP Đầu tư phát triển Cường Thuận IDICO và Tổng Công ty phát triển khu công nghiệp (Sonadezi) được Bộ Kế hoạch và Đầu tư cấp giấy chứng nhận Dự án đầu tư xây dựng công trình cải tạo, nâng cấp QL91 đoạn Km14+00 – Km50+889, với tổng chiều dài hơn 28 Km, theo hình thức BOT. 

Doanh nghiệp dự án là Công ty CP Đầu tư QL91 Cần Thơ – An Giang (BOT 91). Tổng vốn đầu tư là 1.578 tỷ đồng. Trong đó, chi phí xây dựng thiết bị 482 tỷ đồng, chi phí bồi thường GPMB 607 tỷ đồng, chi phí QLDA, TVĐTXD 48 tỷ đồng, chi phí dự phòng 325 tỷ đồng, lãi vay trong thời gian xây dựng 125 tỷ đồng. 

Vốn chủ sở hữu chiếm gần 15%, còn lại là vốn vay. Tiến độ thực hiện dự án trong hai năm 2014 và 2015. Trạm thu phí được đặt tại Km14+770, trên QL91. Thời gian thu phí hoàn vốn là 16 năm 6 tháng.

Ban đầu chỉ có một Trạm thu phí T1 và khá vắng vẻ.

Ngã ba lộ tẻ, cách nơi đặt Trạm thu phí T2 khoảng 100 m.

Đoạn tuyến trùng giữa QL80 và QL91 dài khoảng 750 m và người dân phải trả phí cho toàn tuyến.

Một năm sau, Bộ Kế hoạch và Đầu tư tiếp tục cấp giấy chứng nhận điều chỉnh cho nhà đầu tư và có thêm cụm từ “Mở rộng và tăng cường nền, mặt đường QL91B, đoạn từ Km0+000 đến Km15+793”, điểm đầu giao nhau với đường Nguyễn Văn Linh (quận Ninh Kiều) và điểm cuối giao nhau với QL91 (quận Ô Môn) và hoàn thành trước ngày 30-6-2016. 

Sau khi hoàn thành, dự kiến cho xây 2 trạm thu phí tại Km16+905 và Km50+050 cùng năm trên QL91. Tổng vốn dự án được tạm tính 2.024 tỷ đồng nhưng vốn chủ sở hữu chỉ 13,7 % (277 tỷ), còn lại là vốn vay. Thời gian thu phí là 17 năm 9 tháng 9 ngày. 

Trên cơ sở đó, BOT 91 xây dựng 2 trạm thu phí đặt trên QL91 là Trạm thu phí T1 (quận Ô Môn) và Trạm thu phí T2 (quận Thốt Nốt), khoảng cách 2 trạm cách nhau khoảng 34 Km. Trạm thu phí T2 nằm cách điểm cuối của hạng mục “Mở rộng và tăng cường nên, mặt đường QL91B” về phía An Giang, gần 40 Km và cách điểm đầu hơn 55 Km.

Theo lãnh đạo Sở GTVT An Giang, quá trình thẩm định dự án ban đầu, Bộ GTVT có mời Sở GTVT An Giang dự họp. Tại cuộc họp này, Bộ GTVT chỉ thống nhất chỉ đặt trạm thu phí duy nhất tại Km14+770, chứ không có Trạm thu phí T2 như hiện nay. Vì vậy, việc Trạm thu phí T2 đi vào hoạt động bị doanh nghiệp và người dân phản ứng gay gắt. 

Phương tiện lưu thông trên QL80 qua đoạn QL91 khoảng 750m (đây là đoạn tuyến trùng giữa QL80 và QL91), nhưng phải đóng phí trên toàn tuyến là rất bất hợp lý. Một chủ doanh nghiệp, có 10 xe tải hoạt động vận chuyển hàng hoá tại Long Xuyên bức xúc vì mỗi tháng doanh nghiệp phải mất thêm 30 triệu đồng tiền phí cho đoạn đường chỉ vài Km, để vận chuyển hàng hoá đi Kiên Giang. 

“Chi phí vận chuyển đội lên cao, doanh nghiệp rất vất vả và phải bù lỗ”, chủ doanh nghiệp này nói. Không chỉ doanh nghiệp, người dân sống lân cận vị trí đặt trạm cũng phản đối. Bởi họ chỉ di chuyển tuyến đường ngắn để thăm thân hoặc công việc cá nhân nhưng cũng phải hai lượt qua Trạm thu phí T2 (đi và về), mất 70.000 đồng tiền vé.

Chưa biết khi nào dời trạm

Lãnh đạo BOT 91 cho rằng, dự án gồm 2 giai đoạn, nâng cấp mở rộng QL91 và QL91B. Việc đặt Trạm thu phí T1 và T2 được các cơ quan có thẩm quyền đồng ý và phê duyệt cho phép, với mức thu thấp nhất là 35.000 đồng và cao nhất là 200.000 đồng/lượt. Phương tiện mua vé 1 trạm và được lưu thông qua 2 trạm. 

“Khi đặt trạm, chủ đầu tư không tham vấn ý kiến của An Giang vì cho rằng, dự án và vị trí đặt trạm nằm trên địa bàn TP Cần Thơ”, ông Ngô Công Thức – Giám Đốc Sở GTVT An Giang nói và kiến nghị: Việc di dời Trạm T2 là cần thiết và đảm bảo lợi ích cho người dân. Tương tự, Sở GTVT Kiên Giang cũng kiến nghị với Bộ xem xét vị trí đặt trạm, bởi chủ đầu tư cũng không tham vấn ý kiến của Kiên Giang về vị trí đặt trạm với lý do nằm trên địa bàn TP Cần Thơ.

Trạm thu phí T2, nườm nợp phương tiện từ Kiên Giang ra QL91 để qua phà Vàm Cống đi Đồng Tháp, TP Hồ Chí Minh.

Bộ GTVT đã làm việc với các địa phương về vị trí đặt Trạm thu phí T2. Từ khi trạm thu phí hoạt động, Hiệp hội vận tải An Giang rất nhiều lần phản ánh về việc vị trí đặt trạm không hợp lý và người dân phải trả phí toàn tuyến cho đoạn đường chưa đến 1 Km từ An Giang, qua Trạm thu phí T2 đến ngã ba lộ tẻ theo QL80 đi Kiên Giang. 

Ghi nhận thực tế, Trạm thu phí T2, nằm trên QL91 chỉ cách ngã ba lộ tẻ chưa đến 100 m về phía An Giang. Các phương tiện lưu thông từ Cần Thơ đi An Giang, QL80 từ Kiên Giang đi An Giang, Đồng Tháp, TP Hồ Chí Minh và ngược lại buộc phải mua vé qua Trạm thu phí T2. 

Giám đốc Sở GTVT An Giang nhìn nhận, nếu vị trí đặt Trạm thu phí T2 giữ nguyên vị trí hiện nay thì khi cầu Vàm Cống (bắc qua sông Hậu nối hai bờ Đồng Tháp và Cần Thơ) hoạt động (dự kiến cuối năm 2017), người dân phải hai lần trả phí cho đoạn đường vài Km.

Trong văn bản do Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Nhật ký mới đây, gởi các ngành chức năng TP Cần Thơ, An Giang, Kiên Giang... đã thống nhất miễn, giảm đối với một số đầu phương tiện người dân sinh sống trong phạm vi lân cận Trạm thu phí T2, các luồng xe theo tuyến cố định, tuyến xe buýt, xe khách phục vụ vận chuyển hành khách công cộng từ Kiên Giang (QL80) về An Giang (QL91) và ngược lại. 

Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Nhật có ý kiến nhà đầu tư, chủ doanh nghiệp dự án phối hợp với các cơ quan chức năng rà soát, khảo sát nghiên cứu phương án di dời Trạm thu phí T2, đảm bảo hài hoà lợi ích Nhà nước, nhà đầu tư và người sử dụng dịch vụ đường bộ.

Cần Thơ kiến nghị Nhà nước mua lại BOT 91 và giao thành phố khai thác, sử dụng nhưng do nguồn vốn ngân sách đang hạn hẹp và chưa có chính sách mua lại trạm thu phí của các dự án BOT nên không thể thực hiện được. 

Theo Phó chủ tịch UBND tỉnh An Giang Lê Văn Nưng, dù Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Nhật đã ký văn bản thống nhất sẽ dời Trạm thu phí T2 nhưng thời gian cụ thể chưa thông báo.