Đã trình thủ tục nhưng chưa được phê duyệt
Những vướng mắc, tồn tại và bất cập trong quá trình lập hồ sơ cho doanh nghiệp trồng cây cao su trên địa bàn thuê đất là có thật. Trong đó, sau gần 10 năm triển khai thực hiện, với hàng nghìn ha cao su đã được trồng mới, một số diện tích đã đưa vào khai thác mủ được 2 - 3 năm nhưng doanh nghiệp vẫn chưa thể hoàn thiện thủ tục thuê đất.
Báo Công an Nghệ An số ra ngày 30/11/2020 có đăng bài “Chưa được thuê đất, doanh nghiệp vẫn trồng hàng nghìn ha cao su?”, phản ánh về việc sau 10 năm triển khai trồng cây cao su trên địa bàn Nghệ An, đến nay Công ty CP Đầu tư phát triển cao su Nghệ An đã có sản phẩm để thu hoạch. Tuy nhiên, nghịch lý là hàng nghìn diện tích cao su của công ty này tại các huyện Anh Sơn, Thanh Chương và Quế Phong vẫn chưa được Nhà nước giao đất, cho thuê đất theo quy định của pháp luật, nhưng doanh nghiệp vẫn ồ ạt trồng hàng nghìn ha cao su, trong đó có nhiều diện tích đã đưa vào khai thác từ nhiều năm nay.
 |
| Cây cao su đã cho thu hoạch nhưng đến nay doanh nghiệp vẫn chưa được thuê đất |
Vấn đề này, ngày 21/8/2020, Thanh tra Chính phủ cũng đã ban hành Kết luận Thanh tra số 1452/KL-TTCP và ngày 20/10/2020, Văn phòng Chính phủ cũng đã có Công văn số 8752/VPCP-VI, về việc chấp hành pháp luật trong quản lý và sử dụng đất đai, trong đó có đất có nguồn gốc từ nông, lâm trường theo Chỉ thị số 11/CT-TTg ngày 4/4/2016 của Thủ tướng Chính phủ đối với Công ty CP Đầu tư phát triển Cao su Nghệ An. Theo báo cáo, tính đến ngày 1/12/2020, Công ty đã tiếp nhận đất từ các đơn vị bàn giao với tổng diện tích tự nhiên là 12.567,9 ha. Trong đó, diện tích đất thuộc diện quy hoạch trồng cao su là 7.786,22 ha và diện tích còn lại là đất rừng tự nhiên và đất khác. Tính đến 31/12/2019, đã thực hiện công tác GPMB, nhận bàn giao đất quy hoạch trồng cao su được 7.786,2 ha trong tổng số 8.947,0 ha quy hoạch. Diện tích còn chưa sử dụng là 2.324,6 ha, do liên quan đến Chỉ thị số 13-CT/TW ngày 12/1/2017 của Ban Bí thư.
Trong diện tích đất rừng Công ty đang quản lý có diện tích nhận bàn giao từ Tổng đội TNXP2-XDKT Nghệ An không nằm trong diện quy hoạch trồng cao su là 4.334,26 ha. Trong đó, 546,31 ha đất đội viên Tổng đội đang sử dụng và Công ty đang thực hiện công tác bàn giao về cho địa phương quản lý theo Quyết định số 2953/QĐ-UBND ngày 11/7/2013 của UBND tỉnh Nghệ An. 430,80 ha thuộc diện chồng lấn, tranh chấp và 3.357,15 ha còn lại là đất núi cao và đất có rừng tự nhiên đang được Công ty thực hiện công tác khoanh nuôi, bảo vệ.
Đối với hồ sơ xin thuê đất, trong số diện tích đã sử dụng 5.461,6 ha Công ty đưa vào kế hoạch thực hiện công tác trích đo, trích lục để phục vụ cho việc lập hồ sơ xin thuê đất trồng cao su và cấp giấy CNQSDĐ với diện tích vườn cây cao su 4.363,5 ha. Từ năm 2016, đơn vị đã hợp đồng với đơn vị tư vấn tiến hành trích đo, trích lục lập hồ sơ để thực hiện thủ tục xin giao đất, thuê đất trồng cao su theo quy định của pháp luật. Với diện tích xin thuê đợt 1 là 1.115,0 ha vườn cây cao su tại huyện Thanh Chương. Đến nay, hồ sơ đã được Công ty gửi đến các cơ quan chức năng xem xét nhưng còn vướng một số quy định của pháp luật nên đang trong thời gian chờ xử lý.
Hiện nay, tại diện tích tiếp nhận từ Tổng đội TNXP2-XDKT Nghệ An còn có nhiều tồn tại trong việc quản lý sử dụng đất, công tác giao nhận đất như đất giao sản xuất, làm nhà ở cho các hộ đội viên của Ban quản lý Tổng đội không có mốc giới rõ ràng, hồ sơ thiếu một số thông tin cơ bản, cộng với thời gian thực hiện công tác bàn giao đất cho Công ty CP Đầu tư phát triển cao su Nghệ An chậm, kéo dài (2013 - 2016) đã dẫn đến việc các hộ đội viên lấn chiếm phần đất chung của tập thể để trồng cây ăn quả, cây lâu năm gây nhiều khó khăn cho công tác bàn giao và GPMB. Hiện đang còn hơn 430,8 ha đất có sự chồng lấn về ranh giới sử dụng đất với một số hộ dân và công nhân nhà máy chè chưa giải quyết xong mặc dù sự việc xảy ra đã lâu. Ngoài ra, công tác bàn giao diện tích đất của các đội viên Tổng đội được giao để sử dụng trả về cho địa phương quản lý vẫn chưa thực hiện xong.
Về thủ tục xin thuê đất và cấp giấy CNQSDĐ đợt 1 hiện chưa phê duyệt được do diện tích đất Công ty xin thuê để trồng cao su có liên quan đến quy định của pháp luật về tài sản công (Nghị định số 13/2006/NĐ-CP về việc xác định giá trị sử dụng đất để tính vào tài sản của tổ chức được Nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng đất; Nghị định 167/2017/NĐ-CP ngày 31/12/2017 của Chính phủ; Nghị định 52/2009/NĐ-CP hướng dẫn thi hành luật quản lý tài sản Nhà nước vv...). Để xử lý dứt điểm nhữn tồn tại, vướng mắc liên quan đến việc thuê đất, Công ty CP Đầu tư phát triển cao su Nghệ An đề xuất UBND tỉnh cho phép Công ty phối, kết hợp cùng cơ quan chuyên môn thực hiện rà soát hiện trạng sử dụng đất quy hoạch trồng cao su đã được phê duyệt, để trích lập bản đồ chi tiết riêng phần diện tích bố trí cho Công ty Cao su Nghệ An để thực hiện dự án và dùng kết quả này làm căn cứ cho việc lập hồ sơ thuê đất sau này.
Đồng thời, xử lý diện tích bị lấn chiếm, chồng lấn, tranh chấp và hoàn thành công tác bàn giao đất đội viên sử dụng về cho địa phương quản lý. Bên cạnh đó, Công ty cũng đề nghị UBND tỉnh có văn bản trình Thủ tướng Chính phủ xem xét chấp thuận để cho doanh nghiệp này thuê đất đối với diện tích vướng Luật Tài sản công, vì hiện nay toàn bộ diện tích Công ty đang thực hiện công tác lập hồ sơ xin thuê đất đều đã thực hiện xong công tác bồi thường GPMB và được trồng cây cao su từ những năm 2010 đến 2018 (trong đó một số diện tích đã đưa vào khai thác mủ được 2 - 3 năm). Mặt khác, Công ty CP Đầu tư phát triển cao su Nghệ An có tỉ lệ vốn Nhà nước do Tập đoàn Công nghiệp cao su Việt Nam nắm giữ là 67%, chiếm tỉ lệ chi phối, do đó có đủ điều kiện để trình Thủ tướng xem xét theo quy định.
.