Nhiều sai phạm trong hoạt động tư vấn du học

(Congannghean.vn)-Thời gian vừa qua, nhiều công ty, chi nhánh và trung tâm tư vấn du học trên địa bàn TP Vinh đã có nhiều sai phạm trong hoạt động tư vấn du học. Mặc dù các cơ quan chức năng liên quan đã có nhiều biện pháp quyết liệt chấn chỉnh, nhưng hoạt động tư vấn du học vẫn còn những bất cập, làm ảnh hưởng đến quyền lợi của người dân.

Công ty CP Hợp tác quốc tế Jasa - một trong những trung tâm tư vấn du học vừa xảy ra “lình xình” với người học

Ngày 6/8/2018, em Phan Thị Hà (SN 2000) trú tại xã Cổ Đạm, huyện Nghi Xuân, tỉnh Hà Tĩnh tìm đến Công ty CP Hợp tác quốc tế Jasa, địa chỉ tại Đại lộ Lê Nin, TP Vinh để tìm hiểu về chương trình vừa học vừa làm tại Nhật Bản. Tại đây, sau khi nghe lời giới thiệu của nhân viên trung tâm, Hà đã đồng ý ký vào Hợp đồng hướng dẫn du học số 88/T4-2019-HĐ-Jasa, với “phí xử lý hồ sơ” là 15 triệu đồng. Mặc dù trong “Hợp đồng hướng dẫn du học” có nội dung “Người bảo lãnh tài chính”, ghi tên mẹ của cháu Hà là chị Nguyễn Thị Hoài, người này chưa ký vào hợp đồng, công ty vẫn thu tiền người học.

Không những thế, sau 3 ngày theo học tiếng, do hoàn cảnh gia đình khó khăn (bố mất, mẹ và các anh chị đi làm công nhân ở miền Nam, Hà ở với ông bà nội trên 70 tuổi), em Phan Thị Hà đã tìm đến Công ty để thanh lý hợp đồng, xin rút hồ sơ nhưng không được trả lại số tiền 15 triệu đồng. Chỉ đến khi truyền thông vào cuộc, mới đây, đại diện Công ty mới tìm đến tận nhà để trả lại số tiền nói trên cho gia đình.

Thống kê cho thấy, hiện nay trên địa bàn TP Vinh có 39 cơ sở, trung tâm tư vấn du học. Tính chung cả trên địa bàn toàn tỉnh, hiện có 58 đơn vị được Sở Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) cấp giấy phép hoạt động kinh doanh dịch vụ tư vấn du học và thị trường chủ yếu là Nhật Bản, Hàn Quốc, Canada, Australia, Đức, Thái Lan… Trước nhu cầu đi du học hoặc đi nước ngoài theo diện vừa học vừa làm của nhiều người, các công ty tư vấn du học đã “trăm hoa đua nở”, mọc lên nhan nhản trên địa bàn TP Vinh. Bên cạnh một số công ty có kinh nghiệm và uy tín, nhiều công ty, tổ chức và chi nhánh tư vấn du học đã có nhiều sai phạm. Đơn cử, Công ty CP Tư vấn du học Kokono, địa chỉ tại số 14, đường Nguyễn Trung Ngạn, TP Vinh chưa có giấy phép hoạt động và người tư vấn du học của đơn vị này cũng chưa có chứng chỉ tư vấn được cơ quan chức năng cấp nhưng vẫn ngang nhiên hoạt động nhiều năm nay.

Năm 2017, cơ quan chức năng đã quyết định thu hồi giấy chứng nhận 2 đơn vị vì hoạt động không hiệu quả. Trong 3 năm (2016 - 2018), tỉnh Nghệ An đã đình chỉ 13 đơn vị tư vấn du học trên địa bàn. Những bất cập liên quan đến hoạt động du học đã được chỉ ra tại Hội nghị tổng kết công tác tư vấn du học năm 2017 và phương hướng, nhiệm vụ năm 2018, được tổ chức vào tháng 3/2018. Cụ thể, nhiều đơn vị hoạt động không đúng quy định của pháp luật; chưa cập nhật thông tin đầy đủ, thường xuyên về tình hình học tập và làm thêm của du học sinh; việc ký kết hợp đồng giữa các đơn vị tư vấn du học đối với các đối tác nước ngoài chưa rõ ràng; một số đơn vị tổ chức dạy ngoại ngữ không đúng chức năng, tình trạng “độc quyền” trong tuyển sinh du học gây khó khăn cho học sinh; còn xảy ra tình trạng nhiều công ty hoạt động nhưng không đăng ký qua Sở GD&ĐT; nhiều công ty khác thu phí cao.

Bên cạnh đó, hiện nay, vì mục tiêu cạnh tranh, thu hút người đi du học nên có không ít công ty, chi nhánh tư vấn du học đã không cung cấp thông tin rõ ràng cho học sinh; tư vấn về ngành nghề du học không chính xác dẫn đến tuyên truyền hình thức “du học tự túc” thành “du học vừa học vừa làm” (Du học hiện nay chỉ có 2 hình thức học bổng và tự túc, chứ ở nước ngoài không có hệ vừa học vừa làm - P.V), không đúng theo quy định của nước ngoài. Thậm chí, một số nhân viên tham gia bồi dưỡng ngoại ngữ cho học sinh chỉ mới tốt nghiệp THPT, không có nghiệp vụ sư phạm; một số đơn vị, nhân viên tư vấn chưa được bồi dưỡng nghiệp vụ tư vấn du học; một số lưu học sinh bỏ trốn nhưng trung tâm tư vấn không có biện pháp xử lý… Liên quan đến vấn đề này, trong năm 2017, Công an tỉnh Nghệ An đã điều tra, xác minh, khởi tố 8 bị can liên quan đến hoạt động du học về các tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản, tổ chức cho người khác trốn đi nước ngoài.

Để chấn chỉnh tình trạng này, ngày 31/8/2018, Ban Văn hóa và Xã hội - HĐND tỉnh Nghệ An đã làm việc với Sở GD&ĐT. Bên cạnh việc nêu ra các giải pháp để chấn chỉnh, khắc phục những bất cập nói trên, thời gian tới, Sở GD&ĐT cũng chú trọng đến công tác thẩm định giáo trình, gắn với kiểm tra chất lượng đào tạo và tạo các điều kiện để các trung tâm thi đua, cạnh tranh lành mạnh. Đồng thời, yêu cầu các đơn vị tư vấn công khai các khoản phí, kinh phí qua từng năm học tiếng và lên học nghề, học ngành tại nước bạn, để các gia đình chủ động về nguồn tài chính. Đặc biệt, sẽ xử lý nghiêm các trung tâm chưa cấp phép mà vẫn hoạt động.