Quản lý phương tiện vận tải khách quốc tế: Còn buông lỏng!

(Congannghean.vn)-Trong khi hoạt động vận tải khách nội địa ngày càng được siết chặt thì từ lâu, tại nhiều địa phương, tình trạng xe khách “dù” mang BKS Lào chạy tuyến quốc tế vẫn ngang nhiên hoạt động. Điều này làm thất thu nguồn thuế Nhà nước, gây khó khăn cho công tác quản lý; đồng thời ảnh hưởng tới sự cạnh tranh của các doanh nghiệp “chân chính” và tiềm ẩn TNGT khi chất lượng các phương tiện không đảm bảo.

Xe ngoại hoạt động “chui”

Xã Diễn Tháp, huyện Diễn Châu lâu nay được biết đến với việc “nở rộ” nhiều lao động làm ăn ở nước bạn Lào trên nhiều lĩnh vực. Theo đó, một đội quân xe khách đã xuất hiện trên các tuyến đường theo hành trình Lào - Việt để phục vụ nhu cầu đi lại của các lao động. Qua quan sát, chúng tôi chứng kiến cảnh hàng chục xe BKS Lào tập kết thành hàng dài đang bốc, xếp đủ các loại hàng hóa như: Đệm, nồi niêu, xô chậu… Hàng được chất kín trong gầm xe, xếp ngất ngưởng trên nóc xe, thậm chí là gầm ghế, ghế xe.

Xe “dù” BKS Lào ở xã Diễn Tháp, huyện Diễn Châu

Thực trạng này không chỉ diễn ra ở Diễn Tháp mà còn ở nhiều xã trên địa bàn như: Diễn Hồng, Diễn Kỷ, Diễn Thái (huyện Diễn Châu); Hợp Thành, Đô Thành (huyện Yên Thành). Qua tìm hiểu được biết, BKS, giấy tờ những chiếc xe này đều do nước bạn Lào cấp, chủ quản cũng là người Lào, nhưng hầu hết đều do người Việt Nam điều hành dưới 2 dạng: Mua rồi nhờ người Lào đứng tên hoặc thuê lại xe của người Lào. Mọi thủ tục, giấy tờ, kiểm định đều được làm ở Lào, còn các thủ tục đăng ký kinh doanh vận tải ở Việt Nam như giấy đăng ký kinh doanh, đăng ký bến bãi, luồng tuyến, bảo hiểm hành khách… đều không có.

Theo thống kê, trên địa bàn tỉnh có khoảng 35 xe ôtô mang BKS Lào hoạt động vận tải hành khách nhưng chưa được cơ quan có thẩm quyền chấp thuận tuyến. Hoạt động vận tải hành khách của các xe này khiến cho tình hình trật tự ATGT trên địa bàn diễn biến phức tạp, gây bức xúc trong dư luận, ảnh hưởng đến hoạt động vận tải của những đơn vị đã được cấp phép. Để đảm bảo trật tự ATGT trên địa bàn, thời gian qua, với chức năng quản lý Nhà nước về hoạt động vận tải, Sở GTVT đã đề nghị UBND tỉnh thành lập đoàn kiểm tra liên ngành tiến hành kiểm tra các xe ôtô mang BKS Lào hoạt động vận tải hành khách trái phép trên địa bàn.

Vụ nổ xe khách chạy tuyến Nghệ An - Lào khiến 8 người Việt tử vong - Ảnh: Internet

Cụ thể, ngày 14/12/2015, Thanh tra Sở GTVT có Tờ trình số 3499 và Tờ trình 1498 ngày 30/5/2016. Tại các Tờ trình này, Sở GTVT nêu rõ: Mặc dù Sở đã tăng cường các biện pháp nhằm siết chặt quản lý hoạt động của các loại xe vận tải hành khách, trong đó có các xe chạy tuyến Lào nhưng do vướng mắc về hành lang pháp lý nên không thể giải quyết triệt để. Thậm chí, tình trạng xe khách chạy tuyến Lào hoạt động trái phép có xu hướng gia tăng.

Ông Võ Xuân Thanh, Phó Giám đốc Công ty cổ phần Bến xe Nghệ An cho biết: Qua khảo sát trực tiếp, trong số các xe BKS Lào hoạt động trên địa bàn tỉnh, chỉ có khoảng 1/3 số xe chấp hành quy định tuyến là vào Bến xe Vinh và bến xe Chợ Vinh, số còn lại là hoạt động “chui, dù”. Thực tế này diễn ra trong thời gian dài nhưng chưa có giải pháp hữu hiệu. Điều này không chỉ gây khó khăn trong công tác quản lý, thất thu tiền thuế của Nhà nước mà luôn tiềm ẩn nhiều nguy cơ về TNGT. Bên cạnh đó, hoạt động của các xe BKS Lào không tuân thủ quy định vận tải hành khách còn gây bức xúc cho các doanh nghiệp làm ăn chân chính. Trong khi các doanh nghiệp hợp pháp hàng tháng đều phải đóng thuế, phí thì những xe BKS Lào hoạt động “chui” lại không thực hiện nghĩa vụ tài chính nào đối với Nhà nước. Điều này tạo ra sự cạnh tranh không lành mạnh trên lĩnh vực vận tải hành khách.

Mạnh tay với xe Lào “dù”

Theo ông Nguyễn Văn Hùng, Chủ tịch Hiệp hội Vận tải ôtô Nghệ An, hiện nay, vận tải khách tuyến nội địa đang được các cơ quan chức năng siết chặt quản lý. Theo đó, các doanh nghiệp tham gia hoạt động vận tải đều được lực lượng chức năng kiểm tra, giám sát chặt chẽ về việc tuân thủ, đảm bảo các quy định về giấy phép kinh doanh, đăng ký vận tải, bến bãi, niêm yết giá cước, luồng tuyến, sức khỏe lái xe, giám sát hành trình, giấy phép hành nghề của lái xe… Thế nhưng, về loại hình vận tải quốc tế, tuyến Nghệ An - Lào dường như vẫn còn buông lỏng, mặc dù phía doanh nghiệp quản lý, khai thác hoạt động này là Công ty Cổ phần Bến xe Nghệ An đã nhiều lần trực tiếp về các địa phương, thống kê danh sách các xe BKS Lào chạy “dù”, sau đó đã có văn bản gửi Tổng cục Đường bộ, UBND tỉnh, Sở GTVT...

Ông Nguyễn Viết Hùng, Trưởng phòng Quản lý vận tải, Sở GTVT Nghệ An cho biết, đơn vị rất quan tâm tới công tác quản lý các phương tiện BKS Lào chạy tuyến Nghệ An – Lào. Theo đó, hàng năm, Sở GTVT đã ban hành rất nhiều văn bản gửi Tổng cục Đường bộ Việt Nam, UBND tỉnh, Ban ATGT tỉnh; thậm chí gửi cho Cục Vận tải, Bộ Công chính và Vận tải nước CHDCND Lào, chỉ đạo và phối hợp chỉ đạo các lực lượng chức năng xử lý và phối hợp xử lý những phương tiện không tuân thủ quy định pháp luật nước sở tại. Ngày 14/2/2015, UBND tỉnh ban hành Văn bản số 1038/UBND-NC, chỉ đạo Công an các  tỉnh, Sở GTVT, UBND các huyện, thành, thị… tăng cường công tác kiểm tra, xử lý nghiêm phương tiện kinh doanh vận tải hành khách trái phép, trong đó có xe khách BKS Lào.

Trong đó nêu rõ, chỉ đạo các lực lượng chức năng tăng cường công tác kiểm tra, xử lý phương tiện “chạy dù”, chạy không đúng luồng tuyến. Nếu địa phương nào để xảy ra tình trạng xe “chạy dù”, “bến cóc” thì người đứng đầu địa phương đó sẽ phải chịu hoàn toàn trách nhiệm. “Ngoài tuân thủ các hiệp định thư, nghị định thư của 2 nước Việt Nam và Lào, những xe chạy tuyến quốc tế còn phải tuân thủ quy định pháp luật của nước sở tại. Do đó, để chấn chỉnh thực trạng trên, các lực lượng chức năng có thẩm quyền, đặc biệt là chính quyền địa phương cần vào cuộc một cách quyết liệt”, ông Nguyễn Viết Hùng cho biết thêm.

Trao đổi về vấn đề này, ông Nguyễn Quế Sự, Phó Giám đốc Sở GTVT Nghệ An cho biết: Trước thực trạng xe “dù” BKS Lào hoạt động gây nhiều hệ lụy cho xã hội, ngày 7/6/2016, UBND tỉnh đã ban hành Quyết định số 2607/QĐ-UBND về việc thành lập đoàn liên ngành (gồm Công an tỉnh, Thanh tra giao thông...)  kiểm tra hoạt động vận tải khách bằng xe ôtô trong nước và xe ôtô mang BKS nước ngoài trên địa bàn tỉnh. Đoàn liên ngành có nhiệm vụ kiểm tra các tổ chức, cá nhân và phương tiện trong việc chấp hành các quy định của pháp luật về kinh doanh vận tải khách bằng ôtô mang BKS trong nước và xe ôtô mang BKS nước ngoài.

Song song với đó, xử lý nghiêm minh, đúng quy định đối với tất cả các xe ôtô vận tải khách có hành vi vi phạm (kể cả xe mang BKS nước ngoài) theo quy định tại Nghị định số 171, Nghị định số 107 của Chính phủ và các quy định khác của pháp luật có liên quan. Trong đó, đặc biệt chú trọng kiểm tra xử lý các hành vi: Xe không có hoặc không gắn phù hiệu; chạy sai hành trình, lịch trình vận tải; đón, trả khách sai quy định; tranh giành khách, thu tiền của khách sai quy định; chở quá số người quy định; xe ôtô kinh doanh vận tải khách không thực hiện đăng ký kinh doanh theo quy định; tiêu chuẩn, điều kiện kỹ thuật của xe.