Khó đạt các tiêu chí đặc thù

(Congannghean.vn)-Trong những năm qua, thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới (NTM), nhiều địa phương trên cả nước, trong đó có Nghệ An đã huy động cả hệ thống chính trị vào cuộc. Nhiều địa phương đã có cách làm hay, phát huy tốt nội lực cũng như tranh thủ sự giúp đỡ của các tổ chức xã hội để hoàn thành các tiêu chí đề ra. Tuy nhiên, theo đánh giá chung, tại các xã ven biển trên địa bàn tỉnh, nhiều tiêu chí đặc thù rất khó có thể hoàn thành theo mục tiêu đề ra.

Với tổng chiều dài khoảng 82 km đường bờ biển và có 45 xã sinh sống trên diện tích hơn 29.000 ha, trong những năm qua, việc đẩy mạnh quá trình xây dựng NTM ở các địa phương ven biển đang được thực hiện một cách đồng bộ, sát với thực tế.

Công tác huy động sức dân, tranh thủ sự quan tâm, đầu tư của cấp trên đang được các xã ven biển triển khai cụ thể vào cuộc sống. Nhiều xã ven biển với đặc thù riêng về điều kiện kinh tế - xã hội nên đã có những cách làm khác nhau để cùng chung tay xây dựng NTM. Từ đó, đời sống dân sinh ngày càng được cải thiện, các tiêu chí về văn hoá - giáo dục - y tế, ANTT… được nâng cao rõ rệt.

Tuy nhiên, ở các xã ven biển của tỉnh Nghệ An hiện vẫn còn gặp nhiều khó khăn, vướng mắc trong quá trình xây dựng các tiêu chí mang tính đặc thù để về đích NTM theo như kế hoạch đề ra.

Cụ thể, nhiều tiêu chí như đường giao thông, nhà sinh hoạt cộng đồng, mật độ dân cư, vệ sinh môi trường… đối với các địa phương ven biển rất khó có thể đạt được. Theo phân tích của các cơ quan chức năng, vì nhiều nguyên nhân khác nhau như truyền thống, tập tục sinh sống của người dân, trách nhiệm quản lý quy hoạch xây dựng nhà ở của chính quyền các cấp còn quá lỏng lẻo. Vì vậy, hậu quả để lại sẽ rất khó khắc phục.

Đơn cử, ở xã Quỳnh Lập, TX Hoàng Mai, các tiêu chí như môi trường, đường giao thông nông thôn, xây dựng cơ sở hạ tầng hiện khó có thể đạt được. Với diện tích hơn 22 km², dân số khoảng 10.500 người, mật độ hơn 470 người/km², Quỳnh Lập là xã có mật độ dân số quá cao so với các địa phương khác. Đồ án quy hoạch xây dựng NTM được các cấp phê duyệt từ tháng 6/2012 nhưng đến nay, nhiều hạng mục vẫn chưa thể triển khai hoàn thiện.

Ngay như tuyến đường giao thông chính của xã vẫn chưa được tiến hành xây dựng, nâng cấp. Chính vì vậy, việc đi lại của người dân địa phương gặp rất nhiều khó khăn. Chưa kể, chợ trung tâm thương mại, nhà sinh hoạt cộng đồng của từng thôn, xóm, hệ thống phòng học của các trường tại nhiều địa phương vẫn chưa thể triển khai hoàn thiện.

Khi tiến hành đối chiếu những tiêu chí nói trên ở các xã: Tiến Thuỷ, Quỳnh Long, Quỳnh Thuận, Sơn Hải của huyện Quỳnh Lưu thì việc thực hiện vẫn đang gặp rất nhiều khó khăn. Với đặc thù người dân sống chủ yếu bằng ngư nghiệp nên ngay từ khâu tuyên truyền, phổ biến quá trình xây dựng NTM đối với bà con cũng khó thống nhất theo tinh thần chỉ đạo chung.

Nhiều xã ven biển hiện nay vẫn chưa có quỹ đất để xây dựng chợ, bến bãi, đường giao thông nông thôn (ảnh chụp tại xã Tiến Thuỷ, huyện Quỳnh Lưu)

Qua tìm hiểu, các cấp chính quyền ở các địa phương này không thể triển khai việc huy động sức dân để làm đường giao thông nông thôn. Lý do được đưa ra ngoài nguyên nhân khách quan, người dân ở đây cho rằng, làm đường rộng, bê tông hoá vẫn chưa cần thiết bởi hàng ngày họ đều sinh sống và làm việc ngoài biển.

Một nguyên nhân nữa là do tình trạng “đất chật, người đông” nên việc người dân tự ý lấn chiếm hành lang, chỉ giới an toàn giao thông để xây dựng nhà cửa từ nhiều thế hệ trước tồn tại cho đến ngày nay. Vì vậy, ở các địa phương ven biển, việc mở rộng đường cho xe cơ giới đi vào tận ngõ xóm vẫn đang bế tắc. Điều này đã làm cho quá trình xây dựng NTM ở các xã ven biển trên địa bàn Nghệ An chậm tiến độ. Thậm chí, nhiều xã hiện nay mới chỉ đạt khoảng 30% tiến độ các tiêu chí đề ra.

Ông Nguyễn Xuân Dinh, Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Quỳnh Lưu cho biết: Khó khăn lớn nhất đối với các xã ven biển trên địa bàn trong quá trình xây dựng NTM hiện nay là nguồn quỹ đất để phục vụ xây dựng các công trình cơ bản không còn. Tại một số xã có mật độ dân số đông như: Tiến Thuỷ, Sơn Hải, Quỳnh Long…, công tác giải phóng mặt bằng để làm đường giao thông nông thôn, chợ, trường học… hiện gặp nhiều vướng mắc. Việc tuyên truyền, vận động người dân vùng biển tự nguyện đóng góp, tham gia vào quá trình xây dựng NTM là vấn đề nan giải đang tồn tại hiện nay.

Không chỉ ở Quỳnh Lưu mà tại các huyện như Diễn Châu, Nghi Lộc…, để đưa các xã sớm cán đích NTM cũng không phải dễ dàng. Được biết, trong thời gian qua, công tác hỗ trợ kinh phí, xi măng phục vụ các xã ven biển xây dựng NTM đã được triển khai. Tuy nhiên, nhiều xã ven biển gặp khó trong quá trình thực hiện do không có quỹ đất để xây dựng.

Nhằm từng bước giải quyết những khó khăn, vướng mắc trong quá trình xây dựng NTM ở các xã ven biển, ngoài việc đẩy mạnh công tác tuyên truyền, các cấp chính quyền cần quan tâm đến đầu tư phân kỳ. Nghĩa là, đối với những tiêu chí khó đạt thì cần phải tháo gỡ từng phần một và cái gì dễ phải hoàn thiện trước.

Ngoài ra, cần xây dựng mô hình điểm đối với các xã ven biển nhằm rút ra bài học kinh nghiệm để nhân rộng. Đặc biệt, các tiêu chí như vệ sinh môi trường, y tế… là những tiêu chí đặc thù đối với các xã ven biển cần được đẩy nhanh triển khai thực hiện và giữ vững.