Bộ GTVT: Chưa triển khai máy bay không người lái vì hạ tầng không đồng bộ

Việc cấp phép phát sóng Internet trên máy bay đang gặp nhiều trở ngại do hệ thống luật pháp về đảm bảo an ninh mạng.

Ngày 15/11/2017, đoàn công tác của Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) do ông Đàm Bạch Dương, Vụ trưởng Vụ Công nghệ cao, làm trưởng đoàn đã có buổi làm việc với Bộ Giao thông Vận tải (GTVT). Buổi làm việc nhằm kiểm tra tình hình thực hiện Chỉ thị số 16/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ về việc tăng cường năng lực tiếp cận Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4  (CMCN 4.0) giữa Bộ KH&CN và các Bộ, Ngành liên quan.

Toàn cảnh buổi làm việc.

CMCN 4.0 hiện diện ở nhiều lĩnh vực

Trao đổi tại buổi làm việc, đại diện Viện KH&CN - Bộ GTVT, cho rằng không chỉ đến bây giờ, ngành GTVT mới tiếp cận với những công nghệ liên quan đến CMCN 4.0. Các công nghệ này đã hiện diện trong nhiều lĩnh vực như đường sắt, hàng không, đường thủy... Ví dụ như tính đến cuối tháng 8/2017, Bộ đã hoàn thành xây dựng và đưa vào sử dụng 129/145 dịch vụ công trực tuyến mức độ 3, đạt tỷ lệ 88,96%.

Ngoài ra, Bộ đã xây dựng hệ thống và hướng dẫn thực hiện qua mạng điện tử trên toàn quốc đối với cấp, đổi giấy phép lái xe; cấp, đổi giấy phép kinh doanh vận tải và cấp, đổi biển hiệu, phù hiệu xe ô tô. Hệ thống đã chính thức triển khai sử dụng tại 59/63 Sở Giao thông vận tải trên toàn quốc. Tính đến ngày 14/9/2017, đã có 51.782 hồ sơ thực hiện theo hình thức trực tuyến, hoàn thành giải quyết 47.484 hồ sơ (đạt tỷ lệ trên 92%)…

Để rút ngắn thời gian kiểm tra chất lượng phương tiện, thiết bị nhập khẩu, Cục Đăng kiểm Việt Nam - thuộc Bộ GTVT, đã áp dụng phương thức kiểm tra, đánh giá tại nguồn (kiểm tra tại nước xuất khẩu) đối với các sản phẩm xe cơ giới, tàu biển và vật liệu, trang thiết bị dùng cho tàu biển và công trình biển. Ngoài ra, Cục cũng đang triển khai dịch vụ công trực tuyến cho chứng nhận xe cơ giới nhập khẩu, qua đó góp phần rút ngắn thời gian thông quan hàng hóa nhập khẩu.

Đề xuất một đề án tổng thể về CMCN 4.0

Tuy nhiên, Bộ GTVT cũng nhận định bước đầu về thách thức của ngành GTVT nước ta trong thời đại phát triển của CMCN 4.0. Đó là: Với đặc thù về vị trí địa lý, GTVT nước ta có đầy đủ cả 5 lĩnh vực đường bộ, đường sắt, đường thủy nội địa, đường biển và đường hàng không. Tuy nhiên từng lĩnh vực chưa được phát triển toàn diện, một số lĩnh vực còn ở trình độ thấp.

Theo như ý kiến của đại diện Cục Hàng không Việt Nam, có nhiều công nghệ đưa vào Việt Nam nhưng không thể phát huy do sự thiếu đồng bộ về hạ tầng hay sự không theo kịp về cơ sở pháp lý. Đơn cử như việc cấp phép phát sóng Internet trên máy bay cũng đang gặp nhiều trở ngại do hệ thống luật pháp về đảm bảo an ninh mạng. Hoặc như hệ thống máy bay không người lái khó có thể phát huy vì hạ tầng đường bay không đáp ứng được.

Công tác đăng kiểm đang được áp dụng nhiều công nghệ hiện đại

Thực tế cho thấy hiện nay, nước ta vẫn chưa có được hệ thống đường bộ cao tốc (mới chỉ có một số tuyến ngắn với tổng chiều dài khoảng 800km; chưa có đường sắt tốc độ cao; hệ thống cảng hàng không, cảng biển khai thác chưa thật hiệu quả; hệ thống cảng thủy nội địa chưa đồng bộ,... Đặc biệt là tính kết nối giữa các phương thức vận tải còn thấp, gánh nặng về vận tải đang dồn lên đường bộ khiến cho phí vận tải bình quân cao.

Bên cạnh đó, tốc độ đô thị hóa nhanh, đặc biệt là ở thành phố lớn trong khi hệ thống giao thông đô thị còn nhiều bất cập, thiếu các phương thức vận tải công cộng (tàu điện ngầm, đường sắt đô thị...), hệ thống xe buýt chưa hiệu quả, người dân vẫn có thói quen sử dụng phương tiện cá nhân để di chuyển dẫn tới nạn ùn tắc giao thông tại các đô thị lớn.

Thêm vào đó, những yếu kém về hạ tầng và ý thức của người dân trong tham gia giao thông nên tai nạn giao thông vẫn còn ở mức độ cao. Nạn ùn tắc giao thông kéo theo hệ lụy ô nhiễm môi trường, gây biến đổi khí hậu, nước biển dâng cao.

Ngoài ra, do hạn chế về nguồn lực, cơ chế chính sách thu hút vốn đầu tư theo hình thức đối tác công tư (BOT, BT,…) còn nhiều bất cập, hệ thống hạ tầng giao thông không đồng bộ gây khó khăn cho việc ứng dụng các khoa học - công nghệ mang tính kết nối vào trong ngành GTVT.

Chia sẻ về những khó khăn hạn chế này, ông Đàm Bạch Dương, Vụ trưởng Vụ Công nghệ cao - Bộ KH&CN, cho rằng với thực trạng công nghệ phát triển không đồng đều ở các lĩnh vực, khó có thể áp dụng chính sách một cách chung chung.

Nhiều đại biểu tham gia buổi làm việc đều nhất trí cho rằng, các Bộ, Ngành nên cùng phối hợp, soạn thảo và đề xuất 1 đề án tổng thể liên quan đến CMCN 4.0. Bộ KH&CN với vai trò là cơ quan đầu mối tổng hợp báo cáo, phối hợp với các Bộ, ngành có liên quan nghiên cứu, đề xuất Chính phủ phương án huy động và sử dụng nguồn lực để triển khai các nhiệm vụ, đặc biệt là nghiên cứu, ứng dụng khoa học, đổi mới công nghệ, hỗ trợ doanh nghiệp nâng cao năng lực hấp thụ các công nghệ mới, chuyển đổi thành công sang mô hình doanh nghiệp số...

Trước mắt, cân nhắc bố trí kinh phí ngân sách từ nguồn sự nghiệp khoa học và công nghệ hàng năm để triển khai một số nhiệm vụ điều tra, khảo sát, nghiên cứu phục vụ các nội dung nêu trên.