Khoa học - Công Nghệ

Chấn động: Vắc xin AIDS cứu 5 bệnh nhân 'sạch' HIV trong 7 tháng

TIN LIÊN QUAN
Đối tượng nhiễm HIV buôn ma túy sa lưới Xóa bỏ mặc cảm, kỳ thị với người nhiễm HIV Sáng chế mới: Phát hiện sớm HIV chỉ sau 1 tuần phơi nhiễm

Sau khi được điều trị một loại vắc xin mới trải qua từ 1 tháng rưỡi đến 7 tháng, 5 người nhiễm HIV không còn mang virus chết người này trong cơ thể. Đây là một thành tựu mới của ngành Y học thế giới - là niềm hy vọng sáng ngời của khoảng 227 nghìn bệnh nhân HIV Việt Nam.

Hình ảnh qua kính hiển vi điện tử của virus HIV

Hãng Reuters đưa tin ngày 25/2 (giờ VN), trong cuộc thử nghiệm kéo dài hơn 3 năm, các nhà khoa học thuộc Viện Nghiên cứu AIDS IrsiCaixa ở Barcelona (Tây Ban Nha) đã kết hợp hai loại vắc xin HIV mới với một loại thuốc thường được dùng để điều trị ung thư. Có 13 người tham gia nghiên cứu đã dùng thuốc kháng ARV trung bình 3 năm. Các nhà khoa học tiêm cho những người tham gia một loạt 3 mũi vắc xin và họ ngừng dùng ARV. 

 

Sau quá trình điều trị, các nhà nghiên cứu không còn phát hiện virus HIV trong 5 trên tổng số 13 bệnh nhân HIV tham gia, và nhận thấy hệ miễn dịch của những người này đã chặn đứng sự lan truyền của virus. Đặc biệt, 5 người này đã không phải sử dụng thuốc kháng trong thời gian từ 1,5 đến 7 tháng liên tục do lượng virus bị khống chế ở mức dưới 2.000 bản/ml máu, là ngưỡng mà WHO khuyến cáo bệnh nhân phải điều trị ARV.

 

Tiến sĩ Steven Deeks, nhà nghiên cứu HIV/AIDS thuộc Đại học California, Mỹ nhận xét, trong số trên 60 thử nghiệm vắc xin trị liệu cho đến nay, đây là lần đầu tiên một loại vắc xin đã kích thích được hệ miễn dịch một cách “có ý nghĩa”.

 

Tiến sĩ Beatriz Mothe - Trưởng nhóm nghiên cứu, thì khẳng định, nhóm của bà “đang trên con đường đúng đắn” để phát triển một liệu pháp điều trị có thể thay thế cho thuốc kháng virus ARV mà bệnh nhân HIV phải dùng hằng ngày hiện nay. Theo bà, trong những nghiên cứu với vắc xin trị liệu trước đây, tối đa chỉ 10% số người nhiễm được kiểm soát lượng virus trong thời gian không lâu hơn 4 tuần. Còn trong nghiên cứu ở Barcelona, tỉ lệ này là 38% với thời gian kiểm soát virus HIV lên tới 7 tháng.

 

Trong suốt 30 năm qua, cuộc tìm kiếm một loại vắc xin phòng bệnh AIDS đã thôi thúc nhiều nỗ lực y học và các nguồn đầu tư khổng lồ, nhưng vẫn chưa loại vắc xin nào được đưa ra thị trường. Sau khi những nỗ lực đầu tư đều không thể đưa đến một loại vắc xin chủ lực giúp ngăn ngừa lây nhiễm HIV, các nhà nghiên cứu ở Barcelona đã quyết định thử nghiệm các loại vắc xin trị liệu (tức là tiêm cho người bệnh đã lây virus, thay vì tiêm cho người khoẻ để chống lây virus).

 

Mục đích là giúp những người đã nhiễm HIV chống chọi được với virus này trong nhiều tháng hoặc nhiều năm mà không cần thuốc ARV.

 

“Có bằng chứng rằng nhờ tiêm vắc xin trị liệu, chúng tôi có thể thực sự ‘dạy’ các tế bào T của cơ thể chúng ta cách kiểm soát virus” - tiến sĩ Beatriz Mothe nhấn mạnh - “Đây là lần đầu tiên chúng tôi chứng kiến vắc xin này có tác dụng ở con người”.

 

Trên thế giới hiện nay có khoảng 18 triệu người đang dùng thuốc kháng ARV để làm chậm lại quá trình phát triển của HIV. Nhưng những loại thuốc kháng này đều đắt đỏ và có thể gây ra những hiệu ứng phụ khó chịu. Bệnh nhân cũng cần phải nhớ uống đều đặn hằng ngày, có khi phải uống suốt đời. Ông Mitchell Warren, Giám đốc điều hành Liên minh Ủng hộ điều chế vắc xin AIDS (AVAC) cho rằng, mặc dù nghiên cứu được tiến hành trên quy mô nhỏ nhưng thành công của nó là “thú vị và quan trọng”. “Những hệ thống lâu dài không đòi hỏi uống thuốc hằng ngày có thể  đẩy nhanh quá trình giúp 37 triệu bệnh nhân HIV thoát khỏi virus này- đó sẽ là cơ hội lớn để dập tắt cơn đại dịch”, ông nói.

 

Riêng ở Việt Nam, trường hợp nhiễm HIV đầu tiên phát hiện là vào cuối tháng 12/1990, cho đến ngày 30/6/2016, số người nhiễm HIV là 227.225; phát hiện mới là 3.684; số người nhiễm HIV chuyển sang giai đoạn AIDS là 88.753; số người nhiễm HIV đã tử vong là 89.210. Riêng từ đầu năm đến cuối tháng 6/2016, có 3.654 người nhiễm HIV hiện đang còn sống, số bệnh nhân AIDS là 2.366 và số tử vong vì AIDS là 864.

 

Bệnh nhân HIV còn sống đang tập trung tại 10 tỉnh, thành phố sắp xếp theo thứ tự như sau: TP.HCM là 54.705 người, Hà Nội 21.316, Thái Nguyên 7.502, Sơn La 7.326, Hải Phòng 7.282, Nghệ An 6.521, Đồng Nai 6.156, Thanh Hóa 5.493, An Giang 5.240 và Quảng Ninh 5.230 người.

 

Tỷ lệ nhiễm HIV toàn quốc theo số báo cáo là 253 người trên 100.000 dân, phát hiện mới đa số thuộc độ tuổi từ 20-40. Những năm gần đây lây nhiễm HIV chủ yếu qua đường quan hệ tình dục.

 

Kết quả này đã mở ra hy vọng về những nghiên cứu sâu rộng hơn có thể giúp ngăn ngừa căn bệnh xuyên thế kỷ mà bệnh nhân không cần phải dùng thuốc kháng virus (ARV) hằng ngày như hiện nay. Nay với loại vaccine mới, những bệnh nhân HIV-AIDS đã thấy ánh sáng le lói cuối đường hầm.