Mới đây, các nhà khoa học thuộc trường Đại học Justus-Liebig ở Giessen, Đức đã đưa ra dự đoán, chu kỳ hoạt động của hiện tượng El Nino có thể đạt đỉnh vào năm nay và 2014 sẽ là năm nóng nhất trong lịch sử dự báo khí tượng.
 |
| El Nino có thể gây ra các thảm họa thiên nhiên như lũ lụt, hạn hán... |
75% khả năng El Nino xảy ra cuối năm nay
Trong khí tượng học, hiện tượng El Nino được gọi là Dao động phương Nam (Southern
oscillation). El Nino chỉ hiện tượng nóng lên dị thường của lớp nước biển bề mặt ở khu vực xích đạo trung tâm và đông Thái Bình Dương, kéo dài từ 8-12 tháng, hoặc lâu hơn, thường xuất hiện 3-4 năm 1 lần, song cũng có khi dày hơn hoặc thưa hơn. Do ảnh hưởng của hiện tượng El Nino, nhiều khu vực sẽ xuất hiện hiện tượng thời tiết cực đoan như hạn hán, cháy rừng, nhiệt độ cao... trong khi đó có khu vực lại bị nhấn chìm trong đại hồng thủy.
Bằng cách phân tích nhiệt độ nước ở phía đông Thái Bình Dương, dọc theo đường xích đạo, các nhà khoa học chỉ có thể đưa ra dự đoán về hiện tượng El Nino trước khoảng 6 tháng. Tuy nhiên, mới đây nhà khoa học Armin Bunde cùng các đồng nghiệp không sử dụng phương pháp cũ mà khảo sát nhiệt độ không khí ở toàn bộ vùng Thái Bình Dương để tìm ra mối liên hệ giữa nhiệt độ ở vùng xảy ra hiện tượng El Nino và nhiệt độ ở các khu vực khác thuộc Thái Bình Dương. Theo đó, các nhà khoa học đưa ra kết quả dự đoán, 75% khả năng hiện tượng El Nino sẽ diễn ra vào cuối năm 2014, sau khi xác định trong 2 năm qua không xảy ra hiện tượng này. Ông Andrew Watkins – người phụ trách bộ phận dự báo khí hậu thuộc Cục khí tượng Australia cho biết: “Không thể phủ nhận dấu hiệu về hiện tượng El Nino đang ngày một tăng lên, mô hình thời tiết cực đoan này có thể xuất hiện vào đầu tháng 6”.
Tuy nhiên, không phải nhà khoa học nào cũng tán thành kết luận nghiên cứu trên của các nhà khoa học Đức. Nhà khí tượng học Tim Barnett tại Viện hải dương học Scripps ở La Jolla, San Diego, Mỹ, lại cho rằng những biện pháp chuyên gia Đức sử dụng đã lỗi thời “tôi cảm thấy phương pháp nghiên cứu của họ như quay trở về những năm 1980”. Một chuyên gia khác cũng cho rằng, những nhà nghiên cứu Đức chưa xét đến tính chất vật lý trong mối quan hệ giữa khí quyển và đại dương, hình thức nghiên cứu đó chỉ mang tính thống kê về nhiệt độ. Còn chuyên gia người Nga nhận định, đây chỉ là dự đoán riêng của các nhà khoa học Đức, còn họ chưa phát hiện sự bất thường khí hậu nào.
Mối đe dọa từ khí hậu diễn biến bất thường
Được biết, không phải lúc nào El Nino cũng gây tai họa cho con người. Cách đây hơn 5.000 năm, khi hiện tượng này được ngư dân Peru phát hiện thì El Nino đồng nghĩa với “tin mừng”. Vì nước biển tăng lên đủ ấm để vi sinh vật phát triển, chúng là thức ăn cho cá biển, nhờ thế nghề đánh bắt cá ở các nước ven biển Nam Mỹ phát triển. Tuy nhiên, các nhà khoa học khí tượng dự báo, trong 10 năm tới, nhiều quốc gia sẽ phải hứng chịu các thảm họa tự nhiên như lũ lụt, hạn hán, cháy rừng,... do thời tiết cực đoan với nguyên nhân do hiện tượng El Nino bất thường ngày một tăng lên. Một nghiên cứu mới vào đầu năm 2014 được đăng trên tạp chí Sự thay đổi khí hậu tự nhiên cho thấy, sự ấm lên toàn cầu hay biến đổi khí hậu, sẽ khiến hiện tượng El Nino tăng tần suất và cường độ một cách bất thường. Lần El Nino nghiêm trọng xảy ra gần đây nhất là vào năm 1997-1998, gây mưa lớn ở Mỹ, sạt đất ở nam Peru, lốc xoáy ở châu Phi, cháy rừng ở Indonesia, hạn hán ở Australia, gây thiệt hại 35-45 tỷ USD.
Trái đất nóng lên còn khiến băng tan và mực nước biển dâng cao, đe dọa nhiều châu lục bị nước biển nhấn chìm. Các nhà khoa học Anh, Đức, Mỹ đã công bố tình trạng băng tan ở Nam cực sẽ tiếp diễn trong nhiều thập kỷ, thậm chí là thế kỷ. Trước đó, tạp chí Sự thay đổi khí hậu tự nhiên công bố một báo cáo cho biết sông băng đang tan chảy và mực nước biển sẽ tăng thêm 1cm trong vòng 20 năm. Từ năm 1992-2000, trung bình các dòng sông băng này mang đi khoảng 20 tấn băng mỗi năm. Tuy nhiên, các nhà khoa học dự báo lượng băng mất mát này sẽ còn tăng thêm và có thể lên trên mức 100 tỷ tấn mỗi năm.