(Congannghean.vn)-Lâu nay, việc quan tâm tới chính sách giao đất, giao rừng đang được thực hiện nhằm từng bước ổn định đời sống sản xuất cho người dân, giúp họ an cư lạc nghiệp. Thời gian qua, UBND tỉnh cũng đã có nhiều văn bản chỉ đạo các sở, ban, ngành, địa phương khẩn trương vào cuộc để từng bước giao đất lâm nghiệp cho người dân, giúp họ xoá đói giảm nghèo bền vững. Tuy nhiên, qua tìm hiểu thực tế thì công tác này hiện nay vẫn còn triển khai rất chậm.
 |
| Người dân rất cần các cấp sớm bàn giao đất lâm nghiệp để yên tâm sản xuất, ổn định cuộc sống lâu dài |
Từ nhiều đời nay, người dân ở các huyện miền núi như Quỳ Hợp, Quỳ Châu, Quế Phong, Con Cuông, Tương Dường, Kỳ Sơn… đều sống dựa vào rừng để tìm kế sinh nhai, từng bước thoát nghèo. Với đặc thù như vậy nên để ổn định cuộc sống, người dân miền núi rất cần đất lâm nghiệp để làm tư liệu sản xuất.
Bên cạnh đó, chủ trương giao đất giao rừng cũng nhằm mục tiêu tạo điều kiện về tư liệu sản xuất, ổn định cuộc sống lâu dài cho người dân; đồng thời góp phần cùng với Nhà nước quản lý, bảo vệ, phát triển rừng. Tuy nhiên, do áp lực về đời sống, tốc độ tăng trưởng dân số và nhiều nguyên nhân khác nên diện tích đất lâm nghiệp trên địa bàn các huyện miền núi trong những năm qua đang ngày càng bị thu hẹp. Vì vậy, để cải thiện cuộc sống, tình trạng người dân tự ý vào rừng chặt phá cây cối của các đơn vị nông, lâm trường trên địa bàn đã từng xảy ra.
Đơn cử như sự việc hàng trăm người dân ở xã Châu Bình, huyện Quỳ Châu vào chặt phá cây lâm nghiệp, lấn chiếm đất rừng thuộc diện tích của Lâm trường Cô Ba vào năm 2014. Nguyên nhân dẫn đến tình trạng này cũng do thiếu đất sản xuất khiến người dân bức xúc. Đây cũng là thực trạng đang tồn tại ở các địa phương trên địa bàn huyện Quỳ Châu trong suốt thời gian qua. Chính vì vậy, công tác giữ và bảo vệ rừng ngày càng trở nên phức tạp hơn bao giờ hết.
Trong khi đó, 7 công ty TNHH MTV trên địa bàn toàn tỉnh được giao quản lý trên 16.000 ha đất và các công ty lâm nghiệp cùng với Ban quản lý rừng phòng hộ quản lý gần 600.000 ha. Được giao quyền quản lý nguồn quỹ đất lớn là vậy, nhưng trên thực tế, các đơn vị này vẫn không thể phát huy hết vai trò, trách nhiệm của mình. Nhiều đơn vị lâm nghiệp phải giao khoán hầu hết các diện tích đất nói trên cho hộ nông trường viên sản xuất, canh tác. Còn tình trạng người dân thiếu đất sản xuất lâm nghiệp vẫn đang trở thành vấn đề “nóng” ở nhiều địa phương.
Theo thống kê sơ bộ của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, đến thời điểm hiện nay, trên địa bàn toàn tỉnh có khoảng gần 6.000 hộ thiếu đất sản xuất. Đây là một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng thiếu ăn, nghèo đói diễn ra triền miên trong thời gian qua ở những địa phương miền núi, vùng sâu, vùng xa.
Ông Sầm Văn Cường, một người dân ở bản Đôm, xã Châu Phong, huyện Quỳ Châu cho biết: “Nhà tôi có 5 miệng ăn nhưng chỉ biết sống nhờ vạt rẫy nơi bìa rừng gần nhà. Đến mùa gieo hạt, chỉ cần 2 vợ chồng làm một buổi đã hết. Các con nay đã lập gia đình riêng nhưng không có đất để làm lúa, làm rẫy và trồng rừng nữa. Nếu cứ phát rừng làm rẫy như ngày trước thì bị Nhà nước cấm không cho làm nữa. Vì thế nên bắt buộc các con tôi phải đi làm thuê ở nơi xa, cả năm mới về được một lần. Cái nghèo vẫn kéo dài mãi trong khi đất sản xuất vẫn không có để làm”.
Qua tìm hiểu thực tế tại các xã của huyện Quỳ Châu thì nhu cầu có đất lâm nghiệp để sản xuất của người dân ở đây rất lớn. Theo thống kê của Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện, thời gian qua, người dân trên địa bàn cần giao khoảng trên 14.000 ha đất với tổng số trên 4.300 hộ thuộc 10 xã. Tuy nhiên, đến thời điểm hiện nay, công tác bàn giao đất lâm nghiệp để người dân có tư liệu sản xuất vẫn đang gặp nhiều khó khăn.
Nguyên nhân do thiếu kinh phí để làm công tác đo đạc thực địa, cắm mốc và triển khai các thủ tục cần thiết đến với người dân. Hiện tại, trong tổng số diện tích đất lâm nghiệp cần bàn giao cho người dân, vẫn còn gần 470 ha chưa thể đến được với người dân. Phần lớn diện tích đất này là rừng tự nhiên nằm ở xa trung tâm xã, xa khu dân cư và có địa hình phức tạp.
Thực tế hiện nay, công tác bàn giao đất lâm nghiệp để người dân có tư liệu sản xuất, ổn định cuộc sống lâu dài vẫn rất chậm. Bên cạnh đó, tiến độ cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho người dân sau khi đã được bàn giao còn gặp nhiều vướng mắc.
Ông Võ Duy Việt, Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh cho rằng: Nguyên nhân khiến tiến độ bàn giao đất lâm nghiệp cho người dân trong thời gian qua còn chậm là do thiếu kinh phí để các huyện miền núi thực hiệc việc đo đạc địa chính. Đây cũng là khó khăn, vướng mắc hiện nay cần được sự hỗ trợ của tỉnh nhằm giúp các địa phương rà soát hồ sơ lâm nghiệp để hoàn thiện thủ tục cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho người dân yên tâm sản xuất lâu dài. Thời gian qua, trên địa bàn toàn tỉnh mới chỉ bàn giao cho người dân được hơn 8.000 ha đất lâm trường.
Trước thực trạng trên, các sở, ban, ngành và địa phương liên quan cần sớm đẩy nhanh tiến độ bàn giao đất lâm nghiệp cho người dân yên tâm sản xuất, ổn định cuộc sống lâu dài. Đặc biệt, đối với số diện tích đất rừng sau khi thu hồi từ các nông, lâm trường… cần khẩn trương bàn giao, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho người dân.
Ngoài ra, các cấp chính quyền địa phương cần nâng cao trách nhiệm hơn nữa sau khi tiếp nhận diện tích đất từ các nông, lâm trường, tránh trường hợp người dân sau khi có tư liệu sản xuất rồi bỏ hoang, gây lãng phí tài nguyên đất.