Trao đổi thêm về bài báo 'Dân lo mất đất vì huyện quy hoạch mỏ cát'

(Congannghean.vn)-Ngày 7/4/2014, chúng tôi đăng tải bài viết "Dân lo mất đất vì huyện quy hoạch mỏ cát", sau đó UBND tỉnh Nghệ An đã có Văn bản số 2398/UBND ngày 17/4/2014 chỉ đạo các sở, ban ngành liên quan kiểm tra, xác minh những vấn đề bất hợp lý trong việc bổ sung quy hoạch mỏ cát, sỏi tại xã Thành Sơn, huyện Anh Sơn mà bài báo đã phản ánh. Đến ngày 27/4/2014, Sở Xây dựng đã có Báo cáo số 910/SXD-VLXD gửi UBND tỉnh cùng các sở, ban ngành liên quan và Báo Công an Nghệ An.

Theo Báo cáo số 910/SXD-VLXD của Sở Xây dựng ngày 27/4/2014 về bài viết “Anh Sơn: Dân lo mất đất vì huyện quy hoạch mỏ cát” cho là báo phản ánh thiếu cơ sở, không đúng. Chúng tôi xin tóm tắt lại 3 nội dung trong báo cáo của Sở Xây dựng như sau:

- Thứ nhất: Phóng viên báo phản ánh việc “cấp mỏ và bãi tập kết có ảnh hưởng lớn đến việc canh tác sản xuất và đời sống của nhân dân địa phương” là không đúng. Phóng viên báo phản ánh là: “Việc cấp phép cho các doanh nghiệp khai thác cát sỏi theo quy mô lớn thì hậu quả gây nên cho người dân thôn 5 chắc sẽ rất lớn” là không đúng và thiếu cơ sở.

- Thứ hai: Việc phản ánh “tiền hậu bất nhất” trong quá trình kiểm tra, thẩm định, phê duyệt và “…lối làm việc theo kiểu trống đánh xuôi, kèn thổi ngược” như phóng viên báo nêu là còn thiếu thông tin và phản ánh không đúng.

- Thứ ba: Báo cáo số 910/SXD-VLXD của Sở Xây dựng đã kết luận và kiến nghị “quý báo cần có sự phối hợp với chính quyền địa phương và các sở, ngành liên quan để cập nhật thông tin đầy đủ để phản ánh khách quan, chính xác hơn”.

Việc bổ sung quy hoạch thăm dò, khai thác khoáng sản ở xã Thành Sơn sát với đất sản xuất khiến người dân lo lắng về nguy cơ sạt lở

Qua báo cáo của Sở Xây dựng, để bạn đọc có thể hiểu nội dung vấn đề khách quan hơn, chúng tôi xin trao đổi thêm về vấn đề này như sau:

Vấn đề thứ nhất, theo Quyết định QĐ555/QĐ-UBND ngày 14/2/2014 của UBND tỉnh, về việc bổ sung quy hoạch thăm dò, khai thác và sử dụng khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường trên địa bàn tỉnh Nghệ An thì tại khu vực xã Thành Sơn, huyện Anh Sơn được đưa vào bổ sung 3,1 ha được khoanh định bởi các điểm khép góc có tọa độ xác định cụ thể. Sau khi biết được quyết định bổ sung này, phần diện tích 3,1 ha (theo Báo cáo số 30/BC.UBND ngày 26/3/2014 của UBND huyện Anh Sơn thì diện tích 3,1 ha hiện do UBND xã Thành Sơn quản lý), mặc dù không nằm trong diện tích 50 ha bà con đang trồng mía và một số cây chủ lực khác nhưng là vị trí liền kề nên nguy cơ sạt lở, ảnh hưởng đến diện tích đất nói trên các cơ quan chức năng hiện tại chưa có báo cáo đánh giá tác động cụ thể để người dân thôn 5 (trực tiếp là những người đứng tên trong đơn) nắm rõ.

Cũng theo Báo cáo số 910/SXD-VLXD nêu là hiện tại UBND huyện Anh Sơn chưa trình các cơ quan thẩm quyền phê duyệt theo quy định. Tuy nhiên, tại Báo cáo số 30/BC.UBND ngày 26/3/2014 thì UBND huyện Anh Sơn nêu như sau: “Về vị trí quy hoạch bến, bãi tập kết cát, sỏi: Tại đất bãi bồi ven sông Con, khu vực Động Dâu - thôn 5, xã Thành Sơn, thuộc thửa đất số 212, 220, tờ bản đồ số 16, diện tích khoảng 2.000 m2… Về pháp lý: được UBND huyện đưa vào quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2011 - 2020 đã báo cáo và được Ban Thường vụ Huyện ủy thông qua tại Thông báo số 187-TB/HU ngày 7/6/2012”. Như vậy, việc UBND huyện Anh Sơn đã có chủ trương đưa vào quy hoạch bến bãi tập kết cát, sỏi nằm trong phần diện tích đất khu vực Động Dâu liền kề với 50 ha đất sản xuất của bà con thôn 5 lo sợ bị ảnh hưởng là có cơ sở.

Vấn đề thứ 2, việc “tiền hậu bất nhất” trong quá trình kiểm tra, thẩm định, phê duyệt là có cơ sở. Cụ thể, tại đợt kiểm tra (đợt 1) ngày 28/9/2013 với sự chủ trì của Sở Tài nguyên và Môi trường phối hợp với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Sở Xây dựng, Sở Giao thông Vận tải, UBND huyện Anh Sơn tiến hành kiểm tra khu vực doanh nghiệp (Công ty CP Khai thác Khoáng sản Long Thành) xin thăm dò cát, sỏi sông Con xã Thành Sơn. Qua đó, các sở, ngành liên quan đều kết luận không đề xuất cho phép khai thác cát, sỏi tại khu vực xã Thành Sơn.

Đặc biệt, ý kiến của Sở Giao thông Vận tải cho rằng: “Khu vực đang có đầu tư xây dựng công trình giao thông ở bờ trái, không phù hợp để khai thác cát xây dựng, gây nguy hiểm cho công trình giao thông”. Sau đó, ngày 22/11/2013, Sở Tài nguyên và Môi trường tiếp tục chủ trì, phối hợp với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Sở Xây dựng, Sở Giao thông Vận tải, UBND huyện Anh Sơn tiến hành kiểm tra khu vực doanh nghiệp xin thăm dò cát, sỏi sông Con xã Thành Sơn, huyện Anh Sơn.

Tuy nhiên, ở đợt kiểm tra này, đại diện Sở GTVT lại không có mặt tại hiện trường và được ghi là vắng. Trong khi đó, ở lần kiểm tra đợt 1, Sở GTVT đã nêu ý kiến là khu vực đang có đầu tư xây dựng công trình giao thông ở bờ trái. Và, theo quan sát của phóng viên trước thời điểm bài báo phát hành thì ở khu vực Động Dâu thuộc thôn 5 đang tiến hành xây dựng cầu bắc qua sông Con. Việc quy hoạch mỏ cát, sỏi tại thôn 5 sẽ ảnh hưởng đến công trình giao thông theo Khoản đ, Mục 1, Điều 28, Chương V, Luật Khoáng sản năm 2010.

Về vấn đề thứ ba, Báo cáo số 910 phản ánh quý báo, trực tiếp là tác giả không phối hợp với chính quyền, các ban ngành để phản ánh là chưa đúng. Để có những tư liệu, chứng cứ trong bài viết, tác giả đã trực tiếp làm việc với người dân thôn 5, Chủ tịch UBND xã Thành Sơn, đại diện lãnh đạo UBND huyện Anh Sơn và Phòng TNMT huyện để thu thập các văn bản liên quan. Những gì phóng viên thu thập được để phản ánh trong bài viết hoàn toàn dựa trên quan điểm phản biện xã hội khách quan chứ không phải một chiều như Báo cáo số 910 đã nêu.

Chúng tôi xin trao đổi thêm về các vấn đề xung quanh những nội dung mà Báo cáo số 910/SXD-VLXD của Sở Xây dựng ngày 27/4/2014 đã nêu để rộng đường dư luận.