Nhận được hung tin chúng tôi phóng xe đi, 30 phút vượt chặng đường 50 km chúng tôi có mặt tại xã Châu Quang, huyện Quỳ Hợp. Dừng lại hỏi thăm về Trạm xá xã Châu Quang, nhiều người dân xúm lại: “Các chú ở dưới tỉnh bây giờ mới lên ạ, có phải về vụ mấy cháu bé bị chết sau khi tiêm phòng Vac-xin không? Ôi, đau xót quá!”.
Theo một người tình nguyện đưa đường, chúng tôi có mặt tại nhà ông Vi Văn Long, bà Hà Thị Minh (ông nội, bà nội cháu Vi Trung Kiên) ở xóm Quang Thịnh, xã Châu Quang. Nghe có khách, chị Hà Thị Tuyết, anh Vi Văn Phương bố mẹ cháu Kiên cùng ông nội, bà nội có mặt đông đủ. Chúng tôi ngồi vào chiếc chiếu sờn rách trải giữa nhà đón khách.
Qua lời kể trĩu buồn trong nước mắt của cả nhà sự việc cháu Kiên (thiếu 10 ngày thì được 3 tháng tuổi) tử vong không bình thường. Chiều 6/12, nghe loa phát thanh xã thông báo sáng 7/12 các gia đình cho các cháu độ tuổi 3 - 4 tháng đến trạm xá tiêm phòng. Sáng 7/12, chị Tuyết và bà nội bế cháu Vi Trung Kiên lên trạm xá tiêm.
Nguời nhà cháu Vi Trung Kiên (đã mất) ở xóm Quang Thịnh
đang kể lại mọi diễn biến sự việc
Sau khi tiêm xong chị và bà nội nghe cán bộ trạm xá xã bảo: Sau khi tiêm các cháu sẽ bị sốt nhẹ, đừng ai lo lắng gì. Trưa đưa cháu Kiên về, chiều đến bỗng nhiên cháu Kiên có sốt nhẹ, nhưng hễ bú vào là cháu nôn hết ra. Đêm đến cháu khóc, mồ hôi tứa trào, da xanh tái. Sáng ra và cả ngày hôm sau cháu Kiên vẫn nóng, lúc khóc, lúc im lặng.
Cứ nghĩ trạm xá dặn sau khi tiêm các cháu có sốt nhẹ, không phải lo lắng gì nên cả bố mẹ, ông bà nội không ai báo cáo lên y tá bản, cũng không cho cháu uống thuốc gì ngoài vò lá diếp cá chườm lên đầu, người cháu để hạ sốt. Sau 8 ngày, tức là ngày 15/7 thì cháu Kiên tím tái dần rồi tắt thở. Chị Hà Thị Tuyết (mẹ cháu Kiên) nước mắt chảy đầm đìa, nói trong nấc nghẹn: “Cháu từ khi sinh ra chưa bị ốm đau khi nào, da dẻ hồng hào, ăn khỏe, chơi ngoan, vậy mà sau khi tiêm phòng ở trạm xá xong cháu đã bỏ ông, bỏ bà, bỏ bố, mẹ ra đi”.
Chúng tôi tìm đến nhà anh Lô Văn Hòa và chị Lương Thị Ngọc, là bố, mẹ của cháu Lô Quang Thịnh (3 tháng tuổi) ở xóm Quang Hương. Qua lời kể của anh, chị, cháu Thịnh rất khỏe mạnh, ăn uống bình thường, chơi ngoan. Sáng 7/12, chị Ngọc bế con lên trạm xá tiêm phòng. Chiều về cháu bỗng sốt, ăn cơm nhai, hoặc bú vào là nôn ra hết, người yếu dần. Cả đêm cháu khóc gào làm ông bà, bố mẹ cũng thức suốt đêm.
Cũng tưởng như cán bộ trạm xá dặn sau khi tiêm các cháu có biểu hiện sốt nhẹ, không phải lo nên cả nhà không cho cháu uống thuốc gì, chỉ vò lá diếp cá chườm cho cháu rồi chờ đợi mọi việc sẽ qua đi. Ai ngờ 4 giờ sáng ngày 10/12 (sau khi tiêm 4 ngày ở trạm xá xã) cháu khóc to, da xanh vàng, tay cào cào mấy cái tìm tay mẹ cầm chặt rồi lịm dần tắt thở. Chúng tôi hỏi: “Khi đưa cháu lên trạm xá ai trực tiếp tiêm cho cháu”? Chị Ngọc nói: “Bà Long y tá bản tiêm”.
Chúng tôi tìm đến nhà bà Hà Thị Long cùng bản Quang Hương. Hỏi chuyện, bà Long xác nhận, hôm 7/12 trạm xá có 2 bàn tiêm, một bàn tiêm cho phụ nữ có thai, bàn thứ hai tiêm cho các cháu. Do các cháu đông quá nên y tá bản tiêm thay cho cán bộ trạm xá. Hôm đó tôi tiêm cho 3 cháu, trong đó có cháu Lô Quang Thịnh”. Chúng tôi hỏi: “Bà có nhận định gì sau khi các cháu tiêm đều có biểu hiện như nhau, rồi dẫn đến tử vong”?
Bà Long nói: “Tôi làm y tá đã hơn 20 năm nay, có chứng nhận qua các khóa học, tiêm hàng trăm lần cho người lớn và trẻ em nhưng chưa xảy ra chuyện gì. Hôm 7/12, ở trạm xá tôi tiêm và nhiều người khác tiêm, thì 3 cháu tử vong, nhiều cháu khác cấp cứu kịp nên qua khỏi. Những cháu tử vong đều tiêm ở đùi, tôi nghĩ đây không phải do kỹ thuật tiêm, mà nghi ngờ lô thuốc có vấn đề”. Qua tìm hiểu tại bản Cù, xã Châu Quang còn có cháu Vi Hoài Nam (3 tháng tuổi) cũng có biểu hiện như hai cháu nói trên sau khi tiêm phòng ở trạm xá xã về 2 ngày thì tử vong.
Bà Nguyễn Thị Hồng, trạm trưởng Trạm xá xã Châu Quang cho biết: Trạm xá có 9 người, gồm 1 bác sỹ, 1 y sỹ, 1 dược sỹ, còn lại là điều dưỡng. Trạm xá xã Châu Quang đón nhận chuẩn Quốc gia năm 2006, đơn vị văn hóa năm 2007. Bà Hồng cho biết: “Sáng ngày 7/12, chúng tôi lên Trung tâm y tế huyện Quỳ Hợp nhận đủ liều lượng và đã kiểm tra kỹ chất lượng thuốc.
Hôm 7/12, có tất cả 65 cháu tiêm. Hiện tại sau đợt tiêm cả xã có 3 cháu tử vong, nhưng chưa chắc nguyên nhân do tiêm, do thuốc. Xã Châu Quang có 25 bản làng, tất cả đều người dân tộc thiểu số nên có nhiều hạn chế, hiểu biết. Ngay sau khi tiêm cán bộ trạm xá đã thông báo cho các bậc cha mẹ, ông bà là các cháu sẽ có biểu hiện sốt nhẹ, nếu có những biểu hiện khác thường thì thông báo cho y tá bản, hoặc cán bộ trạm xá để có biện pháp kịp thời. Bây giờ sự việc đau lòng đã xảy ra rồi, các đoàn kiểm tra của huyện, tỉnh cũng đã về xem xét, đang chờ kết luận bằng văn bản.
Trước mắt, Trung tâm y tế, Bệnh biện đa khoa huyện Quỳ Hợp đã kết hợp xem xét và có kết luận chưa chính thức là các cháu bị sốt xuất huyết”. Theo bà Hồng thì sáng 7/12, tất cả cán bộ y tế trạm xá trực tiếp tiêm cho các cháu, nhưng qua điều tra thì y tá bản cũng tham gia tiêm, như bà Hà Thị Long ở bản Quang Hương đã nói trên. Ngay biên bản “Các gia đình có con cháu tử vong không khiếu kiện gì” họ cũng không được đọc mà chỉ ký.
Chị Hà Thị Tuyết, anh Vi Văn Phương nói “Khi cháu Kiên con trai chúng tôi mất, có cán bộ đến đây ngó nghiêng, rồi nói cháu bị xuất huyết”. Anh Lô Văn Hòa, chị Lương Thị Ngọc (bố, mẹ của cháu Lô Quang Thịnh) cho biết, cán bộ nào đó đến nhà chúng tôi không biết, cháu Thịnh mất lúc 4 giờ sáng, chúng tôi chôn cất xong họ đến nói cháu bị sốt xuất huyết, rồi làm cái biên bản gì đó bảo chúng tôi ký”.
Những cái chết của 3 cháu nêu trên sau khi tiêm vẫn là câu hỏi mong chờ các đoàn thanh tra cấp tỉnh, trung ương có chuyên môn cao, vào cuộc trả lời.
Hồ Hồng Tuyến
.